Morgunblaðið - 25.11.1975, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 25. NÓVEMBER 1975
39
„Lengi lifi Franco
hrópaði mannfjöldinn í Dal hinna föllnu

Madrid — 24. nóv. — Reuter
— NTB.
UM 100 þúsund syrgjandi Spán-
verjar fylgdu Francisco Franco,
hinum látna þjóðarleiðtoga til
grafar f Dal hinna föllnu s.I.
sunnudag. Juan Carlos I., kon-
ungur Spánar, gekk á eftir kistu
Francos, sem var grafinn á bak
við altari kirkjunnar, sem höggv-
in er inn f fjallshlíð í Dal hinna
föllnu.
Mikill fjöldi gamalla hermanna
Manntjón í
skipaárekstri
við Sikiley
Priolo, Sikiley,
24. nóv. Reuter.
BANDARlSKA eldflauga-
beitiskipið Bellknap var dreg-
ið til hafnar f Priolo á Sikiley f
dag og gerðu það fjórir öflugir
dráttarbátar. Öll yfirbygging
skipsins var eyðilögð eftir
áreksturinn við hið stóra flug-
Vélamóðurskip, John F.
Kennedy, á föstudagskvöld, en
skipin voru þá bæði á siglingu.
t kvöld var vitað með vissu að
átta manns hefðu látið lífið og
fjörutfu og sex slasazt meira
eða minna. Flugmóðurskipið
skemmdist ekki eins mikið, en
eldur kom upp f báðum
skipunum við áreksturinn.
Ekki tók nema tfu mfnútur að
slökkva eldinn f J.F. Kennedy,
en á þriðju klukkustund tók að
ráða niðurlögum eldsins f Bell-
knap.
Þegar áreksturinn varð var
J.F. Kennedy að taka á móti
flugvélum til lendingar, og
voru skipin þá um 70 mflur
undan Sikileyjarströndum.
Nfu vélar áttu eftir að lenda
þegar skipin rákust á og var
þeim beint til flugvalla f landi,
á herstöðinni Sigonella. Bell-
knap var skammt frá flugvéla-
móðurskipinu á stjórnborða og
var ætlunin að það tæki við
flugmönnum eða vélum sem
Framhald á bls. 26
og hægrisinna stóð heiðursvörð
við kirkjuna þegar komið var með
kistu Francos frá Madrid. Þeir
sungu lofsöng falangista og heils-
uðu með fasistakveðju þegar kom-
ið var með kistuna að kirkjunni,
en mannfjöldinn hrópaði „lengi
lifi Franco“, veifaði fasistafánum
og vasaklútun, en einu sinni
heyrðist hrópað „lengi lifi kon-
ungurinn".
Fyrr um daginn höfðu um 250
þúsund manns verið við minning-
arguðþjónustu vegna andláts
Francos í Madrid.
Rétt við gröf Francos er José
Tonio Primo de Rivera, stofnandi
spánska falangistaflokksins graf-
inn. I kirkjunni eru grafnar þjóð-
arhetjur Spánverja, en mannvirki
þetta gerðu pólitískir fangar eftir
borgarastyrjöldina á Spáni. Það
var fullgert árið 1959. Á fjalls-
tindinum yfir kirkjunni gnæfir
164 metra hár granítkross.
Þegar presturinn jós vígðu
vatni yfir gröf Francos lá nærri
að Donna Carmen, ekkja Francos,
sem er hálfáttræð að aldri, hnigi i
ómegin, en Juan Carlos átti bágt
með að verjast gráti.
Fjölmargir fulltrúar erlendra
rikja voru við útförina.
IJNGUR maður var handtekinn í Miami fyrir helgina eftir að hafa miðað
leikfangabyssu að Ronald Reagan sem hefur lýst því yfir að hann keppi að því að
verða tilnefndur forsetaefni repúblikana. Reagan sakaði ekki í átökum sem leiddu
af handtöku mannsins.
Brezk blöð um helgina:
Bretar munu heyja þorskastríð af
fullri einbeitni — en yfirgangi í hóf stillt
Hvarvetna kemur fram aðdáun og ótti í garð
skipherrans á Tý, Guðmundar Kjærnested
BREZK blöð gera sér tfðrætt um
fiskveiðideilu tslendinga og
Breta um helgina og kemur þar
bersýnilega fram að þeir telja
Guðmund Kjærnested skipherra
á varðskipinu Tý, sinn höfuð-
andstæðing „og Ifta til hans með
gremjublandinni aðdáun“ eins og
eitt blaðanna kemst að orði. Verð-
ur hér á eftir rakið það helzta sem
brezk blöð skrifuðu um máliö yfir
helgina.
Observer skýrði frá þvf á
sunnudag að brezkir togaraskip-
stjórar sem hefðu verið að veið-
um út af suðausturströnd tslands
hefðu verið með áform á prjónun-
um að sigla á varðskipið Tý og
hafa sömuleiðis í frammi sam-
ræmdar aðgerðir til að torvelda
varðskipinu að komast að togur-
unum með klippingarnar. Fréttin
er frá Michael Nally f Hull. Hann
segir sfðan „það er staðreynd að
þessi áætlun, sem felld var með
naumum meirihluta þeirra sem
Yelena við verðlauna-
afhendinguna í Osló
— harkaleg árás á Sakharov í sjónvarpi í Sovét
Flórens — Moskvu — 24. nóv.
— Reuter — NTB.
YELENA Sakharova, eiginkona
nóbelsverðlaunahafans og andófs-
mannsins Andrei Sakharovs, fer
til Oslóar í næsta mánuði til að
veita Nóbelsverðlaununum við-
töku fyrir hönd manns sfns, að
þvf er greint var frá í Flórens f
dag. 1 fylgd með henni verða
læknir hennar, Renato Frezzoti,
túlkur og gestgjafi hennar á
ttalíu, þar sem hún hefur dvalizt
sér til lækninga að undanförnu.
Nýlega framlengdu sovézk yfir-
völd dvalarleyfi hennar utan
Sovétríkjanna. Nóbelsverðlauna-
afhendingin fer fram f Osló 10.
desember n.k. og hafa sovézk yfir-
völd ekki gefið verðlaunahafan-
um leyfi til að fara þangað til að
taka við verðlaununum.
Yuri Zhukov, aðalfréttaskýr-
andi Kremlstjórnarinnar, hóf
bein afskipti af hinum opinberu
ofsóknum sovézkra yfirvalda
gegn Andrei Sakharov s.l. sunnu-
dag, en þá kom hann fram í sjón-
varpsþætti, þar sem fjallað var
um mál Sakharovs. Zhukov hafði
fyrir framan sig mikinn fjölda
bréfa, sem hann sagði hafa borizt
frá almenningi hvaðanæva að úr
Sovétríkjunum til fordæmingar á
„hinni andsovézku verðlaunaveit-
ingu, þar sem fram kemur rétt-
mæt reiði og fyrirlitning á hinum
seinheppnu mönnum, sem skipu-
leggja þetta furðulega mold-
viðri“, eins og hann orðaði það.
Zhukov lét þessi orð falla þegar
mótmæli vestrænna blaða gégn
framkomu sovézkra yfirvalda í
þessu máli höfðu aukizt mjög.
Hann gagnrýndi harðlega það
sem hann kallaði „andsovézkan
áróður“ og lýsti því yfir, að þetta
væri dæmi um „frumstæðar
niðurrifsaðgerðir og afskipti af
innanlandsmálum sósíalista-
ríkja“.
þarna voru að veiðum, er vfsbend-
ing um vaxandi örvæntingu sem
rfkir meðal skipstjóranna. Margir
þeirra hafa lýst þvf yfir að þeir
muni hætta veiðum innan 200
mílna markanna fái þeir ekki
flotavernd. En þetta er einnig
virðingarvottur í garð gamals
erkiandstæðings, Guðmundar
Kjærnested skipherra á Tý, en á
hann Ifta nú allir togarasjómenn
sem sinn höfuðóvin. í fyrri viku
lýsti John Davis, talsmaður
breskra togaraeigenda, honum
svo að hann væri eini maðurinn
sem gæti komið af stað heims-
styrjöld úr átökum út af þorski.“
Síðan segir Observer: „Yfir-
gangsfull varsla Guðmundar
Kjærnested er vitanlega harðlega
fordæmd hér, en ýmsir skipstjór-
anna, sem voru í höfn vegna
skyndifunda, sem ætlaðir voru til
að þrýsta á um flotavernd viður-
kenndu þó að þeir gætu ekki ann-
að en litið til hans með gremju-
blandinni aðdáun, svo og til ís-
lendinga allra fyrir þær ákveðnu
ráðstafanir, sem þeir gerðu til að
vernda ofveidda fiskstofna sína.
Þeir sögðu að þetta væri í hæsta
máta „ólíkt því kjarkleysi, sem
við sýnum, þegar við þurfum að
heyja baráttu."
Sunday Times segir f grein eftir
Will Ellsworth Jones: „Togaraeig-
endur og ríkisstjórnin geta vel
fallist á að Bretar verði að lækka
verulega kröfu sína um árlega
veiði á Islandsmiðum, sem nemur
120 þúsund tonnum af þorski. En
deila sprettur af því hvernig mál-
ið er tímasett. „Mike Burton
sagði: „Ef ætlunin er að draga svo
mjög úr fiskveiðunum við Island
er ljóst að fjöldi manna missir
atvinnu sína. I blaðinu segir að
398 togarasjómenn í Hull séu nú
þegar atvinnulausir og sfðan seg-
ir: „Það er augljóst að verði haf-
svæðum heimsins skipt upp í
kvótasvæði leiðir það til þess að
brezki úthafsflotinn neyðist til að
leita æ nær heimamiðum sínum.
Og svo gæti farið að sá fiskur sem
brezkur almenningur yrði þá að
láta sér lynda yrði að mestu síld
og makríll."
Togaraeigendur segja að þeir
voni að Bretar taki sér 200 mílna
fiskveiðilögsögu og semji síðan
við aðrar þjóðir, sérstaklega við
Noreg, eins og gert hefur verið í
sambandi við olíuna. Og Mike
Burton segir: „Við höfum ekkert
við það að athuga hvernig rfkis-
stjórnin hefur haldið á málinu.
En það örlar ekki á undirbúningi
fyrir 200 mílur fyrir Breta. Ef við
höldum áfram að leika kurteisis-
og sómamannahlutverkin gætum
við staðið uppi, innan fimm ára,
Framhald á bls. 26
Er Loch Ness krökkt af skrímslum?
London, Slimbridge,
23. nóv. Reuter. NTB.
BREZKI vfsindamaðurinn og
náttúrufræðingurinn Sir Peter
Scott, sem mörgum tslending-
um er að góðu kunnur, skýrði
fréttamönnum frá því í dag, að
samkvæmt myndum, sem hóp-
ur vfsindamanna frá Boston
hefði tekið í Loch Ness vatninu
f Skotlandi sl. sumar, benti
flest til þess að nú væri sönnuð
tilvist torkennilegra dýra f
vatninu. Hér væri aukin heldur
um að ræða mörg dýr, allt að
fimmtfu talsins. Sir Peter sagði
að myndirnar yrðu kannaðar
mjög rækilega á alþjóðlegri
ráðstefnu sem boðuð hefur
verið um málið og hefst f Edin-
borg þann 9. desember.
Sir Peter Scott sagði að
myndirnar hefðu verið teknar
fyrr á þessu ári og það verk
Sir Peter Scott telur líkur á að þar
hafist við allt að 50 plesiósárusar-
hefði verið undir forystu dr.
Robert Rines eðlisfræðings frá
Boston. Scott sagði að hópurinn
hefði notað bergmálsmæla og
síðan hefði myndavélar verið
látnar síga ofan á vatnið, þegar
stór hlutur kom í námunda við
mælana. Sir Peter er einn fárra
vfsindamanna sem enn hefur
fengið að skoða myndir þessar.
Hann sagði að á þeim sæjust
hlutar af skepnum, þar á meðal
höfuð. Á einni mynd sást
bægsli af svipaðri lögun og var
á ýmsum forsögulegum skepn-
um, en finnst ekki á neinni
núlifandi dýrategund að því er
talið hefur verið hingað til.
Hann sagði að á annarri mynd
sæjust tvær skepnur. „Ég er
sannfærður um að þessar
myndir sýna dýr þau sem upp-
haflega komu af stað sögum um
Loch Ness skrímslið," sagði
Seott og aðspurður sagðist hann
vera á því að Boston-hópnum
hefði tekizt að ná þessum
myndum vegna þrautseigju og
dugnaðar. Það hefur margsinn-
is verið reynt áður án árangurs.
Þrjú ár eru nú liðin síðan dr.
Robert Rines og menn hans
hófu tilraunir með þessar
myndatökur, en fram að þessu
hefur þeim ekki tekizt að koma
fram með myndir, sem sann-
færandi hafa verið taldar.
Að sögn Scotts munu dýr
þessi vera um tölf metrar að
lengd. „Eftir myndunum að
dæma virðast þetta vera for-
söguleg dýr sem steingervingar
hafa fundist af og kölluð voru
plesiosárusar.. Plesiosárusar
voru ekki ósvipaðir dínósárum,
en lifðu í sjó. Fram að þessu
hefur verið talað að
plesiosárusar hafi dáið út fyrir
meira en 70 milljónum ára.
Dýrin eru lauklaga, með langan
háls, geysimikið gin og hvassar
tennur.“ Sir Peter sagðist
andsnúinn öllum tilraunum til
að ná dýrinu á land, enda hætta
á að það dræpist við slíkt.
A ráðstefnunni i Edinborg
verður einnig rætt um frekari
rannsóknir i vatninu og
hvernig huga megi sem bezt að
verndun dýranna. Birzt hefur
einnig um helgina viðtal I
Framhaid á bls. 26
. >ir U h iitttiíl

«£ & « 9 » fc