Læknablaðið - 01.07.2022, Blaðsíða 41

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 361
ég færi ekki á meðan ég teldi að það væri
virkileg þörf á mér. Það hefði verið óeðli-
legt af mér að hætta í miðjum klíðum,
miðjum faraldri. Bæði hefði það sent röng
skilaboð og getað haft áhrif á samstöðuna.
Flótti hefði getað komið í liðið. Ég vildi
það ekki,“ segir Þórólfur sem svarar litlu
um undirbúninginn, plönin. Kannski
engin!

Ljómi yfir lokaárunum
En hefði hann viljað takast fyrr á starfs-
aldrinum við heimsfaraldur frekar en nú
við lok hans?
„Mér finnst ákveðinn ljómi yfir því að
ljúka starfsferlinum með svona faraldri.
Ég er ekki að meina þetta illa. Ég hef
undirbúið mig alla tíð fyrir faraldur og
fyrst hann þurfti að koma held ég að þessi
tímasetning hafi ekki verið verri en önnur
fyrir mig.“
Þórólfur segir faraldurinn ekki hafa
kippt undan honum fótunum á neinn
máta. Hann var tilbúinn. „Auðvitað erum
við lúin en það er samt sem áður lærdóm-
ur og ljós sem maður hefði getað tekið
með sér og rifið áfram.“
Nú þegar um hægist hafi myndast
ákveðið tómarúm. „Þá þarf að huga að
mörgum þáttum sem þarf að byggja upp
aftur og það til framtíðar.“ Í þessum upp-
byggingarfasa sé hentugra að nýr aðili
komi inn enda þurfi nú að horfa í baksýn-
isspegilinn og sjá hvernig til tókst.
„Vorum við rétt undirbúin? Vel undir-
búin? Hvað getum við tekið með okkur
til að vera betur undirbúin næst, því
það kemur aftur faraldur. Það eru fjöl-
margir þættir sem urðu öðruvísi en við
bjuggumst við. Margt sem var allt öðru-
vísi.“
Hvað var öðruvísi? Hann nefnir að til
að mynda að aldrei hafi verið hugsað hvað
faraldurinn yrði langur. Alltaf hafi verið
hugsað í vikum eða mánuðum. Faraldur
myndi valda usla og svo yrði farið í upp-
byggingarfasa.
„En að þetta myndi taka tvö ár grunaði
mig aldrei. Auðvitað sá maður þegar okk-
ur tókst að sveigja þessa frægu kúrfu nið-
ur að faraldurinn gæti dregist á langinn.“
Hann hafi bundið miklar væntingar við
bóluefni og að þau myndu binda endi á
faraldurinn. Ófullnægjandi virkni þeirra
hafi verið viss vonbrigði.
„Auðvitað var þó ótrúlegt hvað tókst
fljótt að búa til bóluefni með nýjum að-
ferðum en við hefðum viljað sjá þau koma
í veg fyrir smit.“ Ánægjulegt hafi þó verið
að sjá að bóluefnin komu í veg fyrir alvar-
leg veikindi.

Passasamari um orð sín
Blaðamaður fullyrðir að Þórólfur hafi
farið frá því að vera lítt þekktur opinber
starfsmaður í að verða þjóðþekktur í far-
aldrinum. Maður sem þjóðin treysti ásamt
þríeykinu sínu, Ölmu Möller og Víði
Reynissyni. Breytti þetta ekki daglegu lífi
hans?
„Nei, og þetta hefur ekki breytt mér
neitt nema ég er meðvitaðri um að það er
meira fylgst með því sem maður gerir og
segir. Ég þarf því að passa að sleppa ekki
eins fram af mér beislinu og ég gerði og
segja eitthvað í gáleysi. Það er út af fyrir sig
svolítið óþægilegt því mér finnst gaman
að geta talað gáleysislega í réttum hópi,“
segir hann léttur. „En það er eiginlega eina
breytingin í sjálfu sér. Ég hef mætt góðu
viðmóti alls staðar, þótt menn sendi mér
pillur á samfélagsmiðlum. Það er þá fólk
sem ég þekki ekki neitt og talar á þann
máta að á því er ekki mark takandi.“
En hvað með gagnrýnisraddir á
„Ég vildi ekki vera dreginn út af vinnustaðnum með
naglaförin á veggjunum,“ segir Þórólfur Guðnason
sóttvarnalæknir sem hættir störfum ári fyrir sjötugt.
Mynd/gag
ákvarðanir hans meðal lækna? „Já, þær
voru helst í byrjun,“ segir hann og að
skoðanaskipti séu nauðsynleg. „Ég tek
til skoðunar það sem menn segja, en
mér fannst hins vegar og svaraði því oft
þegar gagnrýnin var byggð á röngum
forsendum. Jafnvel þótt menn séu læknar
eru ekki allir sem hafa innsýn inn í smit-
sjúkdóma og faraldsfræði.“ Hann hafi þá
svarað því faglega en ekki gagnrýnt að
fá gagnrýni. „Enda voru menn ekkert að
hnýta í mig persónulega.“
En hverju er hann stoltastur af? „Ég
get verið ágætlega stoltur af sjálfum mér.
Mér finnst ég hafa komið ágætlega út úr
þessu sjálfur með aðstoð fjölskyldu minn-
ar og fólksins í kringum mig,“ segir hann.
„Ég er stoltur af samstarfsfólki mínu hjá
sóttvarnalækni, Embætti landlæknis, al-
mannavörnum og heilbrigðisstofnunum.
Einnig er ég stoltur af aðkomu Íslenskrar
erfðagreiningar snemma í faraldrinum.
Aðkoma þeirra gerði mikið til að skilja
faraldurinn og grípa til réttra aðgerða.“
Hann bendir á að margt fólk sem ekki
hafi verið sýnilegt hafi unnið dag og nótt
í faraldrinum.
„Ég er stoltur af þeim samtakamætti
sem við náðum hjá almenningi, stoltur af
stjórnkerfinu og ríkisstjórninni. Það var
ekki auðvelt hjá þeim að fara þá leið sem
var farin. Hefði önnur leið verið farin, sem
var kallað eftir – jafnvel innan ríkisstjórn-
arinnar, held ég að þetta hefði endað verr.
Við hefðum verið í miklum vanda.“