Mímir - 01.06.2007, Síða 79

af málhöfum á öllum aldri. Tilgangurinn með
framsetningu punktanna er afar fjölbreyttur og
er fjöldi þeirra einnig mismunandi. Þeir hafa
yfirleitt ekki tilfinningamerkingu fyrir það sem
á undan fer. Mun fremur marka þeir enda,
framhald eða bið og jafnvel er hægt að ímynda
sér að sums staðar tákni þeir breytingu á tónblæ
raddar.
(9) M8: já þarna í mál....
M8: vísindunum?
(10) M2:jamm....
(11) M10: hmmm.. hvaða lag var það?
Punktar eru gjarnan settir á eftir alls kyns
orðum til að skapa einhverskonar óvissu eða
„þögn“ sem dregur úr ákveðni svarsins. Þetta
sést oft á eftir já- og nei-svörum sem hafa
talmálslegan blæ, eins og jamm, eða orðum sem
sett eru fram í samtölunum sem endurgjöf, s.s.
hmm..., újf..., uss..., og hafa punktarnir í
þessari framsetningu þann tilgang að draga
seiminn. Hér að framan sést einnig hvernig
mælandi notar endurtekningu punkta, fjóra
punkta í röð, til þess að vinna sér inn örlítinn
umhugsunartíma og láta viðmælanda vita að
endingu vanti á þann hlut sem um ræðir. I
venjulegu talmálssamtali væri þarna tækifæri
fyrir viðmælanda að botna setninguna fyrir
mælandann þar sem svo virðist sem hann sé
ekki með það á hreinu í hvaða námi viðmælandi
er. Jafnvel er hægt að túlka punktaframsetn-
inguna sem svo að hún eigi að gefa í skyn tón-
breytingu í rödd mælanda sem hefði mögulega
tilfmningalegt gildi í venjulegu talmálssamtali.
Eins og umfjöllunin gefur til kynna er end-
urtekning punkta í netspjalli mjög einstaklings-
bundin og erfitt eða jafnvel óhugsandi að ætla
að marka þeim formfasta merkingu.
3.2 Ahersla og spurningar
I samtali manna á milli er áhersla nauðsynlegur
hluti af því að koma réttri merkingu málsins til
viðtakanda. Einstaklingar sem ræða saman í
gegnum netforrit hafa fært út notkun á þáttum
sem fyrir eru í rituðu máli og nota að miklu leyti
upphrópunarmerki, spurningarmerki og hástafi
til þess að koma ákafri merkingu orða til skila
til viðtakanda.
Notkun á upphrópunarmerkjum í netsam-
tölum er mun fjölbreyttari en reglurnar segja til
um en í Auglýsingu um greinarmerkjasetningu
segir að nota skuli upphrópunarmerki á eftir
upphrópun, fögnuði og skipun og setja skuli
spurningarmerki á eftir málsgrein sem felur í
sér beina spurningu (1974:15.gr.). Reglurnar
gera hins vegar aðeins ráð fyrir að eitt merki sé
notað við hverjar þær aðstæður sem að ofan eru
nefndar. Þessu er hins vegar á annan veg farið í
netsamtölum. Fjöldi upphrópunarmerkja fer
oft eftir tilfinningamerkingu mælanda: Því
fleiri merlei sem hann sendir viðmælanda á eftir
setningunni því meiri er ákafinn og setja þau
oft áherslustimpil á samtalið sem fer á undan.
(12) M2: ætla að koma á eftir og læra í allan
dag!!!!!
Því fer fjarri að merking setninganna komist
ekki til skila án þessara upphrópunarmerkja en
tilfinningunni er gefið meira vægi með því að
setja upphrópunina fyrir aftan. I venjulegu
talmáli er hægur vandi að beita röddinni eða
líkamanum þannig að meiri áhersla fáist á
tiltekinn hluta setningar og venjulega gerist það
af sjálfu sér. Ef mælandi kýs að leggja enn meiri
áherslu á orð sín í netspjalli er orðið sem bera á
áhersluna oft ritað með hástöfum til þess að það
verði enn ákveðnara og hrópi á athygli
viðmælanda. Með því að rita eitt orð setningar
með hástöfum eykur mælandi áherslu þess en
ef öll setningin er rituð með hástöfum hrópar
hún á viðtakanda, eins og sést hér á eftir:
(13) M15: við gerum það í vikunni
M16: DRÍFA SIG!!!!!!!!!
Það sama á við um fjölda spurningarmerkja og
upphrópunarmerkja; þegar mörg spurningar-
77