Melkorka - 01.05.1954, Blaðsíða 23

ÞÚ eða ÞÉR
Eftir GuÖrúnu Pálsdóttur
frá Hallormsstað
í fyrra vetur bar svo við, að allmikið var
að því vikið í útvarpserindi einu og lögð á-
herzla á, hve rnikill liáski íslenzku máli og
nrenningu væri búin með þeim lausalopa-
liætti, sem nú væri í þéringum manna í milli.
Það tjón yrði naumast bætt nema því að eins,
að senr skjótast yrði snúið við blaðinu í þeim
efnum. Reisn og yndisþokki móðurmálsins
og virðuleiki manna væri hér í veði.
Ég reit þá jregar grein til andsvara þessu,
senr ]ró var ekki birt.
Mal þetta lá svo í Jragnargildi á opinber-
unr vettvangi, þar til einn sólríkan dag að
áliðnn síðastliðnu sumri, að annar nraður
bar fram í ríkisútvarpinu lrið sama efni og
að ofan greinir og harmaði mjög í Irvert ó-
eliri væri komið í umgengnisháttum fólks nú
á dögum vegira jress að þéringar væru svo
mjög í hnignun. Sami nraður kvaddi sér svo
Idjóðs á Landsþingi Kvenfélagasambands ís-
lands síðastliðið lraust og liélt jrar langt er-
indi. Kona er sat á þingi þessu og lilýddi á
erindið, komst svo að orði: „Hann gat aldrei
fundið neinn endi á jrví, sem hann var að
segja. Hann bara hætti.“
Það að ímynda sér, að þéringar séu trygg-
ing fyrir háttvísi manna í umgengni, er lrin
lrreinasta fjarstæða og stangast mjög við stað-
reyndir, alveg eins og hitt, að menn geti
ekki haldið sér í fjarlægð hver frá öðrum án
jreirra. Hér um Jrarf enga skilgreiningu orða.
Andlega skildir menn laðast hver að öðrum,
hinir ekki.
Rök mín í móti þéringum eru þessi: í
fyrsta lagi: Það er í alla staði óeðlilegt að
foreklrar og uppalendur unglinganna glæði
lijá þeim vitundina um það, að þau séu vax-
in frá barninu í sjálfum sér, og verði Jrví að
breyta umgengnisháttum sínum við aðra
menn, leggja niður hina barnslegu einlægni.
Ríður mannkyninu á nokkru öðru nú á tím-
um, eins mikið ogþví, að uppvaxandi menn,
konur jafnt sem karlar, vaxi að vizku og náð
með barninu í sjálfu sér, en verði ekki við-
skila við Jrað. „Verið sem börn í einlægni en
fullorðnir í dómgreind." Þannig hljóða orð
Heilagrar Ritningar liér um.
í öðru lagi: Málið er mönnum gefið til
Jress að Jreir geti tjáð hver öðrum hugsanir
sínar, gert sig skiljanlega, en ekki til þess, að
þeir auðsýni einum virðingu og öðrum lítils-
virðingu. Heilbrigð rök með Jréringum er
Jrví hvergi liægt að finna. Þetta skilur og
finnur unga fólkið með aukinni menntun.
Það væri ófyrirgefanlegt, ef hinir sem eldri
eru, rugluðu dómgreindina í Jressum efnum.
Hvað er orðið af hugsjónaeldi þeirra
manna, sem lifðu á blómaskeiði ungmenna-
félagslireyfingarinnar á fyrstu áratugum
tuttugustu aldarinnar? Muna Jreir ekki eftir
litlu lrláu merki með þessum stöfum: U M
F í ? Allir sem það merki báru, vissu að þeir
máttu Jrúast. Það var ávöxtur Jress skilnings,
að bræðralagshugsjónin ein á grundvelli
kristindómsins væri þess megnug, að styrkja
félagsböndin. Er það nokkuð undarlegt, að
kona sem eitt sinn var meðlimur þessarar fé-
lagshreyfingar, og nú í tvo áratugi meðlimur
sambandsfélagsskapar austfirzkra kvenna,
sem hefur Jrað ákvæði innan sinna vébanda
að Jrúast, eigi orðið skilning á gildi þess og
vilji með oddi og egg berjast á móti and-
stöðu gegn jrví, vitandi Jrað að óeinlægni
verður hverju góðu málefni að fótakefli.
Ekki einu sinni himnafaðirinn getur skilið
okkur, nema Jrví aðeins að við nálgumst
hann í einlægni, hvernig ættu mennirnir þá
að geta Jrað.
En til þess að móðurmálið týni engu af
orðaforða sínum, er Jrað tillaga mín, að Jrér-
ingum verði viðhaldið í fleirtölumerkingu í
hátíðlegu máli.
MELKORKA
51