AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.04.2001, Blaðsíða 18

vegna stæröar og miðstöðvarhlutverks, t.d.
mennta- og sjúkraþjónusta. Samningar um
félagslega þjónustu milli ríkisvaldsins og Akureyr-
arbæjar gefa ákveðin tækifæri í uppbyggingu
þjónustu.
Nýr lífsstíll
Fjórða meginorsök fólksflutninganna er breytt
gildismat fólks, einkum ungs fólks. Það stafar af
aukinni menntun, ferðalögum og fjölmiðlum. Þeg-
ar íslendingar tóku skrefið frá bændaþjóðfélaginu
yfir í iðnaðarþjóðfélagið urðu kynslóðaskipti og
fráhvarf frá lífsstíl og viðhorfum bændaþjóðfélags-
ins. Tímabilið einkenndist af tæknihyggju, sem oft
réð ferðinni fremur en mannleg viðhorf. Á sjöunda
áratugnum kom fráhvarfið og jafnframt því sem við
stigum skrefið frá iðnaðarþjóðfélaginu yfir í upplýs-
inga- og hátæknisamfélagið, ruddu sértil rúms ný
viðhorf. Ungt fólk í dag velur oftast starfssvið, sem
krefjast fræðilegrar þekkingar og bjóða upp á land-
fræðilegan hreyfanleika. Mikill hluti þess velur því
langskólanám. Það er mikilvægt fyrir það að sjá
árangur af starfi sínu og það vill hafa góða heil-
darsýn yfir starf sitt. Þá má nefna auknar kröfur
fólks til umhverfis síns, einkum útiumhverfis, sem
hefur meira vægi en áður. Þættir, sem skipta máli,
eru t.d. umhverfi laust við hávaða og mengun,
veðrátta, útsýni og aðgangur að ósnortinni nátt-
úru. Nágrenni við vini,vinnustað og skóla eru mik-
ilvægir þættir. Að lokum má nefna félagsstarf og
tómstundir. Hér er ungt fólk að hverfa frá skipu-
lagðri og formbundinni félagsstarfsemi, svo sem
ungmennahreyfingum og stjórnmálasamtökum,
en leggur meiri áherslu á sveigjanleika, valkosti og
einstaklingsbundið framboð. Konur vilja fjölbreytt-
ara framboð menningar en karlar.
Akureyri stendur einnig hér betur að vígi en aðrir
bæir utan höfuðborgarsvæðisins. Akureyri á sér
langa hefð sem menntabær.
Möðruvallaskóli flutti þangað árið 1903 og varð
síðan Menntaskólinn á Akureyri, sá næstfyrsti á
íslandi, og um áratugabil annar tveggja mennta-
skóla á landinu. Nú er þar auk þess verkmennta-
skóli og myndlistarskóli, og staða bæjarins hefur
styrktst mjög með tilkomu Háskólans á Akureyri.
Hann hefur vaxið og haft veruleg áhrif á Norður-
og Austurland með áherslu sinni á atvinnuvegi svo
sem sjávarútveg og rekstrarfræði, ásamt heilbrigð-
is- og kennaradeildum með áherslu á starfsað-
stæður á landsbyggðinni. Háskólinn á Akureyri
hefur haldið uppi fjarkennslu og vinnur að undir-
búningi kennslustöðvar á Egilsstöðum og ísafirði í
samvinnu við viðkomandi sveitarfélög. Háskólinn
hefur haldið uppi öflugri rannsóknarstarfsemi, m.a.
í samvinnu við Byggðastofnun og stofnun Vil-
hjálms Stefánssonar, sem staðsett er á Akureyri.
Fjölbreytt úrval menningarviðburða og afþrey-
ingar er í boði á Akureyri. Þar er mikil lista- og
menningarstarfsemi. Þar er öflugt tónlistarlíf, m.a.
kórar og sinfóníuhljómsveit. Leiklistarstarf er mik-
ið, þar er atvinnuleikhús og þar eru menningar-
stofnanir eins og öflugt bókasafn, listasafn og
minjasafn. Fjölbreytt afþreying er í boði, fjöldi veit-
ingastaða, tvö bíó, margir skemmtistaðir og fjöl-
breytt íþróttaaðstaða, skautahöll, einn besti golf-
völlur landsins, og Akureyri er miðstöð vetrar-
íþrótta. Akureyri er rómuð fyrir fagurt bæjarstæði,
og mikill trjágróður prýðir bæinn. Veðursæld er þar
mikil á sumrin. Miðbæjarkjarninn er vel afmarkað-
ur, en staða hans hefur þó veikst með tilkomu
verslana í úthverfunum og lokun Hafnarstrætisins
fyrir bílaumferð.
Eftir nokkra lægð á níunda áratugnum hefur
fasteignamarkaðurinn á Akureyri glæðst á ný.
Mikil eftirspurn er eftir íbúðar- og atvinnuhúsnæði
á Akureyri, allt selst og mikið er byggt. Fasteigna-
verð á Akureyri hefur hækkað töluvert og er u.þ.b.
75-85% af fasteignaverði á höfuðborgarsvæðinu,
sem er mun hærra en gerist annars staðar utan
suðvesturhorns landsins. Leigumarkaðurinn á
Akureyri helgast mikið af veru nemenda fram-
haldsskólanna og háskólans í bænum - mikil eftir-
spurn á vetrum.
Framtíðarhorfur
Af öllu þessu má sjá að Akureyri hefur allt til að
bera til að laða að sér fólk og fyrirtæki. Hlutverk
bæjarins hefur breyst frá því að vera iðnaðar- og
verslunarmiðstöð, yfir í að vera menntunar-, há-
tækni-, verslunar- og þjónustumiðstöð. Atvinnulíf
er þar fjölbreytt, þarfir fyrirtækja vel uppfylltar og
búsetuþættir betri en annars staðar á landsbyggð-
inni. Samgöngur eru góðar. Þjóðvegur 1 liggur
gegnum bæinn, þar er góð höfn og stór flugvöllur.
Tekjur fyrir sömu störf eru enn sem komið er lægri
á Akureyri en á höfuðborgarsvæðinu, en ég spái
því að mikill uppgangur verði í framtíðinni á Akur-
eyri og að hlutverk bæjarins eigi eftir að eflast sem
öflugasti þéttbýlisstaður utan höfuðborgarsvæðis-
ins. ■
16