Morgunblaðið - 24.01.1989, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. JANÚAR 1989
7
Ánægja með loðnusamninginn:
Greiðir fyrir úrlausn
annarra ágreiningsefiia
- segir Kristján Ragnarsson
SAMNINGUR íslands, Noregs og Grænlands um nýtingu loðnu-
stofnsins er til þriggja ára og hafi nýtt samkomulag þá ekki verið
gert gildir aftur eldra samkomulag okkar við Noreg. Samkvæmt
nýja samkomulaginu koma 78% i hlut okkar, og 11% í hlut hvcrr-
ar hinnar þjóðarinnar. Áður var hlutur okkar 85% og Norðmanna
15%. Gagnkvæmar veiðiheimildir innan lögsögu þjóðanna tryggja
jafnari nýtingu stofnsins og að veiðar geti hafizt hér síðsumars.
Stundum hefur vertíð seinkað talsvert þar sem loðnan hefur hald-
ið sig fram eftir hausti innan grænlenzku lögsögunnar. Norsk og
grænlenzk loðnuskip fá nú að landa afia sinum i islenzkum höfii-
um, sé þess óskað og gæti það aukið nýtingu íslenzku verksmiðj-
anna. Fulltrúar útgerðar og fiskimjölsframleiðenda eru ánægðir
með samkomulagið og sömu sögu er að segja um grænlenzk stjórn-
völd.
Megum vel við una
„í fyrsta lagi höfum við haft
miklar áhyggjur af því að aðrar
þjóðir gætu komið þarna inn með
mikinn flota vegna þess að Græn-
lendingar hafa skammtað sér veiði-
rétt og aflamagn sjálfir" sagði
Knstján Ragnarsson, formaður
LÍÚ, í samtali við Morgunblaðið.
„Þær veiðar hefðu því getað farið
alveg úr böndunum hefðu ein-
hveijir sýnt þeim áhuga. Með
samningnum er girt þá hættu. Það
er mikilvægt að fá að fiska loðn-
una innan grænlenzkrar lögsögu,
því oft hefur svo farið að loðnan
hefur haldið sig innan hennar. Því
hefur upphaf vertíðar verið óvisst
og dregist um of, en sú óvissa er
nú úr sögunni. Hins vegar gefum
við þeim veiðirétt innan lögsögu
okkar og eykur það líkumar á að
þeirra hlutur náist. Norðmenn gefa
eftir 4% af 15%, við gefum 7% af
85. Grænlendingar hafa líka dreg-
ið úr kröfum sínum svo allir hafa
gefið eftir. Hlutur þeirra með þess-
um hætti verður svipaður og þeir
hafa áður tekið sér. Ég tel því
hafa verið rétt að ganga frá þessu
samkomulagi eftir 10 fundi frá
árinu 1982. Við þurfum á frekara
samstarfi við Grænlendinga að
hálda um nýtingu á karfa og rækju
til dæmis. Við teljum deiluna um
loðnuna hafa staðið þar í vegi og
þetta samkomulag greiði fyrir úr-
lausn. Þá er það mjög mikilvægt
að þessar þijár þjóðir geti komið
sér saman um nýtingu fiskistofn-
anna með þessum hætti. Allir gáfu
eftir og allir geta vel við unað,“
sagði Kristján Ragnarsson.
Möguleiki á loðnu-
veiðum Grænlendinga
Kaj Egede, fulltrúi grænlenzku
heimastjómarinnar, segir að nú,
þegar þessu samkomulagi sé náð,
sé það mikilvægast fyrir Grænlend-
inga að gera sér grein fyrir því
hvemig þeir nýti sér ráðstöfunar-
réttinn yfír sínum hluta kvótans.
Það sé meira en þau 85.000 tonn,
sem Grænland hafí framselt til EB
og Færeyinga á yfírstandandi
vertíð. Hann útilokar ekki mögu-
leikann á áframhaldandi framsali
til Færeyja, en segir einnig koma
til greina að Grænlendingar hefji
útgerð nótaskipa og loðnuveiðar,
það lengi fiskveiðitímabilið hjá
þeim.
Þetta segir Egede þrátt fyrir
fískveiðideilu Grænlands og Fær-
eyja vegna veiða hinna síðamefndu
við Namibíu. Hann segir að mjög
fljótlega verði hafnar viðræður við
nýju landsstjómina og hann telji
ágreining ekki verulegan. Staðan
hafí lagazt, meðal annars vegna
þess að unnið sé að undirbúningi
sjálfstæðis Namibíu.
Að auki segir Egede, að sam-
komulag eftir svo langan tíma
byggist að vissu leyti á sívaxandi
vitneskju um háttemi loðnunnar og
að Island og Noregur hafi viðkennt
rétt Grænlands á hluta kvótans.
Það hafi jafnframt greitt fyrir sam-
komulagi að íslendingar hafí áhuga
á samvinnu við Grænlendinga á
öðrum sviðum.
Sátturvið
samkomulagið
Jón Ólafsson, framkvæmdastjóri
Félags íslenzkra fískmjölsframleið-
enda, segist sáttur við þetta sam-
komulag. Félagsmenn hafí lagt á
það mikla áherzlu að deilan um
skiptingu loðnustofnins yrði sett
niður. Gagnkvæmar veiðiheimildir
rílq'anna innan lögsögu hvers ann-
ars leiddu af sér möguleikann á því
að hefja vertíð fyrr en ella, þó loðn-
an kæmi seint inni lögsögu okkar.
Jafnframt væri rýmkað um löndun-
arheimildir, sem þýddi að til land-
ana erlendra loðnuskipa hjá íslenzk-
um verksmiðjum gæti komi. Hins
vegar væri það í hæsta máta ein-
kennilegt, að í samningagerð sem
þessari, væri enginn fulltrúi frá
fískmjöisframleiðendum. Það skipti
þá miklu meira máli en útgerð og
sjómenn hvort veiðar gætu hafízt
með fyrra fallinu eða ekki.
BRONCO TIM TOPAZ

mmmtm
í FRAMTÍÐ VIÐ SKEIFUNA SÍMAR: 685100 & 689633

essemm/siA 22.0S