Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2004, Blaðsíða 17

ÁGRIP ERINDA / XVI. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
Fyrir aðra ADL skerðingu vantar að getið sé um 45-53% tilfella.
Varðandi ADL vantar skráningu á 71-95% mikilvægra atriða.
Einna best er skráning varðandi minnisskerðingu þar sem vantar
skráningu í tæplega 20% tilfella en önnur atriði vitrænnar skerðing-
ar sem skoðuð voru eru ekki skráð í 27-83% tilfella. Almennt gildir
að samræmi milli MDS AC skráningar og sjúkraskrár er nokkuð
gott þegar skerðing er til staðar. Skráning atriða þegar skerðing er
ekki til staðar vantar í 33- 92% tilfella í sjúkraskrá. Svipað gildir um
hin Norðurlöndin en skráning í íslenskum sjúkraskrám er þó í all-
mörgum tilfellum marktækt síðri.
Niðurstöður: Hefðbundin sjúkraskrá í bráðaþjónustu skráir síður
en MDS AC skráning atriði sem mikilvæg eru við þjónustu aldraðra
sjúklinga og haft geta áhrif á horfur og til dæmis líkur á endurinn-
lögn.
E 04 Áhrif azíþrómýcíns á þekjuvef lungna
Val|)ór Ásgrímsson1-3, Þórarinn Guðjónsson1-3, Guðmundur Hrafn Guðmundsson2,
Ólafur Baldursson4
‘Læknadeild og 2líffræðideild HÍ, 3Krabbameinsfélag íslands, 4lungnadeild LSH
valthor@krabb.is olafbald@laiidspitali. is
Inngangur: Slímseigja (cystic fibrosis) er banvænn arfgengur
sjúkdómur sem stafar af stökkbreytingum í klóríðjónagöngum
(CFTR). Óljóst er hvernig truflun á flutningi elektrólýta tengist
langvinnum sýkingum í lungum sem eru algengasta dánarorsök
sjúklinga með slímseigju. Klínískar rannsóknir sýna að azfþrómýcín
(Az) bætir líðan og horfur talsvert þrátt fyrir afar litla verkun gegn
Pseudomonas aeruginosa sem er helsta orsök ofangreindra sýkinga.
Hugsanlegt er að bólgueyðandi verkun Az skýri árangurinn að
hluta til en hér leitum við annarra skýringa.
Tilgáta 1: Az bætir varnir gegn sýkingum með því að breyta flutn-
ingi elektrólýta yfir lungnaþekju.
Efniviður og aðferðir: Mæling á rafviðnámi (transepilhelial elec-
trical resistance, TER) yfir lungnaþekju úr heilbrigðum mönnum in
viiro. Az (0,4; 4,0 eða 40 |ig/ml) var sett undir þekjuna og TER mælt
daglega í átta daga. Frumuræktun og -litanir.
Niðurstöðun TER í ílcm2±SEM og Az í pg/ml: Viðmið=1234±29;
Az 0,4=1615±128; Az 4,0=1809±90 og Az 40=2920±195; p<0,05;
n=24. Az hækkar TER og sú hækkun er skammtaháð. Til að
kanna hvort hækkunin stafaði af fjölgun frumna töldum við
frumur nákvæmlega fyrir og eftir Az. Munur var ekki marktækur
sem bendir til þess að hækkun TER eftir Az stafi ekki af fjölgun
frumna.
Tilgáta 2: Hækkun á TER eftir Az stafar af breyttri tjáningu þétti-
tengsla (tight junctions, til dæmis Claudin) eða jónaganga natríums
(ENaC) eða klórs (CFTR).
Frumulitanir sýndu að Az jók tjáningu Claudins. Þannig er
hugsanlegt að Az bæti varnir lungna með styrkingu þéttitengsla.
Frumulitanir sýndu einnig að Az minnkaði tjáningu ENaC sem er
athyglisvert í ljósi þess að starfsemi ENaC er aukin hjá sjúklingum
með slímseigju.
Ályktanir: Rannsóknin virðist sýna nýja verkun azíþrómýcíns.
Til að kanna þetta nánar ráðgerum við mælingar á tjáningu með
magnbundnum aðferðum og rannsóknir á lungnaþekju slímseigju-
sjúklinga.
Þakkir: Rannsóknin var styrkt af RANNÍS og Landakotssjóði.
E 05 Helicobacter pylori og samband við lungnasjúkdóma
á íslandi
Hulda Ásbjörnsdóltir1, Rúna B. Sigurjónsdóttir1, Signý V. Sveinsdóttir2, Þórarinn
Gíslason2, Isleifur Olafsson3, Anna S. Ingvarsdóttir3, Vigdís A. Gunnlaugsdóttir3,
Davíð Gíslason1, Christer Janson4, Bjarni Þjóðleifsson2
‘Læknadeild HÍ, 2Iyflækningasvið I og 3rannsóknarsvið LSH, lungna- og
ofnæmisdeild Háskólasjúkrahúsinu Uppsölum4
bjarnit@landspitali. is
Inngangur: Tilgátur eru um að mikið hreinlæti og lítið sýkingarálag
tengist astma og ofnæmi. Helicobacter pylori (Hp) sýking er talin
vísbending um sýkingarálag og ef tilgátan er rétt ætti ofnæmisastmi
að vera hlutfallslega sjaldgæfur hjá þeim sem hafa Hp-sýkingu.
Tilgangur: Að kanna hugsanleg tengsl Hp sýkingar við lungnasjúk-
dóma og ofnæmi.
Efniviður og aðferðir: IgG mótefni gegn Hp og Cag-A var mælt í
sermissýnum frá 512 einstaklingum í Lungu og heilsa rannsókninni
www.ecrhs.org (1998-2002).
Niðurstöður: Jákvæð Hp mótefni fundust hjá 38% en af þeim voru
um 29% með Cag-A mótefni. Algengi Hp mótefna fór hækkandi
með aldri og voru þau algengari hjá körlum en konum (tafla I).
Tafla I. Algengi Hp mótefna %.
Aldur Konur % Karlar %
29-39 22 39
40-49 31 43
50-59 50 56
Tafla II. Tengsl (OR 95% Cl) Hp sýkingar við lungnaeinkenni.
Lungnaeinkenni Leiórétt OR
Ýl/surg/píp án kvefs 0,26 (0,1-0,77)
Ofnæmisastmi 0,33 (0,04-2,65)
Ýl og áreynslumasði 0,57 (0,19-1,72)
í einþátta úrvinnslu kom fram marktæk neikvæð fylgni (p<0,01)
milli Hp mótefna og ýls án kvefs, ofnæmisastma og ýls og mæði við
áreynslu og hélst þessi fylgni eftir að leiðrétt var fyrir aldri, kyni,
þyngdarstuðli og reykingasögu (tafla II). Ekkerl samband fannst
milli Hp og FEVl, berkjuauðreitis eða IgE.
Ályktanir: Niðurstöður benda til að sýking með Hp og það sýking-
arálag sem því fylgir geti verið verndandi gegn ofnæmisastma.
E 06 Orsakir afleidds kalkvakaóhófs í fullorðnum
íslendingum
Snorri Laxdal Karlsson1, Gunnar Sigurðsson1-2, Ólafur Skúli Indriðason3, Leifur
Franzson4
‘Læknadeild HÍ, 12innkirtla- og efnaskiptasjúkdómadeild, 3nýrnadeild og 4erfða- og
sameindalæknisfræðideild LSH
gunnars@landspitali.is
Inngangur: Afleitt kalkvakaóhóf (secondary hyperparathyroidism,
SHPT) má rekja til lækkunar á styrk jónaðs kalsíums í blóði. Sú
lækkun getur stafað af ýmsum orsökum. Tilgangur þessarar rann-
sóknar var að kanna orsakaþætti afleidds kalkvakaóhófs og tengsl
kalkvaka (parathyroid hormone, PTH) við aðrar breytur.
Efniviður og aðferðir: Gögn voru fengin úr þversniðsrannsókn
á slembiúrtaki sem framkvæmd var frá febrúar 2001 til janúar
Læknablaðið/Fylgirit 49 2004/90 17