Skógræktarritið - 15.05.2002, Qupperneq 75

Glókollar hafa fundist í greni-
skógum og skógarreitum víða um
land. Á Austurlandi í Hallorms-
staðaskógi og ef til vill víðar á
Héraði. Á Suðausturiandi hafa
þeir fundist á Reynivöllum í Suð-
ursveit. Á Suðurlandi er þá að
finna á skógræktarsvæðum á
Tumastöðum, í Þjórsárdal og
Haukadal en í minna mæli í
Þrastaskógi og á Snæfoksstöð-
um, Hveragerði og við Hrafnagjá
á Þingvöllum. Þeir hafa ekki
fundist á Kirkjubæjarklaustri né
Skógum undir Eyjafjöllum eða í
Slyppugili í Þórsmörk, en á þess-
um stöðum, sem gætu talist lík-
legir varpstaðir, hefur þó lítið
verið leitað að glókollum. Á Inn-
nesjum eru þeir allvíða, t.d. í
skógræktarsvæðum Hafnfirðinga
og í Heiðmörk, Elliðaárdal, Foss-
vogskirkjugarði, Öskjuhlíð og
sjálfsagt víðar. Glókollar eru víða
á Vesturlandi. í Hvalfirði hafa
þeir fundist á Kiðafelli, við Fossá,
f Botnsdal og við Dragháls. Mik-
ið er um glókolla í Skorradal, en
þeir hafa einnig sést í Reykholts-
dal, Flókadal, Þverárhlíð og við
Hreðavatn. Á Vestfjörðum og á
Norðurlandi hafa þeirekki fund-
ist, en höfundum er ekki kunnugt
um að þeirra hafi verið leitað á
líklegustu stöðunum, t.d. í
Vaðlareitnum, Kjarnaskógi,
Fnjóskadal og Fellskógi í Aðaldal.
En við leit íVarmahlíð, á Laugum
í Reykjadal og í Höfða við Mývatn
hafa þeir ekki fundist (upplýsing-
arfrá Hrafni Óskarssyni, Erni
Óskarssyni, Kjartani G. Magnús-
syni, Yann Kolbeinssyni, Birni
Hjaltasyni, Ólafi Karli Nielsen,
Einari Sveinbjörnssyni, Skarp-
héðni G. Þórissyni, Gauki Hjartar-
syni, Ólafi Einarssyni, Birni G.
Arnarsyni og fleirum).
Söngvararnir hettusöngvari,
garðsöngvari, gransöngvari og
laufsöngvari hafa allir sést hér
syngjandi að vorlagi. Varp þeirra
hefur ekki verið staðfest, þó
sterkar lfkur séu á því, að
laufsöngvari hafi orpið. Lítið
berst af þeim á vorin og þeir eiga
erfitt með að lifa af veturinn, þó
þess séu dæmi að söngvarar lifi
af veturinn.
Svartþröstur er algengur varp-
fugl um alla Evrópu. Hann er
skógarfugl sem er hrifnastur af
laufskógi og blönduðum skógi.
Svartþrösturinn er algengastur í
skógarjaðrinum. Hann er einn af
einkennisfuglunum í trjágörðum
og úthverfum evrópskra borga.
Lfkt og skógarþrösturinn aflar
hann mikils hluta fæðu sinnar á
jörðinni. Þar rótar hann í laufi og
tekur bæði snigla og ánamaðka,
ásamt ýmsum skordýrum. Á varp-
tímanum éta þeir töluvert af fiðr-
ildalirfum. Á haustin og veturna
eru alls kyns ber ofarlega á mat-
seðli hans. Svartþrestir sækja
mikið í fóðurgjafir á veturna, en
þá taka þeir flestallt sem að þeim
er rétt, en rúsfnur, epli og brauð-
molar eru vinsælasta fæðan.
Korn taka þeir ekki.
Svartþrestir hafa orpið í Reykja-
vík frá 1985 og mun stofninn nú
telja nokkra tugi para og vera
heldur á uppleið. Þeir eru hér
staðfuglar og halda sig mest í
stórum trjágörðum og almenn-
ingsgörðum. Svartþrestir flækjast
hingað árlega á haustin, en flestir
flækingsfuglanna halda svo burt á
vorin og leita upphaflegra heim-
kynna sinna. Svo bar við vorið
2000, nánartiltekið um mánaða-
mótin mars/apríl, að mikið barst
af svartþröstum til landsins, svo
skipti hundruðum. Flestirhéldu
aftur á sínar heimaslóðir, en þessi
ganga var þó vítamínsprauta fyrir
íslenska stofninn og aldrei hafa
borist upplýsingar um jafnmörg
svartþrastavörp og þetta vor.
Gráþröstur er algengur haust-
og vetrargestur. Gráþrestir hafa
orpið óreglulega hérlendis frá þvf
um miðja síðustu öld (1950) og
gera enn. Þeir hafa ekki sýnt
neina tilburði til að setjast að fyr-
ir fullt og fast, en fuglar sem
dvelja hér vetrarlangt, hverfa
flestir á braut í mars-apríl.
Bókfinka er allalgengur haust-
og vetrargestur, sem hefur orpið
hér af og til frá árinu 1986 á
sunnan og austanverðu landinu.
Bókfinkan ervæntanlega farfugl
og á því erfitt með að ná fótfestu
hér, samanber kenninguna sem
sett er fram í lok greinarinnar, þó
Svartþrastarkarl. Svartþrestir eru góðir söngfuglar sem verpa í trjágörðum og skóg-
um. Ljósm. jÓH 2000.
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2002
73