Læknaneminn - 01.10.1979, Side 52

TAFLA2
Magn alkóhóls (%o w/v) í blóðsýnum á mismunandi
tíma eflir sendingu í pósti til og frá tveggja staða
utan Reykjavíkur. - Glös C, D og C-C, sjá texta.
Nr. Glös C Glös D Glös C-C
1 0,91 0,87 0,87
2 0,78 0,76 0,72
3 0,64 0,64 0,62
4 0,91 0,93 0,92
5 1,05 1,03 1,04
6 0,77 0,79 0,80
7 0,66 0,69 0,68
8 1,01 1,02 1,00
9 0,87 0,87 0,85
10 1,06 1,09 1,06
11 1,07 1,10 1,07
12 0,76 0,77 0,76
13 0,90 0,91 0,91
14 0,81 0,77 0,76
15 0,87 0,86 0,84
10 0,73 0,72 0,71
17 1,01 1,01 0,92
18 1,31 1,41 1,33
19 0,74 0,74 0,71
20 0,73 0,71 0,71
Meðaltal 0,87 0,88 0,86
vikmarka, sem sýnd eru fyrir sýni í glösum A í
töflu 1.
Utnrteifa ot/ ályletanir
Ef vissar tegundir baktería eða gersveppir eru í
blóðsýnum, sem tekin eru til ákvörðunar á alkóhóli,
kann það að breyta niðurstöðutölum verulega.
Hætta á slíkum skekkjum er mun meiri, ef um lík-
blóð er að ræða en blóð úr lifandi mönnum (Curry,
1972).
Venjulega leiðir örverugróður fremur lil aukins
alkóhólsmagns í líksýnum en minnkunar. Orverur
geta þannig beinlínis myndað alkóhól. Við hagstæð
skilyrði (geymt við 37° í ca. 12 klst.) getur mynd-
ast mjög verulegt magn alkóhóls í blóðsýnum, sem
tekin hafa verið úr líkum (allt að því l,5%o). Hitt
er þó einnig vel þekkt, að þéttni alkóhóls minnkar í
sýnum, sem tekin eru úr líkum og geymd. Eru í
þessu tilviki væntanlega að verki enzým í vefjum
hins látna auk enzýma í þeim örverum, sem fyrr
greinir. Má líta svo á, að umræddar breytingar, þ. e.
a. s. myndun alkóhóls eða umbrot þess í líkblóði og
öðrum líksýnum, sé liður í rotnimarbreytingum, er
verða við dauða eða geymslu sýna utan líkamans.
Þess má hér geta, að yfirleitt er talið, að alkóhól
myndist mun síður í þvagsýnum en í blóðsýnum,
sem tekin eru úr líkum (sbr. Curry, 1972).
Ef blóðsýni eru lekin úr lifandi mönnum og æski-
legs hreinlætis er gætt, er ólíklegt, að örverugróður
leiði lil nýmyndunar alkóhóls, enda þótt sýnin séu
geymd við stofuhita. Hitt er algengt, að þéttni alkó-
hóls fari minnkandi, þegar slík sýni eru geymd,
einkum við slofuhita (sbr. Smalldon, 1973). Orsakir
þessara breytinga er að hluta að rekja til örvera
(rotnunj, en að hluta tíl efnaskipta í rauðum blóð-
kornum, sem ekki verða með öllu felld undir rotnun.
Curry (1972) og Smalldon (1973) mæla báðir
með því, að notað sé 1% (w/v) natríumflúoríð til
þess að rotverja blóðsýni og önnur sýni, sem tekin
eru til ákvörðunar á alkóhóli. Smalldon (1973) legg-
ur á það áherslu, að jafnvel þetta magn natríum-
Ilúoríðs hamli ekki með öllu umbroti alkóhóls eða
minnkun í sýnum, er tekin væru úr lifandi mönnum
og geymd við stofuhita (20°). Hann fann þannig,
að í flúorvörðum blóðsýnum minnkaði alkóhól-
magnið jafnt og þétt og var að átta vikum liðnum
10-15% lægra en í upphafi. Eftir það virtist alkó-
hólþéttnin minnka mjög hægt. Smalldon rekur þessi
umbrot alkóhóls til oxunar í acetaldahýð, er fram
fari í rauðum blóðkornum, eins og áður er drepið á.
Leggur hann til, að notuð séu ásamt natríumflúoríði
önnur efni, svo sem natríumsúlfít eða natríumnítrít,
til þess að hefta umbrot alkóhóls í rauðum blóð-
kornum.
Við fyrri tilraunir, er fóru fram í rannsóknastof-
unni á árunum 1973-74 (sbr. texta), þótti hins vegar
þegar sýnt, að fjórfalt meira magn natríumflúoríðs
eða 4% (w/v) í blóðsýnum myndi gera nær sama
gagn og 1% natríumflúoríð ásamt natríumsúlfíti eða
natríumnítríti í lilraunum Smalldons. Varð því ofan
á að notast einvörðungu við flúoríð í greindu magni
í sýnaglösum. Af töflu 1 má þannig sjá, að geymsla
blóðsýna í kæliskáp í allt að sjö vikur (glös B-B)
leiðir til sáralítillar minnkunar alkóhólsmagns. Póst-
flutningur sýna til og frá tveimur stöðum, er liggja
38
LÆKNANEMINN