Mímir - 01.06.2007, Blaðsíða 108

varð það fljótt vinsælt um allan heim.3 Evrópu-
löndin Frakidand, Bretland og Þýskaland sem
og Norðurlönd eiga sér til dæmis tiltölulega
langa rapphefð, eða frá því um miðjan níunda
áratuginn, en íslenskt rapp lét lengi á sér
standa.
Fyrstu íslensku rappsveitirnar til að gefa út
plötur voru Quarashi og Subterranean, 1996 og
1997, en þessar sveitir röppuðu á ensku.4 Þó
hafði verið gefið nokkuð út af smáskífum á ís-
lensku. Fyrstu heilu rappplöturnar á íslensku
voru Stormurinn á eftir logninu með rapparan-
um Sesari A og plata XXX Rottweiler hunda
sem bar nafn þeirra. Þær komu út árið 2001 og
í kjölfar plötu Rottweiler hundanna, sem sló í
gegn, tók markaðurinn kipp og út kom fjöldinn
ailur af hipphoppplötum, langflestum á íslensku.
Sú bóla sprakk þó fljótt þegar útgefendur misstu
áhugann og því hefur ekki mikið farið fyrir
rappi á Islandi síðustu árin á sýnilegum mark-
aði. Margir eru þó enn að rappa og þær plötur
sem út koma eru gefnar út í litlu upplagi og af
listamönnunum sjálfum eða smáum plötu-
útgáfum. Mikið er einnig um að tónlistar-
mennirnir skiptist á lögum á netinu því að þar
geta þeir komið tónlist sinni á framfæri og
fengið viðbrögð frá öðrum tónlistarmönnum.
Islenska rappið er því síður en svo í lægð þótt
markaðsöflin sjái sér ekki hag í að hampa því
eins og er.
Þegar rapp tók að heyrast á íslensku þótti
mörgum það skrýtið þar sem rapp er uppruna-
lega bandarískt og menn höfðu ekki heyrt það
3 Upplýsingar um sögu rappsins í Bandaríkjunum voru
teknar af síðum Adaso og Davey D.: http://www.
headbob.com/hiphop/hiphophistory.shtml og http://
www.daveyd.com/raptitle.html.
4 Þessar upplýsingar, sem og aðrar sem hér fara á eftir um
rappmenningu á Islandi, hef ég að mestu frá sveitung-
um mínum, þeim Georg Kára Hilmarssyni og Stefáni
Olafssyni, sem og Ágústi Bent Sigbertssyni. Kann ég
þeim bestu þakkir fyr'r °g axla vitaskuld sjálf alla
ábyrgð á mögulegum glöpum og villum í textanum.
á neinu öðru tungumáli en ensku. Fullyrt var að
ekki væri hægt að rappa á íslensku þar sem ís-
lenskan hentaði ekki fyrir þessa gerð tónlistar.
Meira að sega þótti það vera dæmi um sérstak-
lega gott rapp að ekki mætti á því heyra að það
væri íslenskt, (sbr. t.d. Agúst Bent Sigbertsson
2006a) þ.e. hinu íslenska var afneitað og hið
framandi upphafið. Þetta er dæmigert fyrir
fyrstu stig menningarflutnings sem fjallað verð-
ur um á eftir. Það voru svo rappararnir sjálfir
sem sneru þessu viðhorfi vísvitandi með því að
fjalla í textum sínum um hve ómögulegt það
væri fyrir rappara að rappa á ensku ef íslenska
væri móðurmál þeirra þar sem þeir hefðu ekki
næga kunnáttu í málinu. Síðustu ár hafa þær
raddir þagnað sem lasta rapp á íslensku og þótt
sumir rappi á ensku er íslenskan algengasta
tungumálið í rappi á Islandi. Þetta er til dæmis
ólíkt rokktónlist þar sem margir tónlistarmenn
taka enskuna fram yfir íslenskuna, oft, en þó
ekki alltaf, til að eiga möguleika á því að ná
frama í útlöndum.
4. Hipphopp á íslandi
Sú þróun á tungumáli rappsins sem hér er lýst
er dæmigerð fyrir færslu menningar eins og
James Lull lýsir henni (1995). Androutsopou-
los og Scholz (2003) hafa rannsakað hvernig
rapp hefur breiðst út í Evrópu. Þeir könnuðu
fimm Evrópulönd til að sjá hvernig rapp aðlag-
ast nýjum aðstæðum, öðm tungumáli, umhverfi
og menningu. Þeir styðjast við skilgreiningu og
flokkun James Lull á tilfærslu menningar.
Hann flokkar ferlið frá upprunalegu menning-
arsvæði til endanlegs í þrjú stig: menningar-
flutning (e. deterritorialization), þegar ákveðin
tegund menningar flyst óbreytt milli staða,
menningarblöndun (e. cultural melding and medi-
tation), þegar menningin byrjar að festa rætur á
öðru svæði, og menningaraðlögun (e. reterritor-
ialization), þegar menningin hefur aðlagast nýj-
um aðstæðum og verður hluti af nýja svæðinu
106