Úrval - 01.09.1974, Page 24

22
URVAL
kominn að manninum, sem sat við
gluggann mín megin. Ég byrjaði
að æfa mig á því, sem ég átti að
svara: ,,Ég er listmálari. Ég er
fæddur í Austurríki — í Graz, ég
heiti . . . ég heiti . .
Svitinn spratt fram á enni mér
og hálsinn herptist saman
Það hlaut að hafa verið spennan
og þrúgandi óvissan, sem höfðu
lokað fyrir ofurlítið horn af heila
mínum — ég mundi allt um mann-
inn, sem ég átti að látast vera,
nema hvað hann hét.
Eins og í gegnum þoku heyrði
ég spunastuttar raddir eftirlits-
mannsins og túlksins, þegar þeir
byrjuðu að yfirheyra konuna, sem
sat við hliðina á mér.
„Ó, guð, láttu mig nú muna
nafnið mitt,“ bað ég. ,,Ég er list-
málari, ég er fæddur í Graz, ég
heiti . . .“ Það hjálpaði ekki, nafn-
ið kom ekki fram.
f þessu heyrði ég að dyrnar inn
í næsta klefa voru opnaðar, ég
heyrði raddir frammi á hliðargang-
inum og svo stakk rússneskur liðs-
foringi höfðinu inn í klefann til
okkar.
„Wer: spielt Schach?“ spurði hann
hörkulega á vondri þýzku. „Hver
kann að tefla?" ,
Eftirlitsliðsforinginn sneri sér
við, reiður yfir þessari truflun, en
hinn var hærra settur, svo hann
borði ekkert að segja.
Ég sat næstur dyrunum og ef til
vill var það þess vegna, sem það
var eins og næsta spurning hans
væri ætluð mér sérstaklega.
„Spielen Sie Schach?" spurði
hann.
Ég hafði ekki snert taflmann síð-
astliðin tíu ár, en það varð að hafa
það. Hér gat ég fengið þann frest,
sem ég þurfti. Enginn annar í klef-
anum sagði neitt.
„Ja, ich spiele Schach,“ svaraði
ég.
Ofurstinn gaf mér merki um að
fylgja sér.
Inni í klefa Rússana sátu tveir
aðrir yfirmenn og hershöfðingi,
hlaðinn orðum og heiðursmerkjum,
limaþung og feitlagin kempa, rúm-
lega fimmtug. Það var greinilega
hann, sem vildi fá að tefla, því
hann vottaði þeim, sem hafði sótt
mig, þakklæti sitt, og benti mér á
sætið gegnt sér.
Við hliðina á stólnum mínum var
hrúga af smurðu brauði og askja
með súkkulaði og á litla borðinu
við gluggann var allt flóandi í
glösum og flöskum: Vodka, ung-
verskt koníak og létt vín. Hers-
höfðinginn virti mig fyrir sér, benti
svo á matinn og drykkjarföngin:
„Gerðu svo vel,“ þrumaði hann.
Ég var óþægilega spenntur með-
an ég borðaði. Hvenær, sem var,
gat Rússunum dottið í hug að spyrja
um nafn mitt, eða sem verra var,
eft.irlitsliðsforinginn gat komið inn
Þegar lestin lagði af stað á ný
dró hershöfðinginn fram taflborð-
ið og byrjaði að raða upp.
„Guð hjálpi mér,“ hugsaði ég.
..Það er líf mitt sem er í veði. Ég
skal og ég verð að standa mig, og
samt má ég ekki leyfa mér að
vinna.“ Ég hafði aldrei hitt Rússa,
sem þoldi að tapa. Og ég hafði
heldur aldrei þekkt skákmann, sem
nennti að tefla lengi, ef mótstöðu-