Úrval - 01.04.1965, Page 33

ÓfíLEYMANLEGUR MAÐUR
31
urinn og vinnukonan. Allt vnnn
þetta fólk sitt hlutverk, hvert á
mínum stað, og steinarnir eru marg-
ir í byggingunni, sem við njótum,
og margir svitadropar hafa fallið
og mörg stunan liðið frá mæddu
brjósti.
Og framtíðin? við sjáum áhrif
einstaklinga víða, en önnur áhrif
eru ekki eins ljós fyrir sjónum okk-
ar. Umkomulaus vinnukona hefur
valdið varanlegum áhrifum. Amma
við lilóðir hefur skapað sál. Móðir
við rokk hefur kveikt neista. Geisl-
ar þeirra Ijóma i framtíð þinni og
minni og lýsa leið fyrir hinn ó-
borna.
Og þannig verða áhrifin eilif.
Þannig geta þau orðið að máttar-
stoðum í byggingunni, sem við
vinnum að hvert á sínu sviði.
Það er mikils virði að koma auga
á þetta. Það getur orðið til þess
að vekja manni skilning á þvi hlut-
verki, sem við gegnum í samfélags-
legu lífi.
Þættirnir um ógleymanlegt fólk
stefna að þvi.
II.
Þegar maður er ungur, líða dag-
arnir hver af öðrum í ös og önn.
Þá verður maður fyrir margvís-
legum áhrifum, sem maður veitir
þó varla athygli og hverfa úr vit-
undinni um leið og þau koma, en
lifa samt einhvcrsstaðar innst inni,
„streyma sandinn" eins og Einar
Benediktsson kemst einhversstaðar
að orði. Maður kynnist manni og
nýtur samvistar hans, án þess þó
að veita því athygli hversu mikið
hann gefur manni. Margfalda
reynzlu á ég í fórum mínum af
þessu fólki. Ég hef kynnzt mörgu
fólki, sem ég vissi eklci við kynn-
inguna að yrði mér svo minnis-
stætt, að það lifði með mér Ianga
ævi, en siðar hefur það komið fram
stigið fram fyrir sjónum mínum.
ég hef séð það ljóslifandi, fylgzt
með því á ferli þess meðan það
var — og þá hafa augu mín opnazt
fyrir því, að ég hafði einmitt þá
verið samferða stórmenni. Ég hef
kynnst allmörgum konum og mönn-
um, sem liafa orðið kunn, og sum
meira að segja fræg í þjóðarsög-
unni. En ég hef líka kynnzt fólki,
sem ekki hefur orðið frægt í neinni
sögu, ekki rutt sér eða öðrum til
rúms, en gegnt sínu afmarkaða
hlutverki, skilað sínu vandasama
lífsstarfi af svo mikilli kostgæfni,
þrátt fyrir mikla erfiðleika. Þetta
fólk hefur líka numið land, reist
musteri, lagt stein i veggi þess,
tekið þá upp, klofið þá, slípað og
fægt.
Og áhrif þess lifa í þér og mér.
Það hefur tendrað kyndla, sem
varpa birtu langt inn í framtiðina.
Það er um eina slíka konu, sem
ég ætla að ræða hér, Þuríöi Guð-
mundsdóttur, ömmu mína.
III.
Þuríöur Guðmundsdóttir fæddist
að Stærri-bæ i Grímsnesi 24. maí
1840. Foreldrar hennar voru Guð-
mundur Guðmundsson á Stærri-
bæ og Guörúnar Ólafsdóttur frá
Bjarnastöðum í Grímsnesi. Þuriður
ólst upp í foreldrahúsum, en tví-
býli var að Stærri-bæ og þegar hún
var seytján ára gömul giftist hún