AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.2000, Page 58

skapa kirkjurými sem væri í jafnvægi við landslag-
ið svo að bæði upphefðu hvort annað. Þannig er
kirkjurýmið í raun sveitin öll; Ljósavatn og skarðið,
fjöllin og himinninn. Og sömuleiðis umlykur sveit-
in öll kirkjuna, og er hinn eiginlegi útveggur henn-
ar. Tengingin milli innra og ytra rýmis kirkjunnar er
í gegnum kórgluggann; í gegnum altaristöfluna.
Altaristaflan er í raun ákaflega hefðbundin; hún
er gluggi safnaðarins að sköpunarverki almætt-
isins. Það að hafa hana ekki myndverk: eins konar
trúarlega tjáningu listamanns, heldur sem lifandi
landslagsmynd fannst okkur viðeigandi á þessum
stað og við þetta tilefni. Glugginn er í senn yngsta
og elsta altaristafla heimsins og tengir þannig
fortíð við nútíð, rétt eins og saga Þorgeirs er
hlekkur í sögu kirkjunnar á íslandi. Altaristaflan
framlengir kirkjurýmið út í náttúruna og ómælis-
víðáttu himinsins og minnir okkur á samhengið
milli mannsins og máttarvaldanna. Það að útsýn-
ið skuli í ofanálag vera eitthvað það fegursta í
heimi er ekki lakara.
Hugmyndin að krossinum í stað hefðbundins
turns kemur sömuleiðis til vegna rýmissköpunar.
Krossinn stendur sem útvörður kirkjunnar alla
heimreiðina og er endapunktur gangstígsins
þegar gengið er til kirkju. Hann tengir kirkjustæðið
við hraunkambinn og afmarkar jafnframt norður-
mörk þess.
Aðrar helstu hönnunarforsendur okkar voru þes-
sar:
Kirkjan skyldi vera látlaus íslensk sveitarkirkja
með hefðbundnu formi og án tilgerðar í arkitektúr.
Yfirbragð kirkjunnar skyldi einkennast af nútíma-
legri hönnun, en skírskota jafnframt til gamalla
byggingarhefða. Þannig eru veggir hennar skír-
skotun til nútímans á meðan þakið og burðarvirki
þess vísa til fortíðarinnar og minna okkur á hvern-
ig nútíðin er einungis til í skjóli fortíðar.
Kirkjan skyldi snúa með kórinn í vestur, og taka
þar mið af núverandi Ljósavatnskirkju. Hún skyldi
vera eins framarlega á hraunkambinum og frekast
væri unnt, og sjást vel frá þjóðveginum. Aðkoman
að kirkjunni skyldi vinda sig kringum hana þannig
að sífellt opnaðist nýtt sjónarhorn eftir því sem
maður nálgaðist hana.
Skýr sjónræn skil skyldu vera milli kirkjunnar
sjálfrar og safnaðarheimilisins. Kirkjan skyldi
standa svo framarlega á hraunkambinum sem
frekast væri unnt og sjást vel frá þjóðveginum.
Frágangur og samsetningar sem og efnisval
skyldu vera sem náttúrlegast og einfaldast, og
upplýsa fremur en að hylja byggingartækni húss-
ins.
Við framkvæmdina skyldi hlífa gróðrinum og
náttúrunni umhverfis húsið sem kostur væri, þan-
nig að umhverfi þess yrði óraskað; næstum eins
og húsið hefði komið af himnum ofan”.
Kirkjan er ekki fullgerð, eins og fara gerir um
nýbyggð hús. Þannig vantar enn bekki í kirkju-
skipið og innréttingar í safnaðarheimili eru á frum-
stigi. Frágangi utanhúss er sömuleiðis ekki lokið
enn. Jafnframt á koparinn á þakinu eftir að fá á
sig spanskgrænu, grasmanirnar eiga eftir að gróa
upp og landið að „jafna sig” eftir framkvæmdirnar.
Því er Ijóst að ekki er endanlega hægt að „taka
verkið út”. En það er allt í lagi. ■
THE NEW LJÓSAVATNSKIRKJA -
ÞORGEIRSKIRKJA CHURCH
Last August 6 saw the consecration of a new church in
Ljósavatnsskarð, northeast Iceland, to commemorate
1,000 years of Christianity in Iceland. The church is
named for the historical figure Þorgeir Ljósvetni-
ngagoði, who decreed at the Icelandic parliament in
1000 A.D. that Icelanders should adopt Christianity.
The architects Gunnlaugur Jónasson and Gunnlaugur
O. Johnson, who in this article give details of the build-
ing’s specifications, designed the church. The latter
part of the article is a transcript of the speech given by
the architects at the consecration ceremony, in which
they discuss their aims in designing the church, their
reasons for the choice of material, their views regard-
ing its location, environmental concerns, and more.