Mímir - 01.02.1974, Blaðsíða 39

í G-lið áttu svarendur að setja frekari athuga-
semdir. Þessar eru þær helstu:
Frá eldra fólki: „Eg held að höfundurinn sé
ekki fyrst og fremst að segja sögu Benedikts
sem sjálfstæðrar persónu, enda þótt sannar heim-
ildir séu fyrir henni, heldur sé þarna á ferð
leitandi sál á öræfum mannlífsins til að hjálpa
þeim sem eru hjálparþurfi og leggur jafnvel líf
sitt í hættu vegna þess. Það er þjónustan við
lífið." / „Fólk, sem hefur orðið hart úti í lífs-
baráttunni hefur tekið tryggð við skepnur. En
nú er öldin önnur, það er áfengið." / „Eg álít
að nútímamenn myndu ekki gera þetta án
hagnaðar." / „Gefur innsýn í fortíðina." / „Mér
virðist sagan bera með sér staðgóða þekkingu
höfundar á náttúru og veðurfari landsins; einn-
ig því nána sambandi, sem skapast getur milli
manns og þeirra dýra, sem hann umgengst ná-
ið." / „Um söguna og söguhetjuna Fjalla-Bensa,
eins og hann var oft nefndur, vil ég taka fram
eftirfarandi: Sagan er ekki skáldskapur, hún
er að mestu sönn frásögn færð í skáldsögubún-
ing og þar aðeins lýst einni fjallaferð Bensa
og þeirri sögulegustu. Um Fjalla-Bensa hefur
talsvert verið ritað, þar á meðal í bókinni Göng-
ur og réttir, en bestu lýsingar á manninum og
þessu starfi hans fékk ég hjá Þingeyingi, sem
nú er löngu látinn. Hann taldi að Benedikt hefði
farið þessar ferðir eingöngu vegna þess að
hann gat ekki hugsað til þess að sauðfé, sem
kynni að vera lifandi uppi í óbyggðum, yrði
hungrinu og refnum að bráð. Fyrir sumar þess-
ar ferðir fékk hann litla sem enga borgun,
þótt hann legði oft líf sitt í hætm. Ætli margir
gerðu þetta núna? Hvað heldur þú?"
Frá yngra fólki: „Mér finnst sagan hálfleiðin-
leg og óraunveruleg. Eg held að enginn lifandi
maður myndi nenna þessu ótilneyddur." / „Mér
fannst sagan mjög skemmtileg og áhrifamikil.
Hún sýnir mjög vel hvern hug Benedikt bar til
allra skepna." / „Skemmtilegur frásagnarandi." /
„Mér finnst sagan óvenjuleg og ólík þeim
sögum, sem ég hef lesið áður." / „Mér finnst
stíll sögunnar góður, en efnið leiðinlegt." /
„Sagan minnir á dæmisöguna um fjárhirðinn,
sem gætti hundrað sauða og týndi einum, skildi
hina eftir og fór að leita að þessum eina." / „Mér
finnst sagan vel skrifuð, og mér finnst hún
áhrifarík, maður lifir sig alveg ósjálfrátt inn í
söguna." / „Þettavar nú frekar fróðleg saga,þótt
mér hafi ekki fundist hún mjög skemmtiieg.
Eg las hana áhugalaus fyrst í stað, en þegar
fór að líða á söguna, varð hún aðeins skemmti-
legri. Mér fannst Benedikt frekar undarlegur
maður. T. d. er ég ekki viss um, að það finnist
svona hjálpfús maður hérna nú. Og mér fannst
hann mjög viljugur að nenna að fara með hrút
svona langa leið og í kafandi snjó."
Ymsir vildu rökstyðja svör sín frekar. Hér
eru þrjú sýnishorn: (Við E) „Benedikt varð að
hjálpa Hákoni til að halda því trausti, sem öll
sveitin bar til hans, þó að það bryti í bága
við ferðaáætlanirnar." / „Hann gerði þetta
vegna kindanna og af sinni göfugmennsku og
fórnarlund. En fyrir Hákon og hans líka er
ekkert gerandi." (Við F) „Það er ekki þar með
sagt að ég eyði mínu lífi í að þjóna öðrum
eða fórna mér."
Ekki skal fjölyrt frekar um niðurstöðurnar,
enda eru þær ekki svo sláandi að ástæða sé til
slíks. Þó verður að benda sérstaklega á útkomu
hjá 1. og 3. flokki menntunarstéttar í A-spurn-
ingu. I D-spurningu er dreifing svara í 4. lið at-
hyglisverð, þegar skipt er eftir aldri, búsetu og
menntunarstöðu. I F-spurningu kemur fram
greinilegastur munur, einkanlega eftir aldri (eldri
100% já, yngri 5396 nei), en einnig eftir búsetu
og menntunarstöðu. Spurning F er líka hvað hug-
lægust og sú skipting sem gerð er, aldur, kyn
o. s. frv. virðist njóta sín best þar. Má færa að
því ýmis rök. Því má bæta við, að skipting eftir
kynjum virðist sýna minnstan mun.
39