Morgunblaðið - 29.10.2011, Blaðsíða 25

25
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. OKTÓBER 2011
Hjörtur J. Guðmundsson
hjorturjg@mbl.is
„Það má segja í rauninni að þetta sé grundvall-
ardómur sem ákvarði hvernig skiptingu verður
háttað milli kröfuhafa á hendur bankanum og
þetta skiptir verulegu máli um framvindu slit-
anna. Vegna þess að það er fyrst eftir daginn í dag
ljóst hverjir eru forgangskröfuhafar og þá á eftir
að skýrast frekar fjöldi og umfang almennra
krafna á hendur bankanum,“ sagði Herdís Hall-
marsdóttir, formaður slitastjórnar Landsbanka
Íslands, á blaðamannafundi í gær. Forgangsmál
hafi verið að mati stjórnarinnar að fá niðurstöðu
fyrir dómi um gildi laganna.
Hæstiréttur Íslands komst að þeirri niðurstöðu
í gær að neyðarlögin, sem sett voru í miðju banka-
hruninu og gerðu meðal annars innistæðukröfur
að forgangskröfum, stæðust. Niðurstöðunnar
hafði verið lengi beðið en hún hefur ekki síst gríð-
arlega þýðingu vegna krafna á hendur bankanum
frá breska og hollenska ríkinu vegna innistæðna í
Icesave-netbankanum sem hann rak fyrir hrun í
Bretlandi og Hollandi.
Óljóst hvenær útgreiðslur hefjast
Fram kom á fundinum að ekki lægi endanlega
fyrir hvenær hægt yrði að hefja greiðslur til
breskra og hollenskra stjórnvalda vegna Icesave-
reikninganna. Slitastjórnin mun eiga fund með
kröfuhöfum 17. nóvember næstkomandi þar sem
farið verður yfir stöðu málsins og þeim kynntar
fyrirætlanir hennar í kjölfar dómsins.
Kom fram í máli slitastjórnarinnar að mikil
vinna væri framundan en reikna yrði hverja ein-
ustu kröfu með nákvæmum hætti. „Þegar búið er
að leysa úr öllum álitamálum þá þarf þetta ekki að
taka mjög langan tíma, gætu verið einhverjar vik-
ur,“ sagði Halldór H. Backman, hæstarétt-
arlögmaður sem sæti á í slitastjórninni. Stóra
spurningin væri hversu langan tíma tæki að leysa
úr álitaefnunum. Benti hann á að í sambærilega
stórum málum erlendis hefði tekið 10 til 20 ár að
ljúka skiptum á búi en vonir stæðu til að það tæki
skemmri tíma í tilfelli Landbanka Íslands. Rúm-
lega 200 mál varðandi heildsöluinnlán og um 1.200
önnur mál bíða úrlausnar.
Laust reiðufé í búinu er nærri 500 milljarðar
króna samkvæmt því sem fram kom á blaða-
mannafundinum. Aðspurður sagði Halldór að með
öllum fyrirvörum og án ábyrgðar gæti hann trúað
að af því færu í kringum 400 milljarðar til greiðslu
á Icesave-kröfum og svonefndum heildsölulánum
sem slitastjórnin hefði gert ráð fyrir að flokkuðust
sem forgangskröfur og bæði héraðsdómur og nú
Hæstiréttur hefðu nú komist að niðurstöðu um að
væru slíkar kröfur.
Þá kom ennfremur fram að forgangskröfur í bú
Landsbanka Íslands væru um 1.350 milljarðar
króna og að óverulegar breytingar hefðu orðið á
virði eigna Landsbanka Íslands frá síðasta mati
slitastjórnarinnar. Ekki liggur hins vegar fyrir
hversu margar almennar kröfur, það er aðrar
kröfur en forgangskröfur, verði samþykktar.
Staðfesting á mati slitastjórnar
Herdís lagði áherslu á að niðurstaða Hæsta-
réttar væri endanleg fyrir slitameðferð Lands-
banka Íslands og jafnvel þó farið yrði með málið í
framhaldinu fyrir Mannréttindadómstól Evrópu
eða einhverja aðra erlenda dómstóla af hálfu ein-
hverra kröfuhafa yrði bankinn ekki aðili að slíkum
málarekstri.
Þá var slitastjórnin spurð að því hvort hún liti á
niðurstöðu Hæstaréttar sem sigur fyrir sig. Krist-
inn Bjarnason, hæstaréttarlögmaður og fulltrúi í
stjórninni, sagði að málið snerist ekki um sigur.
Ef niðurstaðan hefði orðið önnur hefði einfaldlega
verið unnið samkvæmt því. Slitastjórnin ynni ein-
faldlega í samræmi við lögin og það sem hún teldi
vera rétta lögfræðilega niðurstöðu. Það væri hins
vegar ánægjulegt að nú væri komin staðfesting
dómstóla á því að sú niðurstaða sem stjórnin hefði
talið rétta hefði verið rétt.
Morgunblaðið/Kristinn
Slitastjórn Halldór H. Backman, Herdís Hallmarsdóttir, formaður slitastjórnar Landsbanka Íslands, og Kristinn Bjarnason á fundinum í gær.
Niðurstaðan endanleg fyrir
slit Landsbanka Íslands
 Ekki liggur fyrir hvenær hægt verður að hefja greiðslur úr búi bankans
„Lögin voru sett
þegar mikið reið
á að bregðast
hratt og örugg-
lega við til að
takmarka tjón
vegna falls bank-
anna. Fyrir lög-
unum mælti þá-
verandi
forsætisráð-
herra, Geir H.
Haarde,“ segir Bjarni Benedikts-
son, formaður Sjálfstæðisflokksins,
í tilkynningu sem hann sendi frá
sér í kjölfar staðfestingar Hæsta-
réttar á neyðarlögunum. Segir
Bjarni nú vera ljóst að ekki verði
bornar frekari brigður á lögmæti
neyðarlaganna fyrir íslenskum
dómstólum. „Þá er rétt að minna á
að ólokið er landsdómsmáli því er
meirihluti Alþingis studdi, gegn
Geir H. Haarde, forsætisráð-
herranum sem fór fyrir setningu
neyðarlaganna. Einnig er rétt að
minna á að núverandi fjár-
málaráðherra, Steingrímur J. Sig-
fússon, sá sér ekki fært að styðja
þau, né aðrir þingmenn Vinstri
grænna,“ segir í tilkynningu.
LÖGIN SANNA GILDI SITT
Bjarni
Benediktsson
Minnir á að Stein-
grímur J. hafi ekki
stutt neyðarlögin
„Hann er einfald-
lega í samræmi
við það að sem
við bjuggumst
við,“ segir Hösk-
uldur Þórhalls-
son, þingmaður
Framsókn-
arflokksins, og
vitnar til nýfall-
ins dóms Hæsta-
réttar í máli
neyðarlaganna svokölluðu. „Við
gerðum ráð fyrir því að hann færi
svona, vegna þess að ef það var ein-
hvern tímann réttlætanlegt að setja
á neyðarlög þá var það á þessum
tíma við fall bankanna.“
Höskuldur bendir jafnframt á að
í kjölfar neyðarlagana hafi þeim
sem innistæður áttu í bönkunum
verið bjargað ásamt t.a.m. þeim
sem lögðu peninga sína í pen-
ingamarkaðssjóði og við það hafi
skapast ákveðið ójafnvægi. „Þeir
sem höfðu lagt peningana sína í
íbúðarhúsnæði og annað slíkt voru
skildir eftir. Við höfum frá þessum
tíma barist fyrir því að þetta ójafn-
vægi verði leiðrétt,“ segir Hösk-
uldur.
BARIST FYRIR LEIÐRÉTTINGU
Höskuldur
Þórhallsson
„Við gerðum ráð
fyrir því að dóm-
urinn færi svona“
Geir H. Haarde,
fyrrverandi for-
sætisráðherra,
fagnar nið-
urstöðu Hæsta-
réttar. „Ég var
reyndar allan
tímann sjálfur
sannfærður um
að þessi laga-
setning hefði
verið bæði rétt,
nauðsynleg og lögleg,“ sagði Geir.
„Það hefur nú verið staðfest í
Hæstarétti að þarna var hvorki
brotið gegn stjórnarskránni, mann-
réttindasáttmálanum eða EES-
samningnum.
Hins vegar var þessi ákvörðun
ekki sjálfsögð eða auðveld. En við
sem að henni stóðum töldum okkur
skylt að gera það sem við gætum til
að bjarga þjóðinni frá gjaldþroti og
bjarga einnig fjárhag þeirra ein-
staklinga sem áttu innistæður í
bönkunum, þeir eru líka hluti af
þjóðinni. Þess vegna var ákveðið að
fara þessa óvenjulegu leið. Aðrar
Evrópuþjóðir, sem fóru aðra leið í
svipuðum vanda, eru nú að súpa
seyðið af því.“
RÉTT, NAUÐSYNLEGT, LÖGLEGT
Geir H.
Haarde
Töldum okkur skylt
að bjarga þjóðinni
frá gjaldþroti
Héraðsstjórnin í
Kent hefur sent
frá sér tilkynn-
ingu í kjölfar
dóms Hæsta-
réttar þar sem
hún fagnar nið-
urstöðu dómsins
en hún mun fljót-
lega fá greiddar
út 30 milljónir
punda, eða um
5,5 milljarða króna, úr þrotabúi
Landsbankans.
Eftir fall íslensku bankanna
haustið 2008 voru inneignir héraðs-
stjórnarinnar í Kent á IceSave-
reikningum Landsbankans, um 17
milljónir punda, og inneign á reikn-
ingi hjá Glitni banka, um 15 millj-
ónir punda, verið frystar. Kom það
fram á breska fréttavefnum Kent-
news í gær. Að auki átti héraðs-
stjórnin 18 milljónir punda inni á
reikningum Heritable Bank sem
var í eigu Landsbankans, en 11
milljónir punda af þeirri fjárhæð
hafa verið greiddar út. Segir einnig
í tilkynningu héraðsstjórnarinnar í
Kent að hún telji að krafan verði
greidd innan fárra vikna.
VÆNTA 5,5 MILLJARÐA KRÓNA
Héraðsstjórnin
fagnaði
Héraðsstjórnin í
Kent fagnar nið-
urstöðu dómsins
Um 70 kröfuhaf-
ar í þrotabú
Landsbankans
íhuga nú að fara
með málið fyrir
Mannréttinda-
dómstól Evrópu
eftir ákvörðun
Hæstaréttar í
gær þess eðlis að
innistæður væru
forgangskröfur í þrotabú bank-
ans. Segir í yfirlýsingu samtaka
kröfuhafanna að þeir séu von-
sviknir yfir niðurstöðu Hæsta-
réttar að staðfesta gildi neyð-
arlaganna frá árinu 2008. Í
yfirlýsingunni segir m.a. að „hóp-
urinn hefur alltaf verið þeirrar
skoðunar að löggjöfin sem setur
innistæður sem forgangskröfur
gangi gegn grundvallarréttindum
sem kveðið er á um í stjórnarskrá
Íslands og í Mannréttindasáttmála
Evrópu“. Jafnframt segir í yfirlýs-
ingu hópsins: „sú niðurstaða
Hæstaréttar að staðfesta þessi lög
leiðir til þess að kröfuhafar telja
sig tilneydda að íhuga málshöfðun
gegn íslenska ríkinu frammi fyrir
Mannréttindadómstól Evrópu“.
YFIRLÝSING KRÖFUHAFA
Hæstiréttur
Kröfuhafar una ekki
niðurstöðu og íhuga
málsókn gegn ríkinu
„Það þarf ekkert
að ræða það
hversu mik-
ilvægt þetta er.
Þessi dómur er
gríðarlega stór
áfangi fyrir land-
ið því öll okkar
úrvinnsla hefur
tekið mið af
þeim,“ segir
Steingrímur J.
Sigfússon, fjármálaráðherra.
Að sögn átti hann ekki von á
neinu öðru en að neyðarlögin
fengju að halda gildi sínu. „Mér
fannst það fjarlægur möguleiki að
þau ósköp færu að gerast að fót-
unum yrði kippt undan öllu,“ segir
Steingrímur og bendir á að sam-
kvæmt hans mati hljóti réttur
stjórnvalda til að grípa til einhvers-
konar neyðarráðstafana til að verja
hagkerfið, að vera mjög sterkur.
Segir Steingrímur það vera mjög
ánægjulegt að þessi niðurstaða
bætist við önnur góð tíðindi.
ÁTTI VON Á AÐ LÖGIN HÉLDU
Steingrímur J.
Sigfússon
„Þessi dómur er
gríðarlega stór
áfangi fyrir landið“
„Þetta er mikið
fagnaðarefni og
dómurinn er vel
rökstuddur og
ítarlegur,“ segir
Árni Páll Árna-
son, efnahags-
og viðskiptaráð-
herra, að-
spurður hver
séu hans fyrstu
viðbrögð við
niðurstöðu Hæstaréttar í máli
neyðarlaganna sem sett voru í
október árið 2008.
„Dómurinn sýnir að þær að-
gerðir sem gripið var til haustið
2008 voru skynsamlegar og fólu
ekki í sér mismunun á grundvelli
þjóðernis,“ segir Árni Páll og
bætir við að það sé nú alveg ljóst
að fólk geti borið höfuðið hátt og
hætt að efast um gildi þeirra
ákvarðana sem teknar voru á
þessum tíma. „Þær voru rétt-
mætar og byggðar á efnislegri
nauðsyn,“ segir Árni Páll.
GETUM BORIÐ HÖFUÐIÐ HÁTT
Þær aðgerðir sem
gripið var til voru
skynsamlegar
Árni Páll
Árnason
500
milljarðar króna eru til í reiðufé í eignasafni
Landsbanka Íslands.
1.350
milljarða króna forgangskröfur eru í bú bank-
ans og þar á meðal vegna Icesave-innistæðna.
‹ BÚ LANDSBANKA ÍSLANDS ›
»