Melkorka - 01.05.1954, Blaðsíða 30

Á landsfundi kvenna 1948 komu konur
fram með ýmsar athugasemdir varðandi lög-
in og framkvæmd þeirra og sendu Alþingi
tillögur sínar til viðbótar og úrbótar, m. a.
um að mæðralaun yrðu tekin upp í frv. aftur
og að ekkjur fengju barnalífeyri með börn-
um sínum til 16 ára aldurs barnsins, þó að
þær gengju aftur í hjónaband. En þennan
rétt höfðu ógiftar konur og fráskildar haft
frá upphafi lagasetningarinnar. í stjórnar-
frv., sem lagt var fram á þingi 1951 af Sjálf-
stæðisflokknum og Framsóknarflokknum
var réttur fráskilinna mæðra og ógiftra til
barnalífeyris færður niður til samræmis við
réttleysi ekkjunnar. Ennfremur var fæðing-
arstyrkur gerður jafnhár til giftra og ógiftra
mæðra og gerður endurkræfur á hendur
barnsföður, sem hann ekki hafði verið áður.
Fjölskyldubætuinar, sem voru algert nýmæli
hér á landi við setningu laganna voru aðeins
greiddar til heimilisfeðra. En fjölskylda var
ekki talin einstæð móðir og barn; og stjúp-
barn var aðeins talið barn látins föður, en
þetta ldaut að skapa misrétti sem var lítt
skiljanlegt.
Nú um áramótin féll niður barnalífeyrir
skv. breytingunum frá 1951, en þær áttu að
taka gildi að þrem árum liðnum, og munu
þær mæður, sem hér eiga hlut að máli, hafa
um 300 börn á framfæri. Mun þetta sam-
svara röskri milljón króna. Nú er Trygging-
arstofnunin ekki að spara sér eina milljón
með þessu, heldur er hi'rn að spara sér erfiðið
að gi eiða þessum mæðrum meðlögin, eins og
hún hafði áður gert, og sækja meðlögin í
hendur sveitarfélaganna, sem vilja helzt
losna við að sækja svo aftur meðlögin í hend-
ur barnsfeðrum. Hins vegar virðast sveitar-
félögin telja mæðurnar geta sótt þetta fé
hendur bamsfeðranna eða vera án meðlag-
anna ella. En nú segir í tryggingarlögunum:
„tryggingarnar eiga að hjálpa til að skapa
hin nauðsynlegu efnahagslegu skilyrði til
þess, að börnin þurfi ekki að h'ða skort í upp-
vextinum, — en því miður hefur skorturinn
í þjóðféiaginu einmitt einna mest bitnað á
börnum og barnafjölskyldum hingað til. . “
Þessum skerðingum mótmælti á sínum
tíma Mæðrastyrksnefnd, landsfundur Kven-
réttindafélags íslands 1951, Mæðrafélagið í
Reykjavík og fleiri.
Þegar Mæðrafélagið átti tal við forstjóra
Trygginganna í byrjun marzmánaðar s.l.
sagði hann að hann byggist ekki við lagfær-
ingu á niðurfehingu barnalífeyrisins, þar
sem tekjuhalli Trygginganna næmi nú 4
mihjónum. Hins vegar hefur tekjuafgang-
ur ríkisins 1953 orðið nær 90 milljón-
ir og væri sæmra að rétta hag Trygginganna
svo að sú skömm ætti ekki eftir þingmenn
að liggja að ganga meir og meir á rétt þeirra,
sem verst eru settir í þjóðfélaginu. Nóg er
nú að gert samt. Hefur sífellt verið dregið
úr ldunnindum af hendi Trygginganna með
ýmsum stjórnaraðgerðum, í stað þess að al-
mannatryggingalögin gáfu ákveðin fyrirheit
um endurbœtur í ýmsu tilliti, er þau voru
sett.
Vitað er að þessi niðurfehing barnalíf-
eyris bitnar sárt á barnaheimilum og sam-
þykkti því Mæðrafélagið að beina þeim til-
mælum til Kvenréttindafélags íslands og
pólitísku kvenfélaganna í Reykjavík, að taka
upp baráttu fyrir því að barnalífeyrir falli
ekki niður við giftingu móður, hvort sem
um er að ræða ógifta, fráskilda eða ekkju.
Endurskoðun Almannatryggingalaganna
á að fara fram fyrir næstu áramót. Það er því
nauðsynlegt fyrir konurnar að taka sín sér-
mál til umræðu og gera sér ljóst, hvernig þær
bezt geti unnið að því að fá þeim framgengt
við Alþingi. í bréfi til áðurnefndra félaga
tók Mæðrafélagið fram eftirfarandi atriði
iu. a. í sambandi við Almannatryggingalög-
in: „Svipting barnalífeyris hlýtur í flestum
tilfehum að auka á öryggisleysi barnsins í
uppvextinum, og torvelda giftingu kvenna,
sem hafa börn á framfæri, og munu allir sjá
við athugun að þetta getur ekki verið rétt
stefna.
Þá koma fjölskyldubætur óréttlátlega nið-
ur, eins og t. d. um stjúpbörn, en þau eru
58
MELKORKA