Úrval - 01.01.1976, Blaðsíða 18

16
til austurs meðfram ströndinni. Til Bangor
næstu bandarísku borgarinnar, er 160
kílómetra leið um þéttvaxinn skóg. Svo
bæirnir tveir hafa af eðlilegum ástæðum
reynt að finna sameiginlega lausn sameig-
inlegra vandamála.
Gott dæmi er Georgia-Pacific sögunar-
myllan, rétt utan Calais. Árum saman
hafði hún treyst á að fá hundruð þús-
unda lítra af olíu daglega frá Irving
Oil Company, sem er Kanadamegin ár-
innar. Vegna orkuútflutningsreglugerðar,
sem sett var í Kanada árið 1973, var
félaginu uppálagt að minnka sölu á ollu
til myllunnar. Ibúarnir sameinuðust í
áhrifarlkum mótmælaaðgerðum (yfir 300
Kandamenn vinna í myllunni) og olíu-
salan var fljótt aftur komin 1 samt lag.
Vatnsveitan er einnig sameiginleg.
Vatnsrör, sem liggur undir ánni St. Croix,
sér Calais fyrir kristalstæru vatni úr djúpri
uppsprettu, sem er rétt utan við St.
Stephen. I staðinn endurselur Calais hluta
af þvl til Milltownhluta St. Stephen,
en svo vill til að hann liggur nær
vatnsæð Calais en kanadísku dælustöðinni
Sameiginleg læknaþjónusta er álitin
sjálfsagður hlutur. Árum saman var engin
fæðingardeild í Calais, svo að flest banda-
rlsku börnin fæddust á Charlotte County
sjúkrahúsinu í St. Stephen. Atvinnu-
möguleikar beggja megin árinnar hafa
einnig verið þeir sömu, jafnr á góðum
sem slæmum tímum. Evelyn Perkins,
blaðamaður minnist þess að jafnvel í
Kreppunni fór hún yfir brúna á frídögum
til að vinna í söluturni. I dag vinna
margir bandarískir borgarar 1 verslunum
og timburverksmiðjum St. Stephens, og á
móti fara um hundrað Kandamenn yfir
landamærin daglega til að gegna svip-
uðum störfum í Calais. I tollinum er
alltaf ein akrein frátekin fyrir íbúana, en
ÚRVAL
þar er tolleftirlitinu haldið í algeru lág-
marki.
Það hefur alltaf verið svona. St. Croix
dalurinn byggðist eftir Frelsisstríð Banda-
rlkjanna, og landamærin voru ákveðin
árið 1798. Ibúarnir virðast hafa ákveðið
við það tækifæri að fánar þeirra skyldu
blakta hlið við hlið í framtíðinni.
Jafnvel stríðið milli Bretlands og Banda-
ríkjanna árið 1812 raskaði ekki ró þeirra.
Ákveðnir í að koma í veg fyrir blóðsút-
hellingu meðal vina og skyldmenna,
komu St. Stephen og Calais á fót friðar-
gæslu nefnd, með Duncan McColl, meþó-
dista prest í St. Stephen í broddi fylk-
ingar. Þar kom, að flokkur bandarískra
hermanna birtist 1 Calais og kom á sam-
komustaðinn, þar sem presturinn var að
prédika. McColl bað hermennina að fara
og leyfa bæjarbúum að lifa áfram í
sátt og samlyndi. Hermennirnir skálm-
uðu 1 burtu aftur, yfir sig undrandi að
finna breskan þegn 1 lykilaðstöðu í banda-
rlskum bæ.
Eldsnemma dag einn nokkru seinna
sást til ferða bresks herflokks á leið til
St. Stephen. Viðbúnir bændur vöktu
McColl svo hann gæti snúið rauðjökk-
unum við. Það tók prestinn kiukkutíma
að telja hermennina á að hætta við tii-
gangslausa árás stna. Breski yfirmaðurinn,
SirThomas Saumarez, trúði hjálparmanni
sínum fyrir því að bæjarbúar hlytu að
vera ..skrltnir” og frá þeim væri lítillar
hjálpar að vænta, svo að hann skipaði
mönnum sínum að snúa við. Til að kóróna
allt saman gaf St. Stephen Calais púðrið,
sem þeir höfðu fengið frá Bretum til
að verja sig með, þegar Calais komst að
því að þeir áttu ekkert púður til að nota
4. júlí (þjóðhátíðardegi Bandartkjanna,
þýð.y
Alla tíð síðan hafa Calais og St. Stephen