Úrval - 01.09.1974, Side 59

BAKVERKUR . . .
57
eru nuddaðir með, reynist mörgum
gott. Við kuldann mýkjast krampa
teygðir vöðvar einmitt vel, og þá
slaknar á þeim.
Mjúkt nudd með svampi getur
einnig verið róandi bæði fyrir bak-
ið og sálina.
Þar eð „lendagigt“ er oft óskilj-
anleg og óviðráðanleg, hafa margir
læknar tilhneigingu til að gefa
hana upp á bátinn og vanrækja
meðferð sjúkleikans.
Þetta hefur opnað leið fyrir alls
konar skottulækna og „heimilis-
ráð“ og þeirra furðulegu aðferðir.
Nú hefur slíkt einmitt vakið eftir
tekt, svo að þekktir menn eins og
dr. Howard A. Rusk, formaður
bandarísku Endurhæfingarstofnun-
arinnar, hefur tekið þessar aðferð-
ir til rannsóknar, einkum nálar-
stunguaðferðina. Og dr. Friedman
gefur skýrslur um furðulegan ár-
angur hennar til að lina þrautir í
sumum tilfellum.
En eftir að læknar og nuddarar
hafa gert sitt, mun mála sannast,
að enginn getur gert meira til lækn
ingar við þessari plágu 20. aldar-
innar en sjúklingurinn sjálfur og
komið í veg fyrir áframhaldandi
þrautir.
Ahrifamesta aðferðin er hálf-
tíma æfingar eða hreyfing daglega.
Sumum hæfir betur að skipta þess-
um tíma í tvennt með nokkru milli
bili, 15 mínútur í einu, eftir því
sem þá er heppilegast samkvæmt
ráðum læknis eða sérfræðings.
Æfingar — en fyrir hvaða vöðva?
Það eru ekki færri en 140 vöðv-
ar, sem taka þátt í stjórnun og
stuðningi hryggsúlunnar, og flestir
hugsa sér þá staðsetta í bakinu
sjálfu.
En það er öðru nær.
Af fjórum helztu flokkum þessara
stjórnenda eða hreyfenda baksins
er einn að framan, kviðvöðvarnir,
sem margir nefna af misskilningi
magavöðva. Séu þeir slappir teyg-
ist kviðurinn fram og reynir þann-
ig stöðugt á jafnvægi hryggsúlunn-
ar. Gamla herskipunin: „Dragðu
inn vömbina“, gæti verið holl í
daglegu lífi.
Hin einfalda hreyfing er að
strengja á kviðvöðvum, sem oftast
gæti verið hvíld fyrir hrygginn, svo
að um munaði.
Dr. Rusk bendi á, að margar æf-
ingar til eflingar bakinu er unnt
að framkvæma nær undirbúnings-
laust. þar sem setið er á þingi eða
beðið í biðröð.
Mjaðmakippur — sem gæti kall-
ast „leggðu niður rófuna“, með því
að þrýsta saman lendunum — er
ein þessara ágætu hreyfinga fyrir
bakið.
Annað, sem er til mikilla bóta,
er strenging kviðvöðva yfirleitt.
Svona einfaldar varnir ásamt dag-
legri iðkun í hálftíma eftir for-
skrift geta gert kraftaverk til bóta
fyrir bakið.
En til þess þarf nokkuð, sem eng-
inn læknir getur gefið uppskrift að
— viljakraft.
ÁN