Úrval - 01.07.1968, Blaðsíða 13

VERÐMÆTAR EIGINHANDARÁRITANIR
11
Dickens, á 1 sterlingspund árið 1903,
Nú er það 60 sterlingspunda virði.
Bréf skrifað af Samuel Johnson
var selt á 3 sterlingspund árið 1912,
en nú er það verðlagt á 350 sterl-
ingspund. Er þar um að ræða meira
en hundraðfalda hækkun á 56 ár-
um.
Eftirspurn safnara og fræði-
manna eftir slíkum sendibréfum,
handritum og fleirum slíkum gögn-
um er orðin svo gífurleg, að nú
hefur uppboðsfyrirtækið Sotheby's
slíkt, sérstakt uppboð í mánuði
hverjum í uppboðssölum sínum í
New Bond Street. í maí í fyrra
borgaði safnari einn frá Bandaríkj-
unum 17.000 sterlingspund fyrir eig-
inhandarhandrit Samuels Taylors
Coleridge að ljóðunum, sem hann
skrifaði árið 1796, sem hann hafði
skrifað afrit af fyrir útgefanda sinn.
Árið áður borgaði bandarískur forn-
bóksali 90.000 sterlingspund fyrir
handrit Caxtons að „Metamorphos-
es“ Ovids frá 1480, og var það al-
gert met.
Hvað er það, sem gefur slíkum
gögnum, sem skrifuð eru eigin
hendi, svo mikið verðmæti? Bréf
eitt, sem er skrifað á velkta og upp-
litaða pappírsörk og allir geta nú
lesið í British Museum, útskýrir að
nokkru þá töfra, sem slík gögn,
skrifuð eigin hendi, hafa fyrir safn-
ara. Þetta bréf er skrifað af Nelson
lávarði, en hann skrifaði svo um
borð í herskipinu ,,Victory“ árið
1805:
„Mín ástkæra elskaða Emma, ást-
vina hjarta míns, merki hefur ver-
ið gefið um það, að sameinaður floti
óvinarins sé að leggja úr höfn. Við
höfum mjög lítinn byr, svo að ég
hef enga von um að koma auga á
skipin fyrr en á morgun. Megi Orr-
ustuguðinn ljá viðleitni minni vel-
gengni. Að minnsta kosti mun ég
gæta þess, að nafn mitt muni ætíð
verða þér og Horatiu kært, en ykk-
ur elska ég báðar eins heitt og mitt
eigið líf. Og líkt og síðustu skrif
mín á undan orrustunni munu verða
til þín, þannig vona ég til Guðs,
að mér auðnist að mega ljúka bréfi
mínu að orrustunni liðinni. Megi
himinninn blessa þig. Þess biður
þinn Nelson. . . .“
Tveim dögum síðar var Nelson
særður banasári við Trafalgar. Eft-
ir orrustuna afhenti Hardy höfuðs-
maður lafði Hamilton bréfið. Er
maður les nú þetta bréf, sem er
skrifað með stórgerðri skrift vinstri
handar, sem Nelson tileinkaði sér,
eftir að hann missti hægri höndina,
þá er sem maður verði persónuleg-
ur þátttakandi í sjálfri mannkyns-
sögunni. Og þessi tilfinning magn-
ast, er maður les harmþrungna at-
hugasemd þá, sem lafði Hamilton
hefur skrifað neðst á síðuna: „Ó,
vesæla, auma Emma, ó, dýrðlegi og
hamingjusami Nelson." Lafði Ham-
ilton gaf þetta bréf síðan vini sín-
um, og það var svo selt British
Museum árið 1953 fyrir 23 sterl-
ingspund, sem væri nú hreint gjaf-
verð.
Löngunin til þess að eiga slíkt
plagg, skrifað með eigin rithönd
einhverrar frægrar persónu, sem nú
er löngu liðin, er ekki ný af nál-
inni meðal manna, heldur má rekja
hana allt aftur til fornaldarinnar,