Rökkur - 01.06.1932, Blaðsíða 48

46
ROKKUR
sex af skáldsögum hennar, sem
hún lanlc við (til eru hrot af
öðrum) komu út i þessari röð:
Sense and Sensibilitij (1811),
Pride and Prejudice (1813),
Mansfield Park (1814), Emma
(1816), Northanger Abbey og
Persuasion (1818), hinar tvær
síðastnefndu að skáldkonunni
látinni.
Lesandann mun fýsa að vita
hverjar viðtökur sögur þessar
fengu. — Ekki er hægt að
segja um Jane Austen, að liún
hafi eins og Byron lávarður
vaknað einn morgun við það,
að hún væri fræg orðin. Rit-
frægð hennar óx smám saman.
Þó verður eigi annað sagt, þeg-
ar alls er gætt, en að bókum
hennar væri í fyrstu vel telcið.
Hér var ekki hið æsinga- og
öfgafulla, ekki ginnandi glam-
ur, og eigi heldur opinskáar og
kitlandi ástalýsingar, sem enn
reynast hentug tálbeita hverj-
um þeim, sem öðlast vill skjóta
lýðhylli fyrir rit sín. Hvort sú
hylli er að sama skapi á bjargi
bygð, skal ósagt látið. Jane
Austen bauð lesendum sínum
kjarnmeti: sannar lífslýsing-
ar, færðar í búning ómengaðr-
ar frásagnarlistar. Að margir
samtiðarmenn liennar kunnu
að meta hana, er auðsætt af
því, að fyrstu útgáfur af skáld-
sögum hennar seldust nærri
því undir eins. En eins og menn
almení þekkjast af vinum sin-
um, þá þekkjast skáldin af að-
dáendum sínum. En það hefir
verið gæfa Jane Austen, og er
órækur vottur um list hennar,
að hún hefir altaf átt gnægð
formælenda meðal liinna best
mentuðu manna, í liópi góð-
skálda og andlegra leiðtoga.
Hún var uppáhaldsskáld Ma-
caulays sagnfræðings; Whate-
ly erkibiskup, annar samtiðar-
maður hennar dáði hana mjög,
og Walter Scott marglas rit
hennar og lofaði óspart hinn
frábæra hæfileika hennar til
að lýsa hversdagslífinu með
nákvæmni og skilningi. Þessi
dæmi nægja til þess að sýna
liver ítök Jane Austen átti í
hugum hinna merkustu sam-
tiðarmanna sinna. Og enn eru
verk hennar víðlesin og mikils
metin, ekki síst af þeim, sem
vandastir eru í vali á því, sem
þeir lesa, og best kunna að
meta andlega fjársjóðu.
Ekki verða hér rakin sögu-
efni Jane Austen nema að ör-
litlu leyti; það er hvort sem er
hlutverk lesendanna. En til
skilningsauka er hér bent á
nokkura höfuðdrætti skáld-
sagna hennar, og eru þær
ræddar í þeirri röð, sem þær
voru prentaðar.
í Sense and Sensibility gerir