Úrval - 01.07.1968, Side 84

Úrval - 01.07.1968, Side 84
82 ÚRVAL Nikolai, einnig. Margt t'leira mætti neína, en óhætt er að fuilyrða að engum er fært að verða snillingur, sem ekki hefur fengið gáfur til þess að erfðum. UPPELDI HEFUR FEIKNA ÞÝÐINGU eftir Natan Leites. Norbert Wiener heitir maður, og er hann heimsfrægur stærðfræðing- ur, höfundur þeirra visindagreinar, sem kallast cybernetik, og fjallar um lögmálin fyrir hreyfingum manna og dýra. Ævisögu sína kall- ar hann Fyrrverandi undrabarn. -— Hann er vísindamaður, rithöfundur, heimspekingur, talar fjölmörg tungumál, er svo gerfróður um alla skapaða hluti að allir undrast það, og frumlegur og frjór í hugsun. Slíkir og þvílíkir hæfileikar láta ekki alltaf á sér bæra í barnæsku, né heldur verður jafnmikið úr undrabörnum og vænzt er, nema stundum. Algengara er það að erfitt sé að finna hvað í barni býr, og því minni líkur til þess að unnt sé að spá um framtíð þess. Óvenjulega gott minni, afbragðs næmi og gott söngeyra hjá barni þurfa engan veg- inn að boða frábær afrek síðar á ævinni, Stundum reynist auðkeypt- ur sigur á æskuárum ekki til bóta. Og oftast ná menn hámarki síðar á ævinni, jafnvel á gamals aldri. Ser- gei Aksakov (rússneskur rithöfund- ur) skrifaði sína fyrstu bók þegar hann var 56 ára. Walter Scott lauk við hina fyrstu af sagnfræðiskáld- sögum sínum þegar hann var 43 ára. Tchaikovsky var líka seinn til, -— byrjaði ekki fyrr en eftir tvítugt. Aram Kasjaturian komst fyrst í tón- listarskóla 19 ára. Nikolai Luzin, sem er framúrskarandi stærðfræð- ingur, var lélegur í stærðfræði í barnaskóla og þurfti að hafa auka- tíma. Leiðir til menntunar eru svo margar og fjölbreytilegar að enginn veit hverja þeirra hver einstakur muni fara. Sálfræðingar hafa gert nákvæmar skýrslur um athuganir sínar á sam- svörun taugaviðbragða og hæfileika. Gerð taugakerfisins ræður fyrir lyndiseinkunn hvers eins, en gerð heilans að því er við kemur sjón, heyrn, hreyfingum og öðru, ræður fyrir þroska eða vanþroska þess- arra sérstöku hæfileika. Það sem fengið er að erfðum er aðeins einn þátturinn í gerð vitsmunalífsins. Það þarf að samhæfast reynslunni. Mannsheilinn hefur þá sérstæðu byggingu, sem gerir manni fært að læra að tala og skilja mál. En það er eingöngu komið undir því hvaða mál er talað í umhverfi barns, hvaða mál það lærir að tala, hitt skiptir engu hvaða mál forfeður þess hafa talað. Umhverfi hefur því meiri þýðingu fyrir barn sem það er yngra, og meðan heilinn er óþroskaður. Ekki á þetta sízt við um tónlistar- og dráttlistarhæfileikann, en þessir hæfileikar virðast oft koma fram eins og af sjálfu sér. Það er sjálf tónlistin, sem vekur manni hæfileikann til að njóta henn- ar en dráttlistin er undir eftirlík- ingu komin. í barnæsku gerist allt í leik, og hvatning til að neyta hæfileika sinna er fengin í leikum, og enginn tekur
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Úrval

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Úrval
https://timarit.is/publication/1841

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.