Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2004, Blaðsíða 32

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XVI. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
Ályktunir: Þrátt fyrir einsleitan erfðafræðilegan bakgrunn reyndist
mikill breytileiki í sjúklingahópnum hvað varðar mótefnavaka sem
AMA beinist að. Engin mótefnasvörun meðal nákominna ættingja
bendir til þess að þótt erfðir geti verið þáttur sé hann ekki ráðandi í
tilurð AMA eða meingerð PBC.
V 25 Notagildi hælbeinsómunar til útilokunar
á beinþynningu
Sigríður Lára Guðmundsdóttir, Díana Óskarsdóttir, Gunnar Sigurðsson
Beinþéttnimælistofa innkirtla- og efnaskiptasjúkdómadeildar Landspítala
gunnars@landspitali. is
Inngungur: Hugsanlegt er að nota ómskoðun (quantitative ultra-
sound, QUS) til skimunar fyrir lágri beinþéttni en almennt viður-
kenndar klínískar leiðbeiningar um notkun þessarar mæliaðferðar
hafa ekki verið gerðar. Markmið þessarar þversniðsrannsóknar
var að bera saman aldursbundnar breytingar á beinþéttni mældri
með QUS af hælbeini og tvíorkudofnunarmælingu (dual energy
X-ray absorptiometry, DXA) í mjöðm til að reyna að finna bestu
viðmiðunarmörk milli QUS og DXA til útilokunar eða greiningar
á beinþynningu.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknarhópurinn samanstóð af slembi-
úrtaki 1630 einstaklinga (1041 konu, 589 körlum) á aldrinum 30-85
ára. Fundnir voru þeir einstaklingar sem höfðu DXA T-skor s-2,5 í
lendhrygg eða mjöðm (með beinþynningu samkvæmt WHO) og þá
einstaklinga sem höfðu DXA T-skor <-l (osteopenia samkvæmt
WHO) og receiver operating curves notaðar til að finna viðmið
fyrir QUS mælingar. Næmi, sértæki og kappatölfræði var reiknað
út. Beinumsetningarvísar (osteocalcin og crosslaps) í blóði voru
mældir og samanburður gerður milli mæliaðferða.
Niðurstöður: Aldursbundið beintap var marktækt meira með QUS
en með DXA á öllum mælistöðum hjá konum. Hjá körlum var
beintap í mjöðm svipað með QUS og DXA. Fylgni milli QUS og
DXA var svipað í öllum aldurshópum og báðum kynjum (r=0,45-
0,53). Fylgni beinumsetningarvísa var álíka mikil við QUS og DXA.
Til þess að finna konur með eðlilega beinþéttni með DXA (T-gildi
ofan við -1) á aldursbilinu 50-65 ára var QUS T-skor >0,5 ákjósan-
legast. Á aldursbilinu 70-85 ára var QUS T-skor >-2,0 hjá konum
og >-1,0 hjá körlum ákjósanlegt viðmið til þess að ákvarða eðlilega
beinþéttni (næmi 85-98%, sértæki 27-43%, misræmi (discordance)
47-55%).
Ályktanir: Ekki er unnt að nota ómskoðun á hælbeini til greiningar
á beinþynningu samkvæmt skilgreiningu WHO en slík mæling
getur nýst til þess að útiloka beinþynningu, í okkar úrtaki hjá 30-
40% þátttakenda. Aðrir þyrftu að fara í DXA mælingu til útilok-
unar eða greiningar.
V 26 Mannósa-bindilektín bindur lágþéttni lípóprótein
Katrín Þórarinsdóttir', Sædís Sævarsdóttir1'2, Þóra Víkingsdóttir2, Helgi
Valdimarsson1-2
'Læknadeild HI, 2ónæmisfræðideild Landspítala
saedis@landspitali. is
Inngangur: Niðurstöður úr Reykjavíkurrannsókn Hjartaverndar
benda til að sermispróteinið mannósa-bindilektín (MBL) verndi
sjúklinga með sykursýki eða hátt kólesteról fyrir kransæðastíflu.
Lágþéttni lípóprótein (low-density lipoprotein, LDL) þessara sjúk-
linga er gjarnan umbreytt, þannig að sykrur sem MBL bindur vel
verða aðgengilegri. MBL er sermisprótein og stuðlar að útrýmingu
sumra sýkla og óeðlilegra sjálfsagna. Tilgátan er sú að MBL hjálpi
við hreinsun umbreytts LDL úr blóði og við höfum þegar sýnt að
MBL getur bundið LDL in vitro. Rannsóknin var gerð til að athuga
hvort MBL bindi LDL úr sykursjúkum betur en LDL úr kransæða-
sjúklingum án sykursýki.
Efniviður og aðferðir: Átján sjúklingar með slæma sykursýki
(HbAlc>8,5) eldri en 35 ára voru paraðir fyrir kólesterólmagni, aldri
og kyni við 18 einstaklinga af hjartaþræðingadeild. Upplýsingar um
sykursýki og fylgikvilla hennar, hjartasjúkdóma og áhættuþætti þeirra,
þyngd og kólesteról voru fengnar með spurningalista og úr sjúkra-
skrám auk þess sem teknir voru 40 mL af bláæðablóði. ELIS A plötur
voru húðaðar með LDL einangruðu úr sermi. MBL var sett ofan á
og binding þess við LDL athuguð. Einnig var binding MBL við oxað
LDL athuguð með sértækum mótefnum gegn oxuðu LDL.
Niðurstöður: MBL í lífeðlisfræðilegum styrk bindur LDL í öllum
þátttakendum við pH 7,4 og er bindingin í réttu hlutfalli við MBL
styrk. Hins vegar bast MBL jafnvel við LDL sykursjúkra og við-
miða. Frumniðurstöður með sértækum mótefnum benda til að
MBL bindi oxað LDL.
Ályktun: MBL bindur LDL og gæti því hjálpað til við hreinsun þess
úr blóði.
V 27 Meðgöngusykursýki á íslandi 1998-2003
ína K. Ögmundsdóttir', Ama Guðmundsdóttir', Ástráður B. Hreiðarsson1, Hildur
Harðardóttir2, ReynirTómas Geirsson2
‘Göngudeild sykursjúkra og 2kvennadeild Landspítala
arnag@intemet. is
Inngangur: Meðgöngusykursýki er skert sykurþol eða sykursýki
sem kemur fram eða greinist á meðgöngu. Greiningin er gerð með
75 gr sykurþolprófi hjá konum í sérstakri áhættu. Stuðst er við
greiningarskilmerki WHO en að auki er fylgt eftir þeim konum sem
að mati lækna eru líklegar vegna aukinnar áhættu til að þarfnast
frekari meðferðar. Erlendar rannsóknir hafa sýnt algengi á bilinu 4-
7%. Aukin hætta er á sykurföllum, gulu og axlarklemmu hjá nýbur-
anum og þungburafæðingar eru algengari. Líkur á að fá sykursýki
síðar eru einnig auknar bæði hjá móðurinni og afkvæminu. Algengi
meðgöngusykursýki hér á landi er óþekkt. Ekki er ljóst hvort aukin
vandamál eru tengd fæðingum hjá þessum hópi kvenna né heldur
hversu stór hluti þeirra fær tegund 2 sykursýki síðar á ævinni.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk. Stuðst var við
sjúkraskrár göngudeildar sykursjúkra og kvennadeildar LSH. Á
tímabilinu 1998-2003 voru gerð 288 til 397 sykurþol árlega á LSH.
Að auki er fjöldi sykurþolprófa gerður á öðrum spítölum og aðeins
þær konur sem hafa óeðlilegt próf eru sendar til meðferðar á göngu-
deildina.
Niðurstöður: Árið 1998 voru 17 konur í eftirliti á LSH vegna með-
göngusykursýki. Árið 1999 48 konur, árið 2000 64,2001 63,2002 100
og 2003 147 konur. Þær konur sem uppfylltu WHO skilmerki árin
2002 og 2003 voru skoðaðar nánar. Algengið er 2,4% af fæðingum
árið 2002 og 3,1% árið 2003. Mæðurnar voru 31 árs að meðaltali
en meðalaldur kvenna við barnsburð hérlendis er 29 ár. Rúmlega
helmingur kvennanna voru fjölbyrjur og var greiningin oftast gerð
við 29. viku (±6 vikur). Við greiningu var líkamsþyngdarstuðull
þeirra (BMI) 33 (±6). Fjörutíu og fimm prósent kvennanna voru með-
32 Læknablaðið/Fylgirit 49 2004/90