Goðasteinn - 01.06.1986, Síða 16

Goðasteinn - 01.06.1986, Síða 16
það hár og mikill ummáls að þarna hlýtur að hafa verið vist nokkurra kynslóða. Byggð féll niður sökum sandfoks árið 1861. Býlið lagðist endanlega undir Seljalandssel er eigandi þess, Sigur- veig Einarsdóttir á Seljalandi (1812—1905) gaf Högna Sigurðssyni á Seljalandi próventu sína. Högni varð síðar bóndi í Seljalandsseli. Á seinni hluta 19. aldar náði gljáin því nær upp að bæjarstæði Hjá- leigusanda. Foksandur barst þá oft heim í kálgarð á Fornusöndum. Nú er um 230 m breitt graslendi frá Hjáleigusöndum fram að gljá. Um 253 m ssv. frá fremstu brún graslendis, fram frá Hjáleigu- söndum, er aflöng, blásin bæjarrúst sem lítið er nú leift af. Drjúgan þátt í eyðingu hennar átti það að bændur í Sandhólma sóttu þangað allt það grjót sem til varð náð úr fornum byggingum. Gamalt Sandafólk sagði að þarna hefði staðið bærinn Stekkjarbakki. Meiri líkur væru þó fyrir því að þarna væri eldra bæjarstæði Hjáleigu- sanda. Guðrún Sveinbjarnardóttir fornleifafræðingur nefnir þessa rúst FO I, hefði allt eins mátt vera FS I en rétt er að halda fyrstu merkingu. Ég nefni þessa rúst nú FOI, a og veldur því rúst sem síðar kom í leitir. Þann 7. október 1985 gekk ég fram gljána í Sandalandi. Hún var þá óvenju þurr eftir þurrkasumar. Veruleg hreyfing hafði verið á sandi og vænir sandskaflar voru í öllum skjólum við melakolla. Ég fann þá áður óþekkta bæjarrúst um 140 m ssv. framan við rústina FO I. Þarna var helludreif á litlu svæði og smásteinar, þrjú sleggju- steinsbrot, einn vaðsteinn og nokkrar fúnar smáspýtur. Þarna var engin veggjabrot að finna og engan vott af gólfskánum en lítið eitt af eldhúsösku sást á einum stað. Byggð hefur sennilega staðið þarna stuttan tíma. Rústina nefni ég FO I, b. Mesta bæjarrústin á þessu svæði er 310 m til útsuðurs frá FO I,a. Þar hefur til skamms tíma verið melur en um og eftir 1980 voru síðustu melræturnar að eyðast þar og í svipinn er öll bæjarrústin í ljósmáli. Hún nefnist FO II. Þarna eru enn óeyddir húsgrunnar og fornleifarannsókn væri fremur auðveld. Mestar líkur eru til að þarna hafi Sandabær staðið frá 15. öld og fram til 17. aldar. Um 348 m til útnorðurs frá FO II er bæjarrúst að nokkru hulin af meldyngjum en helludreif milli þeirra bendir til byggðar. f þessa rúst sótti Helgi Jónasson bóndi á Helgusöndum talsvert grjót laust 14 Goðasteinn
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Goðasteinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Goðasteinn
https://timarit.is/publication/1897

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.