Úrval - 01.07.1968, Blaðsíða 79

GETUR VÍSINDAMAÐUR TRÚAÐ Á GUÐ?
77
þarf til að lifa í hamingjusömu
hjónabandi. Menn þurfa að verja
nokkru af tíma sínum og námi til
að læra nógu mikið um hvort
tveggja til að þekkja sjónarmið
hvors fyrir sig og hvort tveggja
þarf að virða.
Við skulum, til að byrja með, at-
huga hvað vísindi eru. í fám orðum
sagt, þau eru skilningur á fyrirbær-
um náttúrunnar og á hvern hátt
við getum stjórnað henni eða hegð-
að okkur samkvæmt henni. Vísinda-
maðurinn kemur auga á og gerir
tilraunir, hugsar upp kenningar og
prófar þær, hafnar þeim, sem ekki
standast prófun en heldur áfram
að fullsanna þær, sem virðast réttar,
unz hann birtir þær, sem nýjustu
niðurstöður.
Vísindin geta leyst úr spurning-
um eins og þessum: Hvernig er þetta
framkvæmt? Hvernig frjóvgast egg-
fruman? Hvernig getum við látið
flugvél fljúga? Hvernig getum við
stjórnað þessu og hinu? Hvað eru
stjörnurnar langt frá jörðunni?
Þannig mætti lengi telja. En ef við
spyrðum, hvers vegna atvikin ger-
ast á þennan eða hinn mátann, verð-
ur svar vísindanna þögnin ein. Eg
geri ráð fyrir, að flestir þekki
þyngdarlögmál Newtons, en færri
vita hvers vegna það er einmitt
svona. Hér stöndum við frammi
fyrir þýðingarmesta greinarmunin-
um á trú og vísindum. Trúin segir:
Hvers vegna. Hvers vegna eru þján-
ingar og sorgir? Og hvers vegna eru
sum börn vansköpuð eða andlega
hindruð frá eðlilegri þátttöku í
mannlífinu? Hvers vegna þurfum
við að vera siðprúð, heiðarleg og
sannleiksleitandi? Hver er tilgang-
urinn með þessu? Hver er tilgangur
lífsins yfirleitt?
Vísindin reyna ávallt að skil-
greina, hvernig menn og dýr haga
lífi sínu, en segja ekkert um það,
hvaða hátterni er gott eða illt í til-
gangi sínum. Vísindin láta siðfræð-
inni, heimspekinni og trúarbrögð-
unum eftir að svara þessum spurn-
ingum. En hverjum manni er nauð-
synlegt að hafa jafnvægi milli á-
hugamála sinna og getu til að svala
þeim, svo að hann hafi nautn af líf-
inu og geti gegnt þeirri ábyrgð, sem
hin ýmsu störf leggja honum á
herðar.
Nú mun einhver spyrja sem svo:
Eru þær vísindalegu staðreyndir,
sem kenndar eru í skólunum í sam-
ræmi við það, sem kennt er í sunnu-
dagaskólunum? Eyðileggja vísindin
ekki trúnaðartraustið? Líklega fer
það svo hjá þeim, sem hafa áður
haft ósveigjanlega trú á hverju orði
og setningu Biblíunnar, og eins þeir,
sem álíta trú einskonar statistiskt
úrslitaatriði, sem alls ekki megi
endurskoðast í ljósi nútímaþekking-
ar. Ef slík er irú þín, lesandi góður,
sé ég ekki, að þú hafir mikla mögu-
leika á því, að þú getir hagað lífi
þínu skynsamlega í heimi nútíma
vísinda, af því að slík trú er ekki
byggð á þekkingu og víðsýni.
Ég álít, að Biblían sé dýrðlegasta
opinberun, sem birzt hefur mönn-
unum um tilveru Guðs og eðli guð-
dómsins sjálfs. En mér virðist eðli-
legt, að sú bók sýni og beri vitni
um mannlegan veikleika um leið og
hún sýnir háleitt trúatraust og
mikinn sannleika. Og mér finnst