Birtingur - 01.07.1956, Blaðsíða 39

Erlend tímarit
Inostrannaja
Literatúra
Um miðjan júlí s.l. fór ég ásamt sex öðrum ís-
lendingum til Ráðstjórnarríkjanna í boði friðar-
nefndarinnar í Moskvu. Við ferðuðumst víða um
ríki þessi í um það bil þrjár vikur og var ekkert
til sparað að gera okkur förina sem fróðlegasta.
Var ég þá svo heppinn að fá tækifæri til að tala
við einn af ritstjórum tímaritsins Inostrannaja
Literatúra ,sem hefur svipuðu hlutverki að gegna
í Ráðstjórnarríkjunum og Birtingur hér á landi,
sem sé að kynna erlendar nútímabókmenntir, svo
og flytja fréttir og greinar um aðrar listir. Var
mér gefinn kostur á þessu viðtali, þegar það vitn-
aðist, að ég væri aðili að tímariti úti á íslandi.
Eg var beðinn að stinga sjálfur upp á við hvaða
ritstjóra ég vildi tala, en ég valdi ritstjóra þessa
tímarits, þar sem ég taldi það hliðstætt Birtingi
að því leyti að það leytast við að kynna lesendum
sínum erlendar bókmenntir, svo og flytja greinar
um aðrar listir, t. d. málaralist ,leiklist og högg-
myndlist, enda þótt þessi tímarit séu mjög ólík að
formi og margt beri eflaust á milli í sjónarmiðum
til lista og bókmennta.
Tímaritið Inostrannaja Literatúra flytur nær
eingöngu erlendar bókmenntir í rússneskri þýð-
ingu, kemur út mánaðarlega í 40 þús. eintökum
og er nálægt 300 bls. hvert hefti í allstóru broti.
Tímarit þetta hefur aðeins starfað í eitt ár, en
mér var sagt að fyrir stríð hefði sams konar tíma-
rit eða hliðstætt verið gefið út í Moskvu. Gerir rit-
stjórinn Dangúloff ráð fyrir að á næsta ári verði
það gefið út í mun stærra upplagi eða 60—70 þús.
eintökum. Dangúloff fullvissaði mig um það, að
hver góður rithöfundur, hver góður listamaður,
hvaðan úr heiminum sem hann væri, ætti víst rúm
í riti hans. Kvað hann engu skipta þó að höfundur
væri á annarri skoðun um menn og málefni en þeir
í Sovétríkjunum. Það eitt skipti máli, sagði hann,
að efnið, sem fram væri borið, væri list og að það
væri gagnlegt fólkinu og ekki skaðsamlegt fyrir
það.
Ég hef blaðað í nokkrum eintökum þessa tíma-
rits og komizt að raun um að þar er ekki mikið
um vesturlenzkar bókmenntir, enda kvað ritstjór-
inn ekki hafa verið mjög góð tengsl við bók-
menntamenn Vesturlanda og nær engin við skand-
ínavíska. Af íslenzkum rithöfundum þekkja þeir
aðeins Laxness. í fimm eða sex heftum fann ég
langa sögu, The Quiet American eftir Graham
Green, smásögu eftir William Faulknerí kvæði eftir
Aragon og grein um Laxness vegna Nóbelsverð-
launanna, ef ég man rétt. Skáldsögunni eftir Gra-
ham Green var skipt á tvö heftin, svo að segja
má' að allmikið rúm hafi verið í þeim tveim heftum
fyrir vesturlenzkan rithöfund. Vitanlega getur
eitthvað hafa farið fram hjá mér, en varla neitt
sem um munar.
Dangúloff kvað þá hafa mikinn áhuga á að auka
menningartengsl við vesturlandaþjóðir sem og allar
þjóðir heims. Kvað hann sér mundi vera það mikill
fengur að fá íslenzkt efni í ritið, nefndi þó sér-
staklega íslenzkar þjóðvísur og þjóðsögur. Hugði
hann að það mundi falla í góðan jarðveg hjá les-
endum tímaritsins og sagði, að fólk í Ráðstjórnar-
ríkjunum hefði afarmikinn áhuga á íslandi, en
mjög lítið væri til af íslenzkum bókmenntum í
rússneskri þýðingu. Nokkrar fornsögur hafa þó
verið þýddar á rússnesku, E gils saga nú nýlega,
en annars ekkert svo vitað sé nema það, sem þýtt
hefur verið eftir Laxness.
Varð nú að samkomulagi með okkur Dangúloff,
að hann sæi svo um að ég fengi sendar bækur
handa tímariti því, sem ég væri aðili að, en ég
skyldi í staðinn senda honum íslenzkt efni til birt-
ingar í tímariti hans.
Eins og ég sagði áður er tímarit þetta ekki ein-
skorðað við bókmenntir, heldur birtast í því rit-
gerðir um myndlist, kvikmyndir, leiklist o.s. frv.,
sem sé hvaða listgrein sem er. Hafði Dangúloff
orð á því að gaman væri að fá sýnishorn af ís-
lenzkri myndlist til birtingar í riti hans, en kvað
því miður vera erfitt að birta myndir af málverk-
um, þar sem þeir prentuðu ekki í litum. Hins vegar
gætu þeir prentað teikningar (grafíska list).
Tímaritið Inostrannaja Literatúra er gefið út af
rithöfundafélaginu í Moskvu, en í því eru reyndar
einnig menn, sem stunda aðrar listgreinir, svo sem
málara- og höggmyndalist, en Dangúloff sagði
að margir myndlistarmenn Sovétríkjanna, leiklist-
armenn o. s. frv., væru jafnframt rithöfundar og
hefðu sumir skrifað góðar bækur.
Dangúloff er mjög vingjarnlegur maður og laus
‘ 37