Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2004, Blaðsíða 20

ÁGRIP ERINDA / XVI. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
Efniviður og aðferðir: Öll tilfelli sem greindust af BOOP á íslandi
á árunum 1983 til 2003. Alls voru það 95 einstaklingar. Öll vefjasýni
voru endurskoðuð. Auk þessa var kyn, aldur, einkenni, reykingar,
skoðun og rannsóknir og meðferð skráð. Aðferð við sýnatöku var
könnuð. Reynt var að finna orsakavald eða sjúkdóma (þátt) með
tengsl við sjúkdóminn.
Niðurstöður: Nýgengi BOOP jókst frá tæplega fjórum tilfellum á
100.000 íbúa frá 1984-1988 í 11 tilfelli á 100.000 íbúa milli 1998 og
2003. Hlutfall karla og kvenna var svipað og meðalaldur var rúm-
lega 60 ár. Sextán prósent sjúklinga höfðu aldrei reykt en 23% voru
reykingamenn en 52% höfðu reykt áður. I flestum tilfellum fékkst
vefjasýni með berkjuspeglun. I tveimur þriðju tilfella fannst orsök
eða meðvirkandi sjúkdómur og þar var sýking algengust en einnig
greindust sjúklingar með gigtarsjúkdóm, krabbamein, fyrrum geisla-
meðferð eða aðrar orsakir. Aðeins einn þriðji tilfella var talinn vera
af óþekktri orsök. Prír fjórðu sjúklinga voru meðhöndlaðir með
sterum en einn fjórði hluti sjúklinga var ekki meðhöndlaður með
sterum eða annarri ónæmisbælandi meðferð. Meirihluti sjúklinga
svöruðu meðferð vel en einstaka endurkomur voru. Um þriðjungur
sjúklinganna lést á rannsóknartímabilinu og létust fæstir vegna
sjúkdómsins.
Ályktanir: BOOP er greint oftar en áður og orsök finnst í meiri-
hluta tilfella. Algengast er að styðjast við sýnatöku með berkju-
speglun. Flestum sjúklinga batnar með sterameðferð en sumum án
meðferðar. BOOP var sjaldgæf dánarorsök og flestir létust vegna
annarra orsaka.
E 13 Skert öndunargildi og lífsgæði eru samverkandi
áhættuþættir fyrir endurinnlögnum hjá sjúklingum með
langvinna lungnateppu
Gunnar Guðmundsson', Stella Hrafnkelsdóttir1, Christer Janson2, Þórarinn
Gíslason1
lLungnadeild LSH, 21ungnadeild Háskólasjúkrahússins Uppsölum, Svíþjóö
ggudniund@lanclspitali.is
Inngangur: Langvinn lungnateppa (LLT) er sjúkdómur af vax-
andi tíðni. Versnanir á LLT eru algengar og leiða til endurtekinna
sjúkrahúsinnlagna sem eru kostnaðarsamar fyrir þjóðfélagið og til
óþæginda fyrir sjúklinga. Misvísandi rannsóknir hafa verið gerðar
á áhættuþáttum fyrir endurinnlögnum og einnig hvernig hægt væri
að fækka þeim. Ekki eru til upplýsingar um þessa áhættuþætti á
Norðurlöndunum.
Efniviður og aðferðir: Um er að ræða samnorræna rannsókn sem
fram fór samtímis á fimm háskólasjúkrahúsum á Norðurlöndunum.
Safnað var upplýsingum um sjúklinga með LLT við útskrift um
lyfjagjafir, öndunarmælingar, aðra sjúkdóma og lögð voru fyrir þá
próf um lífsgæði (St. George Respiratory Questionnaire, SGRQ)
og merki um kvíða og þunglyndi (Hospital Anxiety and Depression
Scale). Öllum var fylgt eftir í eitt ár frá útskrift og kannað hversu
margir höfðu verið endurinnlagðir.
Niðurstöður: Af 406 sjúklingum sem fylgt var eftir í eitt ár eftir
útskrift af sjúkrahúsi höfðu 60,6% verið endurinnlagðir. Meðal
marktækra áhættuþátta voru skert öndunargildi, langtíma súrefnis-
gjöf, notkun lyfja í loftúða og gjöf teófýllíns um munn. Skert lífsgæði
og öndunargildi voru samverkandi áhættuþættir. Kvíði og þung-
lyndi voru ekki marktækir áhættuþættir. Fjölþáttagreining sýndi að
lágt FEVl og skert lífsgæði voru einu óháðu áhættuþættirnir eftir
að tillit hafði verið tekið til meðferðar og fleiri þátta. „Áhrif“ og
„virkni“ á SGRQ voru mikilvægustu breytur lífsgæða.
Ályktanir: Endurinnlagnir eru tíðar hjá sjúklingum með LLT á
Norðurlöndunum. Skert öndunargildi og lífsgæði eru samverkandi
áhættuþættir fyrir endurinnlögnum. Þessar upplýsingar má nota til að
velja markhópa fyrir sértæka meðferð til að fækka endurinnlögnum.
E 14 Glerjungseyðing og reflux
Kristján Guðmundssonu, Ásgeir Theodórs2,3, W. Peter Holbrook4, Inga B.
Árnadóttir4, Þorbjörg Jensdóttir4
'HNE-deild og 2lyflækningadeild Landspítala Fossvogi, 3meltingarsjúkdómadeild
St. Jósefsspítala Hafnarfirði, 4tannlæknadeild HÍ
kristjang@centrum. is
Inngangur: Glerjungseyðing er algengur sjúkdómur sem greinist
að einhverju marki í vel yfir 10% ungra einstaklinga en um 1% eru
með mikla eyðingu. Talið er víst að sýra valdi eyðingunni og álitið
að annaðhvort komi hún úr fæðu (gosdrykkir, ávaxtasafar) ellegar
úr maga (bakflæði).
Efniviður og aðferðir: Tengsl þessara sjúkdóma voru skoðuð með
tvennum hætti: 1. Fimmtíu og tveir sjúklingar fæddir 1955-1991 voru
skoðaðir með tilliti til glerjungseyðingar (gráða 1,2 og 3) og gengust
síðan undir 24 klukkustunda pH-mælingu í vélinda. Metið var hvort
samhengi væri milli eyðingar og bakflæðis. 2. Tuttugu og þrír tenntir
sjúklingar yngri en 50 ára með sjúklegt bakflæði samkvæmt 24 klukku-
stunda pH-mælingu, en án áður greindrar glerjungseyðingar, voru
skoðaðir með tilliti til glerjungseyðingar og eyðingin borin saman við
eyðingu hjá 57 manna slembiúrtaki ungs fólks (21±2 ár).
Niðurstöður: Þrjátíu og þrír (sjö konur, 26 karlar) voru með gráðu 3
eyðingu. Á pH-mælingu var meðaltals % af tíma með pH<4: 4,4%
(median 3,2%). Nítján (fimm konur, 14 karlar) voru með gráðu 1
eða 2 eyðingu. Samsvarandi niðurstaða meðaltals % af tíma með
pH<4 var 5,1% (median 3,0%). Enginn marktækur munur er á
þessum tveimur hópum. Af slembiúrtakinu reyndust 40,4% vera
með einhverja gráðu eyðingar en 34,8% bakflæðissjúklinga. Enginn
munur var á glerjungseyðingu bakflæðissjúklinga og slembiúrtaks
ungs fólks, hvorki á gráðu eyðingar né staðsetningu.
Ályktanir: Ekki virðist vera beint samband milli glerjungseyðingar
og bakflæðis, þannig að meiri eyðing vísi á meira bakflæði. Reyndar
kemur á óvart hversu margir sjúklingar með mikla eyðingu eru
með pH-mælingu innan eðlilegra marka. Sömuleiðis er ekki neinn
munur á glerjungseyðingu fólks undir 50 ára með sjúklegt bakflæði
og slembiúrtaks ungs fólks um tvítugt. Glerjungseyðing er greini-
lega töluvert algeng. í breskri tannheilsukönnun frá 1993 var þessi
sjúkdómur í fyrsta skipti skoðaður og reyndust um 30% 5-15 ára
barna hafa einhverja eyðingu og um 2% meira en gráðu 2. I hér-
lendri rannsókn á 278 15 ára unglingum reyndust 15,6% hafa ein-
hverja gráðu eyðingar, 5,0% með gráðu 2 og 1,0% með gráðu 3.
E 15 Áhrif diclofenac á mjógirni. Rannsókn með
holsjárhylki
Bjarni Þjóðleifsson1, Ásgeir Theodórs2, Kristín Ólafsdóttir2, Margrét
Hinriksdóttir2, Ingvar Bjarnason3
lLyflækningasviðl LSH, 2meltingarsjúkdómadeild St. Jósefsspítala Hafnarfirði,
3Kings College Hospital, London
bjarnit@landspitali. is
Inngangur: Það er vel þekkt að NSAID lyf valda áverka á slímhúð

20 Læknablaðið/Fylgirit 49 2004/90