Rökkur - 01.06.1932, Blaðsíða 50

48
ROKKUR
kölluð „ný og gamansöm út-
gáfa af sögunni um Kolskör“;
en flestir munu kannast við
hana úr æfintýrunum. Frá því
að vera olnbogabarnið í ösku-
stónni, varð liún að lokum
gæfubarnið. — Mansfield Park
segir frá ungri stúlku, Fanny
Price, munaðarlej'singja, sem
scr að lokum fegurstu drauma
sína rætast. Þetta er í raun og
veru ástarsaga; en á þeim
Fanny og Edmund sannast orð
Shakespeares: „Vegur sannrar
ástar var aldrei sléttur“. En þó
söguefnið sc næsta algengt og
einfalt, þá er örlagaþráðum
sögupersónanna svo meistara-
lega saman fléttað, að úr verð-
ur lífsmynd, með skini og
skuggum.
Emma er einnig saga ungrar
stúlku, sem með allskonar yfir-
sjónum bakar vinum sínum
hin mestu óþægindi. Fjarri fer
að heimsku eða illu innræti sé
um að kenna, því að Emma er
í raun og veru bæði gáfuð og
góðhjörtuð; en hún skilur eigi
sjálfa sig og bana skortir mann-
þekkingu; þess vegna snúast
þær athafnir hennar, sem til
góðs miða, í hið gagnstæða.
Þrátt fyrir yfirsjónir hennar,
verður lesandanum hlýtt til
Emmu og hún á systur enn í dag
Margir fleiri koma hér við sögu.
Fjölbreytni, fjör og gletni ein-
kenna frásögnina og meðferð
efnis er hin glæsilegasta.
Northanger Abbey, ein af
fyrstu sögum Jane Austen, er
ádeilurit. Skáldkonan ræðst þar
á liinar hlóðugu skelfingasög-
ur, sem kendar voru við Mrs.
A. Radcliffe (17(54—1823) en
þær voru fullar af hinum fjar
stæðustu atburðum og óeðli-
legum sálarlýsingum. Skorti,
með öðrum orðum, allan raun-
veruleika. Á „Nortlianger
Abbey“ má sjá ýms byrjenda-
mörk. En það er fjörug saga,
full af gletni og kátínu og sum-
ar persónulýsingarnar hafa vel
tekist, eigi síst sú af söguhetj-
unni. Jane Austen hittir lika
markið með ádeilu sinni. Skop-
ið er máttugt vopn, sé því fim-
lega beitt og kröftuglega. Sýnir
hún að ekki á að rita skáldsög-
ur eins og Mrs. Radcliffe og
hennar flokkssystkini gerðu.
Að dómi Jane Austens eiga
skáldsögur að vera sannar lífs-
lýsingar, spegilmyndir veruleik-
ans, en ekki öfgafullar skrípa-
inyndir, þar sem sannleikur-
inn og lögmál lífsins eru vett-
ugi virtar. Og vel skildi hún
hlutverk sitt sem skáld. Það
sýnir „Northanger Alibey“ svo
að engum vafa er undirorpið.
„Persuasion“ var síðust af
skáldsögum Jane Austens. Er
það hin prýðilegasta og að