Úrval - 01.10.1976, Side 12

10
URVAL
ar þess er neytt af mönnum eða
dýrum, eða ef það reynist, að undan-
gengnum viðhlítandi prófunum til
ákvörðunar öryggis viðbótarefna mat-
væla, valda krabbameini í mönnum
eða dýrum.”
Enginn getur fett fingur út í til-
gang þessarar lagasetningar. En
vegna þessarar lagagreinar og próf-
unarkrafanna, sem margir sérfræð-
ingar álíta vera miklu harðari en þörf
krefur til þess að ákvarða sanngjarnt
öryggi, kostar nú meira að framleiða
flestar matvælategundir en annars
væri reyndin og þær eru því auðvitað
einnig dýrari fyrir kaupandann.
Andstæðingar Delaney-lagagrein-
arinnar halda því fram, að áhrif
hennar séu meðal annars þau, að
komið sé í veg fyrir að bætandi,
örugg viðbótarefni séu notuð, líkt
og þegar gerfisykurefnið cyclamat
var tekið af lista Matvæla- og lyfja-
eftirlits Bandríkjanna yfir iöggilt
viðbótarefni í matvæli árið 1969-
Afleiðingin af því varð meðal annars
sú, að milljónir sykursjúkra urðu nú
að neita sér um margs konar matvöru
sem þeir höfðu áður neytt. Kostnað-
ur þessa banns á cycklamatefn-
unum fyrir matvælaiðnaðinn hefur
verið áætlaður um 115 milljón doll-
arar. Þar að auki hafði slíkt þær
afleiðingar, að verð á sakkarínefnum
hækkaði. (Það virðist óþarft að taka
það fram, að það er neytandinn,
sem greiðir venjulega slíka reikninga
að síðustu.) Sú staðreynd hljómar
kaldhæðnislega, að síðari rannsóknir
hafa sýnt, að cyclamatefnin hafa
engin skaðleg áhrif í því magni sem
þau eru notuð í matvæli, en samt
hefur þeim ekki enn verið bætt aftur
á hinn löggilta lista Matvæla- og
lyfjaeftirlitsins.
FLÓKIN SAMBÖND.
Til viðbótarefna í matvæli teljast
mjög fjölbreytileg efni, allt frá
cyclamötum til margra hinna fornu
kryddtegunda, sem landkönnuðir
komu með heim frá ókunnum lönd-
um, eins og Marco Polo gerði. Þau em
notuð til þess að bæta útlit, bragð
áferð, geymsluhæfni, öryggi eða
næringargildi matvælanna, sem þau
eru látin í.
í mat þeim, sem Bandaríkjamenn
neyta, er að finna um 3000 slík
viðbótarefni, enda þótt um 80% af
þeim 10 pundum slíkra efna, sem
hver bandaríkjamaður neytir að
meðaltali árlega, samanstandi af
aðeins 30 þessara efna. Þau nema
minna en 1% alls þess matar, sem
neytt er, en samt gegna þau mörgum
þýðingarmiklum hlutverkum. Við-
bótarefni í matvælum, svo sem sýru-
varnarefni í niðursoðnu grænmeti og
ávöxtum, vinna gegn kemiskum
skemmdum vörunnar,” segir Eliza-
beth M. Whelan, sérfræðingur á sviði
almennrar heilsugæslu og annar höf-
undur bókarinnar ,,Ofsahræðsla í
búrinu,” (Panic ein the Pantry).
, ,Slík náttúrumatvæii, svo sem rúgur,
hveiti og sætar kartöflur, gætu valdið
alvarlegum heilsufarslegum vanda-