Arkitektúr og skipulag - 01.03.1989, Side 95

SAMGÖNGUR Á VETRARLANDI
Sögubrot. Þegar í upphafi bílaaldar voru menn með tilburði í
þá átt að moka snjó og opna vegi að vetri til. I upphafi þriðja
áratugarins var t.d. farið með vinnuflokka upp á Hellisheiði á
vorin og handmokað í gegnum skafla. Árið 1927 var svo keyptur
kraftmikill vörubfll með tveimur snjóplógum og var hann gerður út
frá Kolviðarhóli í þrjá vetur. Þessi rekstur var nokkuð á undan sinni
samtíð þvf þegar þetta lagðist af var farið að nota snjóbíla á
austurleiðinni og ekki reynt að halda henni opinni að vetri til í mörg
ár.
Eftir stríð eignuðust landsmenn jarðýtur og önnur tæki og varð þá
mögulegt að halda uppi vísi að vetrarþjónustu. Það mun hafa verið
gert eftir efnum og ástæðum en ekki settar um það ákveðnar reglur
fyrren árið 1968.
Vetrarumferb. Eðlilegaermikillmunurávetrar-ogsumarumferð.
Stærsti hluti þjóðarinnar sem býr á svokölluðum þéttbýlissvæðum
forðast ferðalög um landið á eigin ökutækjum að vetri til. Hins vegar
er umferð sem tengist atvinnuvegum nokkuð stöðug árið um kring.
Þetta sýnir t.d. umferð um Þingvallaveg. Þar fara um 800 til 900 bílar
á dag að jafnaði yfir sumarmánuðina en á vetuma er þessi vegur oft
lokaður dögum saman án þess að það valdi teljandi vandræðum.
Vegagerð ríkisins sinnir snjómokstri og vetrarþjónustu á vegum
landsins eftir ákveðnum fyrirmælum frá samgönguráðuneyti sem eru
í daglegu tali kölluð snjómokstursreglur. Á meðfylgjandi korti má sjá
moksturstíðni miðað við núgildandi reglur. Þar má sjá að það er rétt
á suðvesturhomi landsins sem reynt er að halda vegum opnum alla
daga vikunnar. Á öðrum svæðum er opnað tvisvar í viku og er það
yfirleitt á þriðjudögum og föstudögum. Er þá reynt að skipuleggja
verkið þannig að ökumenn komist landshoma á milli á einum degi.
Kortið sýnir vel mun á vetrar- og sumarleiðum. Ymsum fjallvegum
sem eru mikið farnir að sumri til er ekki haldið opnum á vetrum. Þar
má nefna þann hluta þjóðvegar nr. 1. hringvegarins, sem liggur um
Möðrudalsöræfi, Dynjandisheiði og Hrafnseyrarheiði sem tengja
Barðastrandarsýslur við Þingeyri og norðurhluta Vestfjarða,
Tröllatunguheiði úr Austur-Barðastrandarsýslu yfir til Hólmavíkur,
Öxarfjarðarheiði sem styttir leiðina úr Öxarfirði til Þistilfjarðar um 70
km. Vopnafjarðarheiði sem tengir Vopnafjörð við hringveginn og
93
ARKITEKTUR OG SKIPULAG