Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1988, Síða 25

23
MÆLIAÐEERDIR
Sýratökuað ferð
Rannsóknin beintist aðallega að því hvaða mengun bændur verða fyrir
við heygjöf. Til að fá sem besta mynd af því báru þeir sérstakan
sýratökubúnað á sér við gegningar. BÚraðurinn samanstóó af loftdælu
sem sogaði ákveðið magn af lofti á mínútu í gegnum síu sem staðsett
var nálægt vitum viðkomandi og safnaöi þannig á sig ryki sem fannst í
andrúmsloftinu hverju sinni. Notaðar voru 2 dælur og tvenns konar síur
hverju sinni. Anrars vegar til að athuga örverur og hins vegar til
mælinga á magni endótoxíns. Ef skilja mátti auðveldlega á milli losun
heysins og gjafar voru þeir verkþættir mældir sitt í hvoru lagi.
Sýni voru einnig tekin af því heyi sean gefið var á meðan á mælingunum
stóð til að athuga m.a. hvort finna mætti samband á milli lágs
fóðurgildis og aukinrar mengunar við heygjöf.
Greiningar
Eftir sýratöku voru ryksýnin "innsigluð" og þau send til Svíþjóðar í
greiningu.
Örverusýnin voru skoðuð í sérstakri smásjá eftir ákveðra meðhöndlun og
f jöldi og tegundir örvera ákvarðaðar. Með ræktun við mismurandi
hitastig var síðan hlutfall lifandi örvera ákvarðað og einnig fór fram
ranari tegundagreining. Aðferð sem notuð var er nefnd CAMNEA-aðferðin
(Collection of airborne microorganisms on Nucleopore filters,
estimation and analysis) (2). Greiningin var framkvæmd af Urban
Palmgren, örverufræðingi við Lantbruksuniversitatet i Sigtuna. Þar sem
loftmagnið san farið hafði í gegnum síuna var þekkt fæst fjöldi örvera
í hverjum rúmmetra andrúmslofts.
Á sama hátt þegar búið var að ákvarða magn endótoxína í sýnunum með
svckallaðri Limulus-aðferð (3) fæst magn þeirra í hverjum rúmmetra
lofts. Endótoxíngreinigin var framkvæmd af Monika Lundholm, bakteríu-
fræðingi við Uppsala Universitat.
Heysýnin voru greind á hefðbundinn hátt, m.a. ákvarðað próteinmagn,
meltanleiki, fóðurgildi og þurrefnismagn.