Fróðskaparrit - 01.01.1982, Side 58

66
»Beaucoup de bruit pour une aumelette«
at ætla um talið á hjúnabondum, ið forðað var fyri. Einki varð
heldur úr lyftinum í fyriskipanini um at síggja teimum fyri
jørð, ið tørvaði29. Hinvegin fekk aðaltollkamarið ikki tað, sum
tað hevði ynskt, burtur úr fyriskipanini. Korntørvurin minkaði
ikki.
Við samanburði millum, hvussu henda fyriskipan og tann
frá 3.5.1723 vórðu til og viðgerðina av eftirfylgjandi kærum30,
sæst meginmunurin at liggja. í tí hátti, sum rentukamar/aðal-
tollkamar fingu sær til vegar upplýsingar um føroyska sam-
felagið. Frammanundan fyriskipanini frá 1723 hevði stiftamt-
maðurin vitjað Føroyar og havt samrøður við fólk. Fyri
tilevningini høvdu staðið fólk við serkunnleika til Føroya, men
uttan beinleiðis atknýti at rentukamarinum. Á sama hátt høvdu
kærurnar verið viðgjørdar, og embætismenninir í Keypmanna-
havn høvdu uttan himpr samtykt í, at tveir sendimenn um-
boðaðu alt Føroya fólk.
Við fyrireikingarnar til fyriskipanina frá 1777 var viðgerðin
meira formskipað, við aðaltollkamarinum og setta amtmannin
í miðju, har tann seinni fekk til vegar tær ynsktu upplýsing-
arnar við brævaskifti við embætismenninar í Føroyum. Serligur
dentur varð lagdur á ummælini frá hægstu embætismonnunum,
men ikki varð roynt á sama hátt at fáa skil á tí, sum fólkið
helt. Aðaltollkamarið/rentukamarið stóðu sterkari vil tilevn-
ingina av fyriskipanini í 1777 enn í 1723; hetta komst m. a. av
upp á seg betri kunnleika til landið og teirri umbøting av fyri-
sitingini í landinum, sum fram var farin síðan seinast.
Stiftamtmaðurin yvir Islandi hevði ein høvuðslut í 1723,
sum í stóran mun komst av tí, at hann fyrr hevði verið í Før-
oyum. Teir seinnu stiftamtmenninir yvir íslandi høvdu ikki
henda kunnleika, men høvdu tó gagn av vitan síni um Island.
Teir tykjast kortini ikki hava nakra serliga ávirkan á føroysk
mál. Hvussu nógv setti amtmaðurin, Bang, kendi til Føroyar,
sigst ikki her við vissu; men hann hevði tann fyrimun, at hann
kundi savna seg um føroysku málini. Tó at viðgerð hansara av
føroysku ummælunum ikki bendir á framúr góðan kunnleika
til viðurskiftini, var álit hansara væl úr hondum greitt og varð