Veiðimaðurinn - 01.12.1960, Side 18

Ánamaðkar eyða lykt úr lífrænum efnum
á nokkrum dögum og breyta þeim í frjó-
sömustu yfirborðsmold, sem vísindin
þekkja. Ánamaðkar eru fyrirtaks fæði
fyrir fiska, hænsn, fugla og ýmis önnur
dýr. Fleiri fiskar eru veiddir með ána-
möðkum, en með nokkru öðru agni.
Ormasaur (ormaáburður) endurnýj-
ar jarðveginn og orsakar feikna grósku.
í ormasaurnum er mikið af uppleysan-
legum áburðarefnum, svo sem kalsíum,
köfnunarefni, pottösku, fosfór, magnesí-
um og öðrum nauðsynlegum efnum fyr-
ir jarðargróður. . . .“
Síðan segir: Ánamaðkar eru tvíkynja,
sem þýðir það, að þegar þeir eru orðnir
nógu gamlir, eiga þeir allir afkvæmi.
Þegar þeir eru komnir á frjósemisaldur,
sem er 60—80 dögum eftir fæðingu,
verpa þeir eggi sjöunda hvern dag. Þeg-
ar eggið er tuttugu og eins dags gamalt,
koma úr því 4—20 nýir ormar“.
Þetta segja þeir vísu menn þar vestra.
En hvernig er viðhorfið hér heima á ís-
landi?
Eftir því, sem næst verður komist,
munu ánamaðkar hér heima svo til ein-
ungis vera notaðir í laxa- og silunga-
beitu. Þýðing þeirra fyrir ræktun og
landbúnað virðist ekki vera orðin lands-
mönnum ljós, nema þá að mjög litlu
leyti. Á hverjum degi yfir sumartímann
b’rtast auglýsingar í blöðunum um að
maðkar séu til sölu, og laxveiðimenn
kaupa í stórum stíl.
TREYST Á MÓÐUR NÁTTÚRU.
Seint á sumarkvöldum, þegar jörð er
rök og e. t. v. dálítil rigning, má sjá
skuggalegar mannverur læðast um tún og
garða með blikkdós í annarri hendi og
vasaljós í hinni. Þetta eru maðkaveiði-
menn. Þeir treysta á móður náttúru til
að framleiða fyrir sig maðkana, og fara
svo út á nóttunni til að tína. Þar á meðal
má oft sjá ýmsa virðulega borgara þessa
bæjar, klædda í tötra, klifra yfir girðingu
nágrannans, eins og þjófar á nóttu, til
að ná sér í beitu fyrir næsta dag.
Maðkatínsla er jafnvel talin hluti af
sportinu hjá ýmsum. En svo eru aðrir,
sem alls ekki nenna að skríða eftir renn-
votu grasi um miðjar nætur til að góma
greyin. Þe:r láta sér nægja að lesa Vísi
næsta dag, og fara svo og kaupa beitu.
Verðið er töluvert mismunandi, og
stjórnast af eftirspurn og framboði. —
Maðkar eru jafnan seldir í stykkjatali
hér, og kosta frá 50 aurum stykkið og
upp í 1,50, ef hörgull er á þeim.
Ég hef talað við nokkra maðkasölu-
menn og spurt þá um „bísnessinn". Yfir-
leitt eru það ungir strákar, sem næla sér
í aura með þessu móti, og margir þeirra
hafa upp úr því töluverða vasapeninga.
Þar í hóp eru líka fullorðnir menn og
konur, sem liafa dágóðar aukatekjur á
þennan hátt.
Einn ungur strákur keypti sér hjól fyrir
maðkapeninga. Annar er að safna sér fyr-
ir skellinöðru.
Fullorðinn mann hitti ég að máli og
spurði um, hvernig gengi.
„Það er dálítill aukapeningur, sem
maður hefur með þessu móti“.
„Tínir þú sjálfur alla maðka, sem þú
selur?“
„Já, ég sjálfur, eða strákarn’r mínir.
Þeir hafa gaman af að tína þá, og það hef
ég raunar líka. Mér er farið að þykja
8
Veiðimaðurinn