Heilbrigðisskýrslur - 04.12.1988, Síða 48

46
eftir að byrjað er að vinna í heyi. Þessi einkenni eru hnerrar, nefrennsli,
venjulega glært og þunnt, nefstíflur, kláði í nefi,augum, góm og koki,
4ugnrennsli og þroti í augnslimhúð. Ef um daglega vinnu er að ræða ná þessi
einkenni ekki að hverfa á milli. Annars lagast þau fljótlega eftir að vinnu
í heyi er hætt. Þessi kvilli liggur oft í ættum. Hans verður oftast vart
fyrir þrítugt og mjög sjaldan eftir fertugt. Oft lagast hann með aldrinum
Hinsvegar getur þessi sjúkdómur verið undanfari astma.
4. Creining: Greiningin byggir á sjúkrasögu. Húðpróf með ofangreindum
ofnæmisvöldum hjálpa einnig til við greininguna.
5. Meðferð: Góðar varnir gegn heyryki, grímur og "rykhjálmar" geta hjálpað
til að draga úr einkennum. Nefúðalyf (barksterar og krómóglíkat) koma að
nokkru gagni.Sama er að segja um andhistaminlyf ("ofnæmistöflur"). Galli
við slíkar töflur er að þeim fylgir oft syfja. Ekkert af þessum lyfjum
læknar sjúkdóminn. Þau halda aðeins niðri einkennum.
III. Asthmi.
1. Skilgreining: Astmi er sjúkdómur í berkjum, sem veldur teppu, sem lagast
á milli.
2. Orsakir: Ofnæmisvaldar í heyi sem valda astma eru þeir sömu og valda
ofnæmiskvefi, þ.e. heymaurar, frjókorn og músahár eða þvag. Þess ber þo
að geta að astmi er sjaldast ofnæmissjúkdómur. Það er vafalaust fjöldi
bænda hér á landi sem hefur astma án þess að hafa nokkuð ofnæmi, þar með
talið fyrir heyi. Hins vegar versnar slíkur astmi við alla ertingu, þar
með talið heyryk.
3. Einkenni: Einkenni byrja fljótt eftir vinnu í heyi. Þau eru andþyngsli,
surg fyrir brjósti, hósti og stundum uppgangur, sem venjulega er annaðhvort
hvítur og froðukenndur eða seigur og glær. Ef unnið er í heyi daglega ná
þessi einkenni sjaldast að hverfa, en annars lagast þau venjulega a nokkrum
klukkustundum.
4. Greining: Greiningin byggist á sjúkrasögu. Við blásturspróf kemur í
ljós teppa.Til eru litlir handhægir mælar þar sem sjúklingur getur fylgst
með blástursgetu fyrir og eftir vinnu í heyi. Hjðpróf hjalpa til að greina
ofnæmi. Rétt er að geta þess að lungnamynd er eðlileg hjá astmasjúklingum.
3. Meðferð: RykVarnir eru þýðingarmiklar til að fyrirbyggja astma. Berkju-
víkkandi lyf, venjulega í úðaformi og barksterar, sömuleiðis í úðaformi er