Úrval - 01.04.1965, Page 35

ÓGLEYMANLEGTJR MAÐUR
33
Hygg ég, að þetta sé eitt fyrsta rit-
ið, sem túlkar þau sjónarmið, sem
almannatryggingarnar grundvallast
á. Þessi bróðir Ásgríms var oft við-
loðandi á hinu barnmarga heimili
bróður sins, eftir að hann missti
konuna frá mörgum börnum og
„setti þá allt á annan endann“.
Mér er sagt, að amma mín og afi
hafi verið mjög lik í skapgerð. Þar
rikti jafnvægi, kyrrlát önn, nær-
gætni i hvívetna, hugarró. Og þó
skorti ekki á erfiðleikana. Þau eign-
uðust tuttugu og tvö börn. Þuríður
lá tuttugu sængurlegur, eignaðist
aðeins tvisvar sinnum tvibura. Hún
var heilsuhraust frá upphafi og lá
stundum ekki sængurlegur, eins og
það var kallað. Samtimakonur
hennar og nágrannar, hafa sagt mér,
að oft hafi hún verið komin út á
tún á þriðja degi frá barnsburði
og tekið til starfa af miklum dugn-
aði.
Eins og að framan getur bjuggu
þau Þuríður og Ásgrímur i yfir
tuttugu ár að Stærri-bæ. Þar misstu
þau tíu börn sin og hvila þau öll
í kirkjugarðinum að Mosfelli.
Barnaveikin hjó ótt og titt. Mörg
barna sinna misstu þau á einni
einustu viku. Fyrir nokkrum ár-
um blaðaði ég i kirkjubók og las
það sem presturinn hafði skráð um
heimsóknir dauðans að Stærri-bæ.
„Dó úr kverkabólgu,“ „dó úr háls-
iltu“, „dó úr hálsbólgu" •— og loks:
„Dó úr barnaveiki.“ Þá fyrst virðist
eins og sjúkdómurinn, sem kvist-
aði niður börnin, hafi fengið það
nafn sem siðan hefur verið notað.
Flest munu börnin hafa verið heima
tólf að tölu, fer það þó dálítið á
milli mála. Að sjálfsögðu var oft
þröng í búi, en aldrei þurftu þau
Ásgrímur og Þuriður á hjálp að
halda af hendi hreppsfélagsins.
Einu sinni sagði amma min við
inig:
„Ég var einu sinni mjög fátæk.
Þá dóu kýrnar minar úr iniltis-
brandi. Einn drengja minna bað
mig um mjólk að drekka. Ég rétti
honum bolla, en í honum var vatn.
Þegar hann fann vatnsbragðið, sló
hann bollann úr liendi mér. Þá var
ég fátæk.“ — En vinsæl munu þau
hjónin hafa verið, því að einn ná-
granna þeirra leiddi tvær kýr sín-
ar heim til þeirra og gaf þeim.
Augu ömmu minnar ljómuðu, er
hún minntist á þetta. Og það er ég
viss um, að sá bóndi og kona lians
hafa notið fyrirbæna ömmu minn-
ar upp frá því.
Eftir að amma mín varð ekkja,
var hún hjá Jónínu dóttur sinni
og Gissuri Sigurðssyni, fyrst á
Gljúfri, á Kröggólfsstöðum, þá í
Reykjahjáleigu og siðan — siðustu
ár sín, í Reykjavik, en hún lézt
1934, nitíu og fjögurra ára gömul.
Langlífi er í ættinni. Þau börn
þeirra hjóna, sem upp komust og
ekki urðu fyrir slysum, hafa orðið
fjörgömul, komizt á níræðis og tí-
ræðisaldur, og einn sonurinn, Jón,
lézt í fyrra, tæplega hundrað og
tveggja ára að aldri.
V
Ég sá fyrst ömmu mína á Eyrar-
bakka. Þá mun hún hafa átt heima
á Kröggólfsstöðum. Foreldrar min-
ir munu hafa átt von á því að hún
kæmi, því að ég man það, að ég