Mímir - 01.06.2007, Blaðsíða 116

Hvorki er gefið upp hvar né hvenær Börnin
íHúmdölum á að eiga sér stað. Einungis er sagt
að Húmdalir séu fjölbýlishús í útjaðri borgar.
Umhverfið er kunnuglegt og sagan virðist ger-
ast í okkar heimi. Væntanlega reikna flestir ís-
lenskir lesendur með að landið sé Island, borgin
Reykjavík og að sagan gerist í nútímanum. Auk
þess minna samfélagslegu vandamálin sem
koma upp á yfirborðið í sögunni óþægilega á ís-
lenskt samfélag í dag. I Húmdölum búa yfir níu
hundruð manns og eru íbúar flestir af lægri
stigum þjóðfélagsins. Þarna eru þeir sjúku, fá-
tæku og atvinnulausu; einstæðu mæðurnar og
alkóhólistarnir; kynferðisafbrotamenn og pillu-
sjúklingar svo að fátt eitt sé nefnt. Elúsið er efst
uppi á hárri hæð og frá sjónarhóli barnanna í
dalnum fyrir neðan minna Húmdalir á drunga-
legan kastala. Húsið er 11 hæða há skeifa. Brött
brekka niður dalinn blasir við öðrum megin.
Hinum megin er mosagróið hraun svo langt
sem augað eygir. I miðri skeifunni er garður,
umkringdur múr með þyrnigerði ofan á. Hús-
ið er eins og heimur innan í heimi, útilokaður
og einangraður frá öllu öðru.
Heimilishryllingssögur taka á meðfæddri
þörf okkar fyrir öryggi og hið kunnuglega um-
hverfi er valið sem sögusvið vegna þess öryggis
sem við tengjum við heimilið og það sem við
þekkjum. Ef við truflum þessi gildi stofnum við
sjálfsmynd okkar og öryggi í hættu. Beint sam-
band er á milli öryggis, jafnvægis, sjálfsmyndar
og heimilis og í heimilishryllingi er húsið stað-
ur innilokunar. Það virðist vera ömggt en af því
stafar ógn, að innan og/eða utan. Flett er ofan
af kunnuglegu umhverfi sögupersóna og því
sem alla jafna er talið vera „raunverulegt“ er
gjörbreytt með því að afhjúpa það sem við ótt-
umst og það sem er falið. I heimilishryllingi
verður ijölskyldan fyrir árás og einblínt er á hið
kúgaða, þjakaða og perversa og sjúklegu hlið-
ina á alsælu ijölskyldulífsins.9
Allt þetta sjáum við í Börnunum íHúmdölum.
Nonni, Brynja, Eydís og öll hin börnin mega
ekki fara út úr Húmdölum því að þau em lítil og
saklaus en heimurinn úti fyrir er stór og hættu-
legur. Þau em föst heima en þar leynist mesta
hættan: Húsið sjálff er sjúkt. Náttskrímslið hef-
ur búið um sig í veggjum, leiðslum, pípum og
kjöllurum auk þess sem það hefur hreiðrað um
sig í nokkrum sálum og yfirtekið þær með
hræðilegum afleiðingum. Krakkarnir eru skít-
hræddir og hversdagslegir hlutir eins og að ná í
föt inn í skáp, fara að sofa eða skreppa inn í her-
bergi em orðnir stórhættulegir. Hryllilegir at-
burðir sem eiga sér stað í húsinu sýna fram á
slæma stöðu barnanna og einstæðingsskap
þeirra. Við rekumst á óhæfa, ofbeldisfulla, sinnu-
lausa, þunglynda og drykkjusjúka foreldra svo
fátt eitt sé nefnt. Ofbeldið sem börnin þurfa að
líða er allt í senn andlegt, líkamlegt og kynferð-
islegt auk þess sem vandamál á borð við skiln-
aði, mikla vinnu hinna fullorðnu og einveru
barna eru tekin fyrir. Vandamálin em ærin, svo
að ekki séu í ofanálag skrímsli og önnur yfir-
náttúrleg öfl.
Börnin geta ekki leitað til foreldra sinna,
ýmist vegna þess að þeir trúa börnunum ekki,
nenna ekki að hlusta á þau eða eru hreinlega
ekki til staðar. Börnin komast sjálf að lokum að
þeirri niðurstöðu að foreldrarnir vilji ekki trúa
þeim af því að þeir geta það ekki. Eiturlyfja-
sjúklingurinn Sammi, vinur mömmu Hilmis,
staðfestir fyrir okkur og börnunum að hinir full-
orðnu ráða ekki við skrímslið né heldur vita þeir
af tilvist þess. Sammi grætur og öskrar, hefst
ekki við heima hjá sér og flýr á náðir áfengis og
eiturlyfja eftir röð martraða og eftir að hafa séð
skrímslið. Hann getur með engu móti viður-
kennt eða tekist á við tilvist þess. Enginn getur
hjálpað krökkunum, þeir geta bara treyst á sjálfa
sig — eins og alltaf.
9 GinaWisker 2005:150-154.
114
J