Mímir - 01.06.2007, Síða 93

Og þetta tekst honum því að í birtu hans býr
kynngi sem jafnast á við kraft sólarinnar.
Páll yrkir gjarnan um augu Ragnhildar sem
bjartar brúnasólir. Þær ylja ekki síður en sú á
himninum og bægja frá öllum kvíða. I kvíða,
sorg og myrkri finnur hann tvær stjörnur á
himni sem lýsa skærar en allar hinar, ástar- og
vonarstjörnur; vonarljós hans og vegvísar, óska-
steinar undir brúnahimni (sjá um Venus í kafl-
anum hér að framan). I augum hennar er blíðan
sem hann þráir en einnig hlýjan sem hann
hjúfrar sig í; dýpið sem hann sökkvir sér í og
svalar, laugar sig hreinan og felst frá grimmum
heimi. I þá lind, augnasjóinn, sækir hann oft og
tíðum sín bestu ljóð.
I einni stöku er Ragnhildur mittisgrönn en
það er Páli minnkun því að hann vill gera eigin-
konu sinni fleiri börn. Kelta hennar er einungis
nefnd nokkrum sinnum er hann leggur höfuð
sitt í hana, örþreyttur, eða afhendir henni ljóða-
kver sitt, ástarjátningarnar, og börnin til um-
sjár. Aðeins einu sinni varpar hann sér eins og
foss í kjöltu hennar, en sem fyrr segir er foss-
inn afar algengt tákn fyrir þrána hjá Páli; læk-
ir, ár og vötn keppa af eilífri sókn til sjávar og
fossarnir verða til í ákafanum. Annars er hún
móðurskaut, hinn hjúpandi reitur umhyggju og
ástar og vísar með leynd til frjósemi þeirra,
kvenlegrar mýktar hennar og karlmennsku
hans. Hann hnígur líka stundum að knjám
hennar; ef ekki dauður eða til að taka síðasta
andvarpið, þá til að kveða henni kvæðin, syngja
henni þau á hörpu sína. Eitt sinn lýsir hann því
hve hann ærist líkt og barn við að sjá hana lauga
fót sinn og þerra líni24 (sbr. Kormák er hann
lofsyngur ökkla Steingerðar í Kormáks sögu). Og
við þessa fætur finnur hann fullsælu þótt ann-
ars megi hann aldrei „ofar kyssa en á miðja rist“
— en hann hefur þó á tilfinningunni að hún
eigi eftir „af mér betur að verða kysst.“25
24 Sbr. Pál Ólafsson 1971:80.
25 Sbr. Pál Ólafsson 1971:23.
Annað nefnir Páll ekki á líkama ástkonu
sinnar og er þar trúr hefðinni.
Hófsemin
A þessum tíma tíðkaðist eldd að tala bert um
líkamlegar kenndir sínar og það gerir Páll ekki
heldur. Hjartað er sá vöðvi sem nýtur góðs af
ástum þeirra Ragnhildar eða líður fýrir ástleys-
ið í meinum. I hjarta sér býr hann henni ból og
umvefur hana öllu því besta sem hann þekkir.
Þar hefur hann vissulega brennt sig illa en al-
drei sviðið undan. I hjarta hennar þráir hann að
mega hreiðra um sig og dyljast fyrir kvíða og
áreiti heimsins í hinu hlýja, ástríka fylgsni.
Hjartslátturinn er líkamsmálið, undirstrikaður
af heitum faðmlögunum, sem eru mörg og tíð.
Oftast er það Ragnhildur sem fellur honum um
háls eða vefur hann „hvítum, mjúkum, heitum,
fögmm handleggjunum",26 en stundum kastar
hún sér í faðm honum og þá er það hann sem
vefur hana örmum og forðar henni frá angri,
bægir frá henni kvíða og sefar sorgir. í Eddu-
kvæðum eru handleggir/armar einmitt sá lík-
amshluti (pars pro toto) sem ásamt faðmlaginu
getur á hæverskastan hátt vísað til innilegustu
ástaratlota. Þar er iðulega talað um „að hafa
á/hefja að/sofa á armi e-s“ og „leggja hend-
ur/arma yfir e-n“. Orðavalið er afar hófsamt og
sakleysislegt og særir eklfi blygðunarkennd
nokkurs manns við fyrstu sýn, a.m.k. ekki nú á
dögum. Að hætti Edduskálda er þetta þó bein
vísun í holdlegan samrana karls og konu, sbr.
það þegar Loki ávítar Iðunni fyrir að hafa lagst
með bróðurbana sínum:
„Þegi þú, Iðunn,
þig kveð eg allra kvenna
vergjarnasta vera,
síðstu arma þína
lagðir íturþvegna
um þinn bróðurbana.“27
26 Sbr. Pál Ólafsson 1984b:126.
27 Eddukvœði 2001:123, Lokasenna, 17. vísa.
91