Vera - 01.10.1988, Blaðsíða 4

einingu aö berjast fyrir betri tíö í þeim mál-
um. Hver og ein er vitanlega ábyrg þess aö
gætasíns réttar í einkalífinu, s.s. innan fjöl-
skyldu, í sambúö, meöal samstarfsfólks og
samferðarmanna, en allar tökumst viö á
viö þaö sem aö þjóðfélaginu í heild sinni
snýr (þó áðurnefnd atriði fléttist þar sterk-
lega saman viö).
Það sem mig langar aö gera aö umtals-
efni hér og nú eru svokallaðar „skrýtlur"
og ,,brandarar“, sem birtast bæöi í dag-
blöðum og tímaritum dag hvern. Keyrir þar
oft um þverbak.
Viö konur sitjum í sakleysi okkar yfir te-
og kaffibollum árla morguns, undirbúum
dagsverkið, skipuleggjum verkefnin sem
bíöa okkar bæöi heimafyrir og á vinnustað
og á sama tíma flettum viö blööunum sem
læöast inn um lúguna í bítiö. Vinnsla þeirra
er margslungið verk og koma þar margar
hendur, margir hugar og mörg augu viö
sögu.
En hvernig stendur þá á því aö þaö efni
(oftast myndefni), sem þarna birtist getur
lýst þvílíkri kvenfyrirlitningu sem raun ber
vitni!
Dæmin eru ótalmörg, en ég vil þó draga
fram tvö þeirra sem síendurtaka sig. Ann-
ars vegar er þar um aö ræöa tímaritið
„Krossgátublaöiö“. Ég slæddist til aö
kaupa eintak af þessu dægurdvalarblaði á
leiö út úr bænum, þar sem krossgátur eru
aö mínu mati athyglisverð og skemmtiieg
leiö til aö læra og glíma við eigið tungumál.
En mat útgefenda er greinilega eitthvert
annaö, því blaöiö er fullt af „myndabrönd-
urum“, þar sem konur viröast vart eiga
annan samastað en í tvíbreiðum rúmum
og lítið annaö hafa fyrir stafni en sofa hjá.
„Með morgunkaffinu" í Morgunblaðinu er
einnig meölæti sem fer öfugt ofan í mig á
þessum morgunstundum.
Spurningarnar sem í huga mínum
vakna eru hvort endalaust sé gildi rakanna
um aö þetta sé þaö sem fólk vill nægjan-
legt, einnig nú á tímum þegar viö konur
berjumst fyrir því aö veröa kallaðar fólk
líka?
í framhaldi af því fyllir önnur spurning
huga minn, en hún snýst um það hvort við
sjálfar séum nógu vakandi fyrir því hvar og
hvernig lítilsviröing viö okkur birtist?
Læt þetta nægja að sinni, en hvet konur
til aö halda áfram aö líta umhverfi sitt
gagnrýnisaugum og velta vöngum yfir því
hvort við getum ekki haft markvissari áhrif
á nánasta umhverfi okkar, okkur sjálfum í
hag!
Hólmfríður
Til áskrifenda Veru
Vinsamlega tilkynnið breytt heim-
illsföng strax og ef það hefur gleymst
og þið fáið ekki blaðið hringið þá í
síma 22188 og látið okkur vita, þá
sendum við ykkur blaðið um hæl.
mbf
m o
— Um hjónaskilnaö; framhald
á grein úr síöasta blaði.
5. Þegar engar eöa litlar eignir eru í bú-
inu.
Mörg bú eru eignalaus og eignirnar
samanstanda einungis af heimilismun-
um og innbúi. Þá reynir lítiö á fram-
kvæmd á framangreindar lagareglur
heldur kemur önnur lagaregla til skjal-
anna.
Lög heimila þeim maka, sem heldur
heimili fyrir sig og börn makanna aö
taka meira en helming af eignum bús-
ins ef þess þarf til aö halda nauðsynleg-
um heimilisbúnaöi til heimilishalds og
ef ekki er líklegt aö hann geti orðið sér
úti um þær nauðsynjar á annan hátt.
Hér eru þaö hinar félagslegu aðstæöur
sem valda því aö ekki er skipt eftir hinni
venjulegu helmingaskiptareglu. Venju-
legast fær hann líka afnot íbúðar sem
tekin hefur veriö á leigu á sambúöar-
tímanum, út leigutímann.
6. Stutt hjónaband og annar aöilinn á
mestallar eignirnar.
Með lögum er reynt að sjá við hinum al-
mennu tilvikum og einnig að giröa fyrir
óréttlæti og misneytingu þótt á þannig
tilvik reyni sjaldan viö skipti vegna
hjónaskilnaöar.
Því hefur löggjafinn sett lagareglu sem
segir aö ef hjón hafa verið stuttan tíma
í hjónabandi ef þau hafa ekki blandað
verulega saman fjárhag sínum og ef
mest af eignum búsins kemur frá öðr-
um aðilanum, þá geti þaö hjóna, sem
kom meö þær í búiö krafist þess aö
skiptum veröi hagað þannig að hvort
um sig taki það meö sér úr búinu sem
það kom með í búiö. Hér er horfið frá
helmingaskiptareglunni. Skilyrði þess
að þessu lagaákvæði veröi beitt er aö
skipting eigna eftir helmingaskiptaregl-
unni sé bersýnilega ósanngjörn.
Hér skal í stuttu máli getið ýmissa at-
riða sem varða fjármálahliðina og
eignaskipti.
1. Hvort okkar fær aö búa áfram í leigu-
íbúðinni?
Fyrirframgreiðsla á húsaleigu telst eign
sem til skipta kemur. Ef þið hafið íbúð á
leigu, sem þið hafið greitt fyrirfram
leigugjald fyrir, þá reiknast þaö sem
greiðsla af eignum búsins til þess sem
fær aö sitja í íbúðinni út leigutímann.
En hvort ykkar þaö verður, sem afnot
fær, fer eftir samkomulagi ykkar. Ef þiö
náiö ekki samkomulagi ykkar í milli, þá
er hægt að skjóta þessum ágreiningi til
dómsmálaráöuneytisins eöa dómstóla,
sem ákveða meö hliðsjón af öllum aö-
stæðum hvort ykkar skal fá afnot íbúö-
arinnar út leigutímann. Við mat á því
hvort ykkar fær íbúðina er höfð hliðsjón
af þörfum hvors um sig, þörfum og hög-
um barna og hvort ykkar hefur forsjá
þeirra. Venjulega myndi sá sem hefur
forsjána og heimili fyrir börnin fá afnot
íbúðarinnar.
2. Endurgreiðsla til maka vegna
óhæfilegs framferðis eöa vanhiröu
makans í fjármálum.
Sérreglur eru til um þaö ef annað hjóna
vegna óreiðu stofnar til skulda og eyöir
fé sínu á óhæfilegan hátt gagnvart
maka sínum og fjölskyldu. Þá er við bú-
skiptin hægt aö taka tillit til þess, þann-
ig aö endurgreiðsla að hluta komi til ef
sá er eyddi á einhverjar eignir fram yfir
skuldir. Þá.er einnig hægt að draga
þessa endurgreiðslu frá þeim búshluta
sem viðkomandi á aö greiöa hinum.
Sama er ef annar makinn notar fé sem
er hjúskapareign hans til að auka sér-
eign sína sem kemur ekki undir skiptin
eða t.d. greiðir óeðlilega há iögjöld fyrir
lífeyrisréttindi, sem koma einungis
honum persónulega til góða, þá er
hægt aö taka tillit til þess við skiptin.
3. Sameiginlegar skuldir.
Ef bæöi hjónin bera ábyrgö á skuld get-
ur hvort þeirra um sig krafist þess að
hitt greiði sinn hluta strax eða setji
tryggingu fyrir borgun.
Þetta á viö þegar engar eignir hafa get-
að gengið upp í skuldina.
4. Munir barna viö skipti milli foreldra.
Munir barna, sem þau eiga persónu-
lega, t.d. peningar, sparisjóösinni-
stæöa eða aörir verðmætir munir, koma
ekki undir skiptin. Samkvæmt lögum er
meðlag talið eign barns en ekki foreldr-
is.
5. Fjárfélagi hjóna er slitið við útgáfu
leyfisbréfs til skilnaðar að borði og
sæng eða lögskilnaðarleyfi. Tekjur,
gjafir, arfur, happdrættisvinningar o.fl.
sem hvort ykkar um sig hefur eignast á
árinu er skilnaður að borði og sæng
hefur staðið kemur ekki til skipta við út-
gáfu lögskilnaðarleyfis. Sama á við um
skuldir sem til er stofnað eftir þann dag.
Þær eru hinu alveg óviðkomandi.
4