Úrval - 01.07.1968, Page 32

Eftir JOSEPH JAY DEISS
Gatci í Herculaneum eft-
ir að hraun og aska ttafði
veriö hreinsaS burt.
Hinn langi svefn
Pað eru níi liðin nær því tvö þúsund ár síðan rómverska þorpið
Hercidaneum sofnaði svefninum langa og hefur nú hvílzt
þennan tíma undir 60 fetum af jörð, en nú hafa vísindamenn
valcið þetta þorp af sínum væra blundi, og þykir það
einn merlcasti fornleifafundur til þessa dags.
SÞað hefði enga í litlu,
friðsælu borginni við
Napoliflóann órað fyrir,
að þessi dagur, 24. ágúst
árið 70 f. Kr., yrði að
neinu leyti frábrugðinn öðrum dög-
um í þessari borg, þar sem lífið
var kyrrlátt og ljúft. . Sjö mílur
vegar í burtu og nokkru hærra, lá
önnur borg einnig böðuð sól. Fjall-
ið Vesuvius gnæfði yfir báðum þess-
um borgum. Það var alveg rétt, að
fyrir skömmu hafði orðið vart smá-
vægilegra jarðskjálftakippa, og fýr-
ir 16 árum hafði orðið þarna all-
stór jarðskjálfti, en aldrei í manna
minnum hafði þetta fagra fjall, sem
gnæfði yfir borgunum tveim, sýnt
nokkurt iífsmark með sér, það hafði
aldrei sézt vottur af reyk upp úr
skógivöxnum toppi þess.
Þennan umrædda morgun var
gleðskapur mikill í borginni. Á For-
um, eða aðaltorgi borgarinnar var
30
Readers Digest
mikill manngrúi. í brauðbúðinni
voru bakarinn og sveinar hans í
þann mund að taka út úr ofninum
bronzpönnur með kökum og tert-
um og ekki langt þar frá gengu
tveir asnar með skýlur fyrir aug-
unum hring eftir hring og drifu
þannig kornmyllu mikla, hlaðna úr
steini. Hjá pottasmiðnum var við-
skiptavinur að biðja hann að gera
við kertastiku mikla úr bronzi og
einnig styttu af vínguðinum Dionys-
usi. í húsi einu þarna í grenndinni
lá kornabarn í trévöggu og hjalaði.
í búð gimsteinasalans lá sjúkur
piltur í skrautlegu rúmi og hafði
verið matreiddur handa honum
kjúklingur ef ske kynni, að hann
hefði lyst á honum. Hjá drengnum
var kona, sem starfaði að vef sín-
um. í húsum höfðingjanna út við
sjóinn, þar sem útsýni var sérlega
fagurt, hafði verið borinn á borð
léttur hádegisverður, eins og Róm-
verjum var eiginlegt að neyta, í
einu húsanna hafði hádegisverður-
inn verið framreiddur lítið eitt fyrr
en annars staðar og þar höfðu borð-
gestir stungið upp í sig fyrstu bit-
unum.
Allt í einu heyrðust drunur mikl-
ar úr jöfðu. Grundin lyftist og
skalf og ógnlegur hávaði virtist
koma úr iðrum jarðar. Gult sól-
skinið varð skyndilega koparlitað.
Brennisteinsfýlu lagði fyrir vit
manna. Úr toppi fjallsins mikla
31