Fróðskaparrit - 01.01.1982, Síða 86

94
Grindatøl 1584—1640 og 1709—1978
inum er sólin uppi ávikavist 19V2 og 5 tímar. Einar 10 tímar
av muninum eru fólk flest vakin, og tað merkir, at tíðin at
síggja grind er okkurt um 3 ferðir longri á hásumri enn á há-
vetri. Eisini valdast veðrið, serliga útróðrarlíkindini, um farið
verður á sjógvin, og harvið ávirkast møguleikarnir til at síggja
og reka grind. Fyrrnevnda orsøkin er regluliga bundin at árs-
tíðini, og vigar eins ár um ár. Seinna orsøkin er bundin at árs-
tíðini í ein vissan mun, men kann hava skiftandi týdning ymisk
ár. Harafturímóti eru streymviðurskiftini at kalla tey somu ár
undan ári; tey eru ikki bundin at árstíðini, men hava týdning
fyri útróðrarlíkindini. Og so hevur tað sjálvsagt eisini nakað
at siga, hvussu nógvur fiskur er at fáa.
Ávirkan á grindastovnin: Grindahvalurin er súgdýr, og um
lívsmynstrið hava vit frá Sergeant (1962) m. a.: Honhvalurin
gerst kynsbúgvin 6 ára gamal og hannhvalurin 12 ára gamal,
burðartíðin er 15—16 mánaðir (1 hvølpur hvørja ferð), føði-
talið liggur um 10—13 %>, um 94—95 #/o av hvalunum gerast
eldri enn 8 ár, og einstakir kunnu gerast 40—50 ára gamlir.
Skiftandi umstøður í sjónum frá einum ári til næsta kunnu
ávirka støddina av einum fiskaárgangi munandi. Hetta ger seg
ikki í sama mun galdandi fyri grindahvalin. Eru stórar broyt-
ingar eitt langt áramál, kann tað hugsast at ávirka nøringina.
Høvuðsorsøkin til at ár eru so ymisk til grind halda vit ikki er
nøringin, men heldur ferðingarmynstrið hjá grindahvalinum.
Vit mugu rokna við, at um veturin, tá lítil og eingin grind
er á okkara leiðum, heldur grindin til á syðri leiðum. Ivaleyst
er ferðingin henda vegin fyrst og fremst til at leita eftir føði,
ið fyri tað mesta er høgguslokkur av slagnum Todarodes sagit-
tatus. Tey ár, ið nógvur høgguslokkur hevur verið at fáa, hava
vanliga eisini verið nógvar grindir, t. d. í august í ár (1979)
doyðu 10 grindir samstundis sum menn fingu nógvan høggu-
slokk. Sumstaðni eru um 15 ár síðan tílíkt høgguslokkarok var;
hóast árini hava verið rak til høgguslokk hava tey verið góð
til grind.
Tað hevur nógv at siga fyri lívið í sjónum, hvussu heitur og
saltur sjógvurin er. Nógvar mátingar eru gjørdar av hesum í