Mímir - 01.02.1974, Blaðsíða 42

fullorðnu til náms og meðferðin á Dídíju sýnir,
að þorpsbúar eru jafn vangefnir siðferðislega og
fávitar. Og yfir og umhverfis þessi herlegheit
svífur brælan úr verksmiðjunni, peningalyktin.
En hvað hefur okkur verið sagt með jjessari
bók? Mér finnst það býsna ljóst. Þorpið sjálft,
peningalyktin, siðleysið og ljótleikinn eiga rætur
sínar fyrst og fremst að rekja til stríðsins og
hersetunnar. Okkur er þannig sýnd ófegruð sú
uppskera, sem sáð var til, þegar fyrsm hermenn-
irnir settust hér að og „fólkið fór að bíða eftir
gjöfum." „Það sefur í djúpinu" er því þörf og
ákaflega tímabær ádeila á dvöl amerísks hers
í landinu — fyrr og síðar.
Dagný Kristjánsdóttir.
Jökull Jakobsson
Klukkustrengir
Leikhandrit Þjóðleikhússins
Júní 1973
Persónur leikritsins:
Jórunn, miðaldra ekkja
Læla, dóttir hennar
Haraldur, miðaldra maður
Eiríkur, menntaskólanemi
Rannveig, ung kona
Kristófer, bankagjaldkeri
Orgelstillarinn
Sunna og kötturinn.
1. kafli.
Persónur og tengsl þeirra
Staða Jórunnar meðal persóna leiksins er nokk-
uð sterk. Atburðirnir verða á hennar heimili.
Þangað eru hin boðin á hverjum sunnudegi,
í smákökur og sérrí. Auk þess er hún áhrifa-
manneskja í þessu bæjarfélagi. Hún er í stjórn
kvenfélagsins og fínir gestir, sem eru í bænum,
koma gjarnan til hennar.
Mat annarra leikpersóna á henni er skýrast
hjá Haraldi og Rannveigu. Hjá Haraldi er það
jákvætt í upphafi, en verður neikvætt. Rann-
veigu er öfugt farið. Fyrst í stað er mat henn-
ar á Jórunni neikvætt, en verður jákvætt. Hjá
Haraldi verður breytingin, þegar hann hefur
leitað eftir ástasambandi við Jórunni, tii þess
að skapa sér lífsfyllingu, en verið hafnað. Hjá
Rannveigu verður breytingin, þegar hún hefur
leitað eftir ástasambandi við orgelstillarann, til
þess að skapa sér lífsfyllingu, en verið hafnað.
Það er ekki sjáanlegt, að nein breyting verði
á sjálfsmati Jórunnar, en hún endurmetur að-
stæður sínar. Mat hennar á kvenfélaginu er
jákvætt í upphafi, en verður neikvætt. Sú breyt-
ing verður, þegar hún hefur leitað eftir yfir-
náttúrulegu sambandi við Orgelstillarann, fyrir
sína hönd og kvenfélagsins, en mistekst. Þegar
svo er komið, hafnar Jórunn kvenfélaginu, en
leitar þess í stað eftir ástasambandi við Harald,
til þess að skapa sér lífsfyllingu með því móti.
Kvenfélagið var áður orsök þess, að Jórunn
hafnaði Haraldi, því að hún leitaði lífsfylling-
ar sinnar í því og hafði ekkert við hann að
gera. Nú er það afmr á móti hann, sem hafnar
henni, vegna þess að í millitíð leitar hann eftir
ástasambandi við Rannveigu. Hún hafnar hon-
um og hann sannfærist um, að hann sé gamall
asni, sem geti hvort eð er ekki skapað sér neina
lífsfyllingu.
Orgelstiliarinn, Læla og Eiríkur mynda ann-
an ámóta samskiptahóp og þann, sem þegar
hefur verið lýst. Eiríkur fer á fjörurnar við
Lælu, sem hafnar honum og fer á fjörurnar við
Orgelstillarann, sem hafnar henni. Alveg hlið-
stætt við Jórunni mistekst Lælu þannig að ná
lífsfyllingu út úr Orgelstillaranum. Hún mang-
ar þá til við Eirík, sem hún átti í bakhöndinni
rétt eins og Jórunn Harald. Því miður er
Eiríkur þá búinn að missa allan áhuga á
draumadísinni, rétt eins og Haraldur.
Til þess að auka leikritið nokkurri kímni, er
bankagjaldkeranum Kristófer bætt í hópinn.
42