Úrval - 01.07.1968, Qupperneq 104

102
Hinn skapmikli flug-
málaráðherra Beaver-
brook lávarður kallaði
hinn hægláta vísinda-
mann Barnes Wallis til
viðtals. Þetta var 20, júlí 1940. Loft-
árásir Þjóðverja voru nú hafnar fyr-
^ir alvöru, þýzki loftherinn lét allt
að 1000 punda sprengjum rigna yfir
London. Konunglegi Brezki Flug-
herinn, ásamt flugherjum annarra
landa, hafði óbilandi trú á þessari
tegund hernaðar. En Wallis, sem
allt.af hafði barizt gegn rótgrónum
hugmyndum, hafði hafið áróðurs-
herferð í Whitehall fyrir nýrri og
áhrifameiri árásaraðferð.
Hvaða sögur ganga hér um tíu
tonna sprengjur? spurði ráðherr-
ann.
Wallis lýsti í mjög stuttu máli
áætlun sinni um að stytta stríðið,
með því að nota nýja „jarðskjálfta-
sprengju" sem myndi hafa bylt-
ingu í för með sér. Hún myndi
cyðileggja stíflur við raforkuver,
sem voru lykillinn að stríðsfram-
leiðslu Þjóðverja. — Þrjár stíflur
í iðnaðarhéraðinu Ruhr, sagði Wall-
is, Möhn, Sorpe og Eder stíflurnar
voru beztu skotmörkin. Þær komu
ekki einungis raforkuverunum að
haldi, heldur sáu þær málmbræðsl-
unum fyrir vatni. Það þurfti 150
tonn af vatni til að framleiða eitt
tonn af stáli. Ef Ruhr héraðið væri
svipt bæði vatni og rafmagni myndi
skapast öngþveiti í framleiðslu
skriðdreka, járnbrautarvagna, flug-
véla, ásamt fjölda annarra hluta.
Ennfremur myndi vatn flæða niður
dalina og rífa með sér vegi, brýr
ÚRVAL
og járnbrautarteina, ef stíflurnar
brystu.
Þessir möguleikar heilluðu Beav-
erbrook, sem sat álútur í stól sín-
um. Wallis hélt áfram og útskýrði,
að aðalvandamálið væri stærð stífl-
anna. Möhn-stíflan væri 130 feta
há, 112 feta breið neðst og 25 feta
breið efst. Eder-stíflan væri ennþá
stærri. Stærstu sprengjurnar sem
flugherinn hafði yfir að ráða og
var nýbúinn að panta, voru 1000
punda sprengjur, sem varla myndu
rispa steinsteypuna.
Wallis kvað lausnina vera „öldu-
hreyfingu“. Öldurnar frá sprengju,
sem spryngi á jörðinni hyrfu út í
loftið. En ef tíu tonna sprengju
væri varpað nákvæmlega, svo hún
spryngi í vatninu aftan við stíflu-
garðinn, myndu öldurnar frá henni
fara sem jarðskjálfti í gegnum vatn-
ið og sprengja gat á allt að 100 feta
þykkan vegg.
Næsta vandamálið var, hvernig
átti að koma slíkum sprengjum að
skotmarkinu? Engin flugvél, sem þá
var vitað um gat flutt slíkt ferlíki,
En Wallis, sem hafði unnið fyiúr
Vickers flugvélaverksmiðjurnar síð-
an 1913, og hálpað til við smíði
Wellington sprengj uflugvélarinnar,
hafði gert teikningu að 50 tonna
risaflugvél, sem gæti flutt slíkar
risasprengjur, og kallaði hann
hana „Victory", eða sigur.
Þér vitið hversu efnisskortur
hrjáir okkur, sagði Beaverbrook. —
Þetta eru einungis kenningar. Við
yrðum að hætta við aðrar fram-
kvæmdir til að framleiða svo stóra
flugvél, og svo gæti þetta allt ver-
ið ein hringavitleysa.