Bændablaðið - 10.02.2022, Blaðsíða 2

Bændablaðið | Fimmtudagur 10. febrúar 20222
FRÉTTIR
Hlutdeild innflutnings á kjötmarkaði
hefur mest aukist í alifuglakjöti
Kjöttegundir Íslenskt kjöt Innflutt kjöt Íslenskt kjöt Innflutt kjöt Íslenskt kjöt Innflutt kjöt Íslenskt kjöt Innflutt kjöt Íslenskt kjöt Innflutt kjöt
Alifuglakjöt 80,6% 19,4% 81,9% 18,1% 83,1% 16,9% 85,6% 14,4% 83,3% 16,7%
Nautgripakjöt 79,7% 20,3% 80,2% 19,8% 78,1% 21,9% 77,7% 22,3% 77,3% 22,7%
Svínakjöt 83,9% 16,10% 84,4% 15,6% 75,7% 24,3% 82,3% 17,7% 74,6% 25,4%
Kindakjöt 100% 0,0% 100% 0,0% 99,4% 0,6% 100% 0,0% 100,0% 0,0%
2021 2020 2019 20172018
Þegar skoðuð er staða íslenskrar
kjötframleiðslu í samkeppni við
innflutning á síðustu fimm árum
sést að hlutfallslegur innflutningur
hefur mest verið að aukast á
alifuglakjöti þrátt fyrir aukna
innlenda framleiðslu samkvæmt
tölum mælaborðs landbúnaðarins.
Á nýliðnu ári var 80,6%
alifuglakjötssölunnar hér á landi
íslensk framleiðsla en 19,4% var
innfluttur. Hefur hlutfall íslenska
kjötsins í heildarsölu á alifuglakjöti
ekki verið lægra allavega síðustu
fimm árin og hlutfall innflutnings
aldrei meira.
Hlutur innflutts alifuglakjöts
fer vaxandi
Á árinu 2017 var hlutfall íslenskrar
framleiðslu í sölu alifuglakjöts
83,3%, en fór mest í 85,6% á árinu
2019. Sala á íslensku alifuglakjöti
frá afurðastöðvum á árinu 2017
nam 9.530 tonnum, en var
komin niður í 8.963 tonn á árinu
2021. Mest var salan á íslensku
alifuglakjöti árið 2019 eða um
9.797 tonn.
Mest flökt í innflutningi á
svínakjöti
Hlutfallið í svínakjötssölunni á
milli innlendrar framleiðslu og
innflutnings hefur verið nokkuð
rokkandi á milli ára. Þannig var
ekki nema 74,6% svínakjötssölunnar
árið 2017 innlend framleiðsla en
25,4% innflutt. Var það jafnframt
lægsta hlutfall af innlendu svínakjöti
í sölunni í fimm ár. Best var
hlutfallslega staðan á árinu 2020.
Þá voru 84,4% svínakjötssölunnar
af íslenskum uppruna, en 15,6%
innflutt.
Hlutfall innlends nautgripakjöts
nokkuð stöðugt
Hlutfallið á milli innlendrar fram­
leiðslu og innflutnings í nautgripa­
kjöti hefur haldist nokkuð stöðugt
undanfarin fimm ár. Þannig var
hlutfall íslenska nautakjötsins
á markaðnum 77,3% árið 2017
en 79,7% á síðasta ári. Hæst fór
innlenda framleiðslan í 80,2% á
árinu 2020.
Kindakjötið með algera sérstöðu
Kindakjötið hefur haft algjöra
sérstöðu á íslenskum markaði þar
sem samkeppnin við innflutning
hefur nánast engin verið. Eina
undantekningin síðastliðin fimm ár
var á árinu 2019, en þá var 0,6%
sölunnar á kindakjöti innflutt. /HKr.
Kjötframleiðsla íslenskra bænda er í
góðum takti við fjölgun landsmanna
– Framleiddu rúmlega 31 þúsund tonn á síðasta ári, sem er 15,2% aukning frá 2010 en landsmönnum fjölgaði um 16,1%
Heildarkjötframleiðsla íslenskra
bænda á síðasta ári var tæp 31.012
tonn, sem var um 0,3% sam ­
dráttur á milli ára. Þetta var samt
rúmlega 4.090 tonnum meiri kjöt ­
framleiðsla en á árinu 2010, sem er
um 15,2% aukning. Virðist fram­
leiðsluaukningin haldast ótrúlega
vel í hendur við íbúa fjölgun á
sama tíma, sem nam rúmlega
16,1%, eða um 51.162 tonn.
Kjötframleiðsla íslenskra bænda
á árinu 2010 var um 26.923 tonn
og mest var þá framleitt af kinda­
kjöti, eða um 9.166 tonn. Alifugla­
kjötsframleiðslan var þá í öðru sæti
með 6.904 tonn.
Mest var hins vegar framleitt af
kindakjöti á árinu 2017, eða tæp
10.620 tonn, en þá var framleiðslan
á alifuglakjötinu komin í um 6.970
tonn samkvæmt tölum úr mælaborði
landbúnaðarins.
Alifuglakjötsframleiðslan
er að ná kindakjötinu
Á síðasta ári var heildar fram­
leið sl an eins og fyrr segir tæp
31.012 tonn og af því var kinda­
kjötsframleiðslan 9.395 tonn.
Kindakjötsframleiðslan hefur
dregist saman en þessi grein var
samt enn með vinninginn á árinu
2021 í rúmum 9.490 tonnum.
Alifuglakjötsframleiðslan var
þá með um 9.244 tonn og var
að rétta úr sér eftir 500 tonna
samdrátt á Covid­árinu 2020. Það
verður því fróðlegt að sjá hvort
framleiðslan á alifuglakjöti fari
í fyrsta sinn í sögunni fram úr
kindakjötsframleiðslunni á árinu
2022, en salan á alifuglakjötinu
sigldi fram úr kindakjötinu þegar
árið 2007.
Samdráttur í öllum kjötgreinum
nema nautgripakjötsframleiðslu
Samdráttur var í framleiðslu á
öllum kjöttegundum á síðasta
ári nema á nautgripakjöti.
Stöðugleiki hefur einkennt
nautgripakjötsframleiðsluna
undanfarin ár. Á árinu 2010
voru framleidd 3.895 tonn af
nautgripakjöti en undanfarin fimm
ár hefur framleiðslan verið yfir
4.600 tonn. Þá fór framleiðslan
á nautgripakjötinu í 4.965 tonn á
síðasta ári og hefur aldrei verið
meiri.
Í svínakjötsframleiðslunni
hefur verið jafn hóflegur stígandi
allar götur síðan
2010 þegar hún
nam tæpum
6.158 tonnum.
Á árinu 2020
var hún komin í
tæp 6.813 tonn
en gaf aðeins
eftir á síðasta
ári þegar fram­
leiðslan á ísl­
ensku svína kjöti
var 6.575.
Kjötsalan heldur í við íbúafjölgun
líkt og framleiðslan
Þegar litið er á sölu á íslensku kjöti
hefur hún líka aukist um svipað
magn og framleiðslan, eða um
4.039 tonn frá 2010, sem er um
16,8% aukning. Það stemmir vel
við hlutfallsfjölgun íbúa landsins.
Þannig var heildarsala innan­
lands á íslensku kjöti um 23.947
tonn á árinu 2010, en var 27.986
tonn á árinu 2021. Kjötsalan var
mest árið 2019 þegar ferðamanna­
straumurinn til landsins var í
hámarki. Þá nam salan um 28.977
tonnum, en var tæp 27.986 tonn á
síðasta ári.
Líklegt er að sala á íslensku
kjöti til ferðamanna hafi einkum
skilað sér í aukinni sölu á alifugla­
kjöti. Þá gætu ferðamenn einnig
hafa spilað mikilvæga rullu í að
taka kúfinn af þeirri framleiðslu­
og söluaukningu sem var umfram
íbúafjölgun á árunum fram til
2020. Í því ljósi horfa íslenskir
bændur trúlega á það sem ný
tækifæri til sóknar þegar erlendir
ferðamenn fara að sýna aukinn
áhuga á ný á ferðalögum til
Íslands. /HKr.
Framleiðsla og sala á kjöti frá íslenskum bændum
2021 Framleiðsla í kg Sala í kg
Alifuglakjöt 9.244.014 8.963.336
Kindakjöt 9.394.885 6.908.079
Svínakjöt 6.575.414 6.545.986
Nautgripakjöt 4.965.109 4.949.933
Hrossakjöt 832.396 618.192
Samtals 31.011.818 27.985.526
Framleiðsla og sala á kjöti frá íslenskum bændum
2010 Framleiðsla í kg Sala í kg
Alifuglakjöt 6.904.661 7.189.897
Kindakjöt 9.166.082 6.274.664
Svínakjöt 6.157.564 6.025.048
Nautgripakjöt 3.894.944 3.915.873
Hrossakjöt 798.508 541.256
Samtals 26.921.759 23.946.738
2010 317.630
2011 318.452
2012 319.575
2013 321.857
2014 325.671
2015 329.100
2016 332.529
2017 338.349
2018 348.450
2019 356.991
2020 364.134
2021 368.792
Íbúaþróun á Íslandi
Íslensk alifuglarækt á varðbergi vegna útbreiðslu á fuglaflensu:
Vel fylgst með innflutningi
Tugum milljónum alifugla hefur
verið lógað og fargað í Evrópu
undanfarna mánuði til að reyna
að hefta útbreiðslu fuglaflensu,
en þar sem hún berst meðal ali­
fugla og milli landa með farfugl­
um hefur það reynst erfitt. Fjöldi
lifandi unga af varphænum er
fluttur til landsins árlega.
Hrund Hólm, deildarstjóri heil­
brigðis inn­ og útfluttra dýra og
afurða þeirra hjá Mast, segir verk­
lag Mast í tengslum við innflutn­
inginn þannig að nokkrum dögum
fyrir væntanlegan innflutning sé
tekin staða á fuglaflensu í útflutn­
ingslandinu.
Áhættumat erlendis
„Við skoðum meðal annars hvort það
séu í gildi ein­
hverjar höml ur
sem tengj ast
fugla flensu á
ef t i r l i ts væði
búsins eða bú­
inu sem fugl­
arnir koma frá
og út frá því er
unnið áhættu­
mat.
Þannig að ef upprunabúin eru
innan áhættusvæða þar sem eru
hömlur er innflutningur á ungum
ekki leyfður.“
Eftir að ungarnir koma heim
eru þeir settir í einangrun og eru
undir eftirliti sérgreinadýralæknis.
Hrund segir að í ljósi aðstæðna á
stöðu fuglaflensu í Evrópu sé verið
að skoða hvort auka eigi það eftirlit
og taka sýni úr
dagsgömlum
ungum en til
þessa hefur það
verið gert síðar.
Góð samvinna
við Mast
Jón Magnús
Jónsson, fram­
kvæmda stjóri
Reykja búsins, segir að til þessa hafi
fuglaflensa ekki haft áhrif á innflutn­
ing á lifandi ungum. „Við erum í
góðu sambandi við Mast og þeir
fylgjast vel með þróuninni erlendis
og svo erum við með einangrunar­
stöð hér á landi þar sem tekin eru
sýni úr ungunum áður en þeir fara í
framleiðslu.“ /VH
Hrund Hólm. Jón Magnús Jóns­
son.
Umhverfis­, orku­ og loftslags­
ráðherra hefur ákveðið veiði­
heimildir til hreindýraveiða fyrir
árið 2022 og skiptingu þeirra milli
sveitarfélaga, að fengnum tillögum
frá Umhverfisstofnun.
Alls verður heimilt að veiða
1.021 hreindýr á veiðitímanum,
546 kýr og 475 tarfa. Þetta er 199
hreindýrum færri en á undanförnu
ári, sem stafar fyrst og fremst af
óvissu um talningar hreindýra vegna
veðurskilyrða og tilfærslu dýra milli
veiðisvæða á talningartímum.
Veiðitími tarfa er frá 1. ágúst til
15. september, en Umhverfisstofnun
getur heimilað veiðar á törfum frá og
með 15. júlí. Veiðitími kúa er frá 1.
ágúst til 20. september.
Samkvæmt tilmælum ráðuneytis­
ins er veiðimönnum gert að forðast í
lengstu lög að fella mylkar kýr fyrstu
tvær vikur veiðitímabilsins svo
draga megi eftir megni úr áhrifum
veiðanna á kálfa. Þess í stað eru
veiðimenn eindregið hvattir til að
veiða eingöngu geldar kýr. Er í þessu
sambandi bent á hlutverk og skyldur
leiðsögumanna við að aðstoða og
leiðbeina veiðimönnum við val á
bráð.
Þá eru veturgamlir tarfar alfrið­
aðir og miðast tarfaveiði því við tarfa
sem eru tveggja vetra og eldri og
óheimilt er að veiða kálfa.
Heimildirnar eru veittar með
fyrirvara um að ekki verði verulegar
breytingar á stofnstærð fram að
veiðum sem kalli á endurskoðun
veiðiheimilda. Líkt og fyrri ár
skiptist veiðin milli níu veiðisvæða
og eru mörk þeirra og fjöldi dýra
á hverju svæði tilgreind nánar í
meðfylgjandi auglýsingu.
Umhverfisstofnun auglýsir og sér
um sölu allra veiðiheimildanna. /VH
Heimilt að veiða 1.021 hreindýr
– 199 dýrum færri en undanfarin ár