Melkorka - 01.05.1954, Blaðsíða 40

gade, 1943). Þriðja skáldsaga hennar, „Barns-
ins vegna“ (For barnets skyld, 1946), sem
fjallar um erfiðleika fráskildrar konu og
dóttur liennar, þótti standa hinum fyrri
skáldsögum hennar að baki. Sé svo, þá hefur
hún fullkomlega bætt það upp í þrem smá-
sögusöfnum, sem síðar hafa komið út eftir
hana, „Fullkomið frelsi“ (Den fulde frihed,
1944), „Dómarinn“ (Dommeren, 1948) og
„Re^nhlífin" (Paraplyen, 1952). Þær eru
fjarska látlausar, þessar sögur, mjög auðlesn-
ar, en um leið sannar og áhrilamiklar. Hóg-
vær kýmnigáfa skáldkonunnar gerir víða
vart við sig, en hún skopast aldrei að per-
sónum sínum, sýnir aðeins veilur manna og
innra ósamræmi. í þessum smásagnasöfnum
tekur hún fleiri mál til meðferðar en í skáld-
sögunum og fer oft út fyrir götu bernskunn-
ar í leit að efnivið. Eins og við er að búast
af tilfnninganæmri skáldkonu eru það fram-
ar öðru vandamál tilfinningalífsins, sem hún
dregur upp svipmyndir af í sögum sínum.
Einkar vel tekst lienni að lýsa vaknandi ásta-
lífi ungra stúlkna og dagdraumum þeirra, en
umfram allt eru það einstæðingarnir, sem
samúð hennar eiga, hvort heldur er ógifta
móðirin, sem verður að vinna í verksmiðju
og vera fjarri barni sínu allan daginn til þess
að sjá því og sjálfri sér farborða, eða bæklaða
stúlkan, sem selur sig til þess að vera einu
sinni elskuð eins og hinar. Ekki hefur Tove
þó karlmennina út undan í sögum sínum,
og eru lýsingar hennar á þeim eigi síður
raunsæjar, en stundum dálítið neikvæðar í
þeirra garð, eins og í sögunni „Depression",
um unga námsmanninn, sem hugsar rneira
urn sálarlíf sitt en nám, eyðir tíma og pen-
ingum í sálgreiningu, en kona hans verður
að bera byrðar heimilisins, barnshafandi og
með annað á handleggnum. Annars örlar
sjaldan á beiskju í sögum hennar, heldur er
skilningurinn og samúðin aðalsmerki henn-
ar. —
Ef til vill koma séreinkenni Tove bezt
fram í Ijóðum hennar. Þrjár ljóðabækur hafa
komið út eftir hana: „Meyjarhugur" (Pige-
UTAN ÚR HEIMI
U. S. A.
Úr blaði alþjóðakvenríttindafélagsins: „Konur í Kali-
forníuklúbbnum hafa staðið sig vel. Þær heimsóttu fang-
elsi á staðnum og urðu sárar, er þær komust að raun
urn að fangclsið var „gamalt. sóðalegt úr hófi og yfir-
fullt“. Innan 18 mánaða höfðu þær látið hreinsa það,
gera við það og útvegað rúmstæði til fangelsisins (byggt
1866).“
SuSur-Aíríka.
Réttlæti hvíta mannsins: Hvítu mennirnir í Suður-
Afríku eru 2miljón. Þeir hafa öll mannréttindi. Ind-
verjar og litaðir eru um 10 miljónir og hafa fæstir nokk-
ur mannréttindi. Indverjar eru mannfæstir. Þeir voru
fluttir inn 1860 til að vinna á sykurplantekrunum. Ind-
verska stjórnin vildi í fyrstu ekki leyfa þessa flutninga,
en lét sig síðar og Indverjarnir fluttu úr heimalandi
sínu með fjölskyldur sínar. Þeir búa flestir í Natal og
um 70% þeirra er á hungursdginu. Þeir höfðu kosninga-
rétt framan af (þ. e. karlmennirnir), en 1896 var hann
tekinn af þeitn. Nú eiga þeir enga fulltrúa á þingi og
mega ekki flytja búferlum í önnur héruð, nema með sér-
stöku leyfi yfirvalda. Stjórn S.-Afríku reynir það sem
hægt er til að losna við Indverjana úr landinu og neytir
til þess allra bragða. A þingi Sameinuðu þjóðanna fvrir
nokkrum árum varð frægast málið sem frú Pandit flutti
gegn Malan-stjórninni í Suður-Afríku vegna landa sinna.
Hlaut dr. Malan eftirminnilega og verðskuldaða útreið
og stóð frammi fyrir öllum heimi sem hinn afhjúpaði
sind, 1939), „Smáheimur“ (Lille verden,
1942) og „Blikandi ljósker" (Blindende lyg-
ter, 1947).. Kvæðin eru oftast mjög einfökl
að formi, minna jafnvel á þjóðvísur, en und-
ir býr sálræn skarpskyggni.
Á hernámsárunum var gata bernskunnar,
Istedgata, fræg um aila Danmörku vegna
frækilegi'ar frammistöðu íbúanna í and-
spyrnuhreyfingunni. Með Tove Ditlevsen
hefur gatan og hverfið alit fengið virðulegan
fulltrúa í bókmenntum, og danskur skáld-
skapur er orðinn nokkrum viðhorfum rík-
ari.
Bodil Sahn.
68
MELKORKA