Melkorka - 01.05.1954, Blaðsíða 29

Fullkomnar almaunatryggingar skapa börnunum
öryggi i uppvextinum.
izt hlið við lilið. Tekju- og eignaskiptingin
er svo ójöfn, að enda þótt heildartekjurnar
séu meira en nógar til þess að allir geti feng-
ið nægilegar lágmarkstekjur, vantar mjög á
að svo sé....Þetta eru þær raunverulegu
aðstæður, sem við eigum við að búa í nú-
tímaþjóðfélagi, þar sem mikill meirihluti
borgaranna lifir af launum og á ekki sjálfur
atvinnufyrirtækin, sem hann starfar við. Úr
þessu eiga almannatryggingar að geta bætt
að verulegu leyti með því að tryggja hverjum
borgara, sem vill vinna þegar hann getur það
nægilegar tekjur, til þess að hann þurfi ekki
að líða skort. Þetta eru lágmarkskröfurnar
sem gera verður til þess, að hægt sé að tala
um félagsleg öryggi í þrengri merkingu, en
vitanlega má tala um það í víðtækari merk-
ingu, ef markmiðið er sett liærra en það að
forða frá skorti.“
Almannatryggingarnar sameinuðu í eitt
heildarkerfi ýmsa opinbera forsjá sem verið
hafði áður í höndum ýmissa aðilja. Megin-
þættir hennar eru tveir: Tekjutrygging og
Jieilsugæzla. Bæturnar eru látnar í té eftir
fastákveðnum reglum, en ekki eins og fram-
færslustyrkur eftir persónulegu mati í hverju
einstöku tilfelli. Tekjutryggingin eða bætur
í peningum skiptast í 5 aðalflokka: 1. Elli-
og örorkubætur. 2. Bamalífeyrir og fjöl-
skyldubætur. 3. Bætur til mæðra, ekkna o. fl.
4. Sjúkra- og dánarbætur. 5. Slysabætur.
Og meginatriði lieilsugæzlunnar var það
„að tryggingar skuli bæði láta til sín taka
lieilsuvernd og sjúkralijálp" sem nái til allra
landsmanna. Hefur þessi kafli laganna ekki
enn komið til framkvæmda. Kostnaðurinn
af tryggingunum er borinn uppi að lang-
mestu Jeyti af almannafé, persónulegum ið-
gjöldum og sköttum og skiptist milli eftir-
greindra aðilja: Iðgjöld liinna tryggðu, ið-
gjöld atvinnurekenda, framlög sveitarfélaga,
og framlag ríkissjóðs.
Lögin gengu í gildi 1. jan. 1947 ogboðuðu
nýja stefnu í félagsmálum.
Hlutur barna og mæð'ra í lögunum.
í Jögunum voru ýms nýmæli sem sérstak-
lega snertu sérstöðu kvenna í þjóðfélaginu.
Öll meðlög samkvæmt úrskurði voru nú
greidd fyrir milligöngu Tryggingarstofnun-
ar ríkisins, og í stað þess að áður lrafði verið
greitt eftir 7 mismunandi reglum, gilti nú
ein og sama regla um ákvörðun meðalmeð-
lags eftir verðlagssvæði. Meðlagið var greitt
fyrirfram mánaðarlega af Tryggingarstofn-
uninni. Með þessu lyfti Tryggingarstofnun-
in miklum þunga af herðum fjölda mœðra.
Gegn vilja þingmanna Sósíalistaflokksins
voru ekkjubæturnar stórlega skertar og
mœðralaunin, eitt Irezta nýmæli laganna,
felld niður. Konur mótmæltu strax er þær
vissu livað til stóð, fulltrúaráð Kvenréttinda-
félags íslands, Mæðrastyrksnefnd, Mæðrafé-
Jagið og 40 þekktar konur úr öllum stjórn-
málaflokkum mótmæltu þessum skerðing-
um á réttindum kvenna í lögunum, en allt
kom fyrir ekki. Þrátt fyrir þetta fögnuðu
konur að vonum þeim auknu réttindum,
sem Jögin færðu þeim og var eitt af þeim
ákvæði um fæðingarstyrk.
MELKORKA
57