Úrval - 01.06.1956, Blaðsíða 24

22
tíRVAL
nokkum á stofugangi: „Ég held
næstmn að það sé rólegra og
vistlegra hér en á venjulegu
sjúkrahúsi."
Ein sjúkrasaga, sem ekki er
neitt einsdæmi, er vel til þess
fallin að gefa lesendunum hug-
mynd um hverju largactil getur
áorkað. Það er saga sjúklings
— við skulum kalla hana Maríu
— sem kom á geðveikrahælið
árið 1931 eða fyrir 25 árum,
þá 21 árs. í bernsku var hún
dugleg og tápmikil telpa, kann-
ski nokkuð dul og feimin, en
hún kom sér allsstaðar vel, því
að hún var áreiðanleg og vand-
virk. Kannski fullvandlát í hrein-
lætissökum og fullnostursöm við
vinnu sína, svo að stundum gat
verið dálítið þreytandi. Þegar
hún stálpaðist, fór að bera á
önuglyndi og sérvizku hjá henni
og undarlegar trúarhugmyndir
tóku að ásækja hana.
Tvítug komst María í kynni
við karlmann. Talað var um gift-
ingu og menn töldu að hún
mundi nú fá um annað að hugsa.
En maðurinn dró sig í hlé —
ef til vill hafði hann orðið
þreyttur á henni eða kannski
var hann reikull í ráði — og
nú varð mikil breyting á Maríu.
Hún fór að ímynda sér að hún
væri ofsótt og illa talað um hana
á bak. Að lokum fannst henni
að um hreint samsæri gegn sér
væri að ræða, án þess þó að
hún gæti gert sér grein fyrir
hvað ætti að gera henni. Rétt
áður en komið var með Maríu
á hælið, varð hún alveg rugluð;
hún hafði nakin tekið sér stöðu
upp við vegg og sagzt vera frels-
arinn krossfestur, og varð engu
tauti komið við hana. Þegar
komið var með hana á hælið,
var hún óð, hún braut rúður,
hrækti og sparkaði og tætti allt
sem hönd á festi, s. s. sængur-
ver og lök og virtist hafa á-
nægju af því að þyrla kringum
sig tætlunum. Það var erfitt að
tala við hana og ógerlegt að
komast í nokkurt tilf inningasam-
band við hana. Sjúkdómurinn
var auðgreindur, það var hug-
klofnun. Hafði áður orðið vart
við samskonar geðbilun í ætt
hennar.
Stundum varð að mata hana
og þrífa að öllu leyti. Með hverju
árinu sem leið varð hún erfið-
ari. Það varð að spenna hana
niður í rúmið með belti og auk
þess oft að setja bönd á hend-
ur hennar og fætur, þar sem
hún var hættuleg sér og öðrum.
Að lokum var hún alveg hætt
að anza tali, nema stöku sinn-
um, þegar hún tvinnaði saman
verstu blótsyrði og klúryrði
tungunnar. Nauðsynlegt var að
vara nýjar hjúkrunarkonur og
lækna við að koma of nærri
rúminu hennar, ef henni skyldi
hafa tekizt að losa annan hand-
legginn eða fótinn, því að hún
var eldsnör ef því var að skipta.
Að minnsta kosti tvær hjúkr-
unarkonur urðu svo illa fyrir
barðinu á Maríu, að bær voru
frá vinnu í marga mánuði.