Læknablaðið : fylgirit - 01.06.2004, Blaðsíða 26

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XVI. ÞING FÉLAGS ÍSLENSKRA LYFLÆKNA
sem ekki sóttu slíka endurhæfingu. Yngstu sjúklingarnir voru verst
haldnir af kvíða og áhyggjum. Líklegt er að þeir sem verst eru á sig
komnir andlega og líkamlega hafi valist til hjartaendurhæfingar.
Athyglisvert er að kvíði er meiri og tilfinningaleg lífsgæði verri
hjá íslenskum hjartasjúklingum en fram kemur í erlendum rann-
sóknum.
Ályktanir: Atvinnuþátttaka eftir kransæðastíflu er mjög mikil á
íslandi. Vellíðan eftir hjartaáfall tengist greinilega ýmsum þáttum í
vinnuumhverfinu. Hjartaendurhæfing með sálrænni stuðningsþjón-
ustu er líkleg til að auka vellíðan sjúklinga eftir kransæðastíflu, ekki
síst þeirra yngstu, og gera þeim léttara að snúa aftur til vinnu.
V 06 Atorvastatín fækkaði hjarta- og heilaslögum hjá fólki
með háþrýsting - ASCOT-LLA rannsóknin
Peter S. Sever', Björn Dahlöf2, Neil R. Poulter1, Hans WedeP, Árni Kristinsson45
og fleiri
'Imperial College, London, 2Sahlgrenska sjúkrahúsið, Gautaborg, 3Norræni
heilsuháskólinn, Gautaborg, 4Landspítali, Mæknadeild HÍ
aniikr@landspitali. is
Inngangur: Áhrif lækkunar kólesteróls hafa ekki verið könnuð hjá
fólki með háþrýsting og eðlileg kólesterólgildi.
Efniviður og aðferðir: í Anglo-Scandinavian Cardiac Outcomes
Trial, ASCOT rannsókninni, fengu 10.305 manns með 6,5 mmól/1
kólesteróls eða minna í blóði af handahófi annaðhvort 10 mg af lyf-
inu atorvastatín eða lyfleysu. Af þessu þýði höfðu 2.532 sykursýki.
Niðurstöður: Rannsókninni var hætt eftir 3,3 ár að meðaltali að
ósk öryggisnefndar rannsóknarinnar. Þá höfðu þeir sem notuðu
atorvastatín fengið marktækt færri heilaslög samanborið við lyf-
leysu (89 og 121, áhættuhlutfall 0,73; p=0,02), hjartaáföll (100 og
154, áhættuhlutfall 0,64; p=0,0005) og af þeim fyrrnefndu dóu 185
samanborið við 212 í lyfleysuhópnum (ómarktækt).
Sykursýki höfðu 2532. Af þeim tóku 1258 atorvastatín og fengu
116 þeirra áfall vegna hjarta- og æðasjúkdóms en 151 af 1274 sem
tóku lyfleysu (áhættuhlutfall 0,77; p=0,04).
Ályktanir: Veruleg fækkun varð á hjarta- og heilaslögum eftir stutt-
varandi meðferð með atorvastatíni hjá háþrýstingsfólki sem hvorki
hafði hækkað kólesteról né sögu um kransæðasjúkdóm.
V 07 Viðbrögð við brjóstverk og þekking á einkennum
kransæðastíflu meðal sjúklinga sem leita á bráðamóttöku
Gyða Baldursdóttir, Hörn Guðjónsdóttir, Davíð O. Arnar
Bráðamóttaka Landspítala Hringbraut
da vidar@landspitali. is
Inngangur: Brjóstverkur er með algengari komuástæðum á bráða-
móttökur (BMT). Hluti þeirra sem eru með brjóstverk mun greinast
með kransæðastíflu en vitað er að meðal þeirra sem látast af hennar
völdum, deyr um helmingur á fyrstu klukkustundum eftir upphaf
einkenna. Algengustu dánarorsakirnar snemma eftir upphaf krans-
æðastíflu eru sleglatakttruflanir sem leiða til hjartastopps. Oft er
mögulegt er að meðhöndla slíkt ef sjúklingur er kominn á sjúkrahús
eða í umsjá áhafna sjúkrabifreiða. Það er því mikilvægt að þekkja
einkenni kransæðastíflu og rétt viðbrögð við þeim. Tilgangur þess-
arar rannsóknar var að kanna viðbrögð og viðbragðsflýti þeirra
sem komu á BMT með brjóstverk og jafnframt þekkingu sjúklinga
á helstu einkennum kransæðastíflu.
Efniviður og aðferðir: Hjúkrunarfræðingar öfluðu upplýsinga frá
sjúklingum við komu á BMT.
Niðurstöður: Aflað var upplýsinga frá 150 sjúklingum (100 körlum)
og höfðu 73 (49%) fyrri sögu um kransæðasjúkdóm. Alls 32 (21 %)
komu á BMT innan tveggja klukkustundna frá upphafi einkenna
en 48 (31%) létu yfir 12 klukkustundir líða þar til þeir leituðu
aðstoðar. Algengasta ástæðan fyrir því að sjúklingar leituðu ekki
aðstoðar fyrr en þeir gerðu var sú að þeir vonuðust til að einkenni
myndu líða hjá (71%) eða að þeir töldu einkenni ekki alvarleg
(55%). Einungis 67 (45%) komu á BMTí sjúkrabifreið en 30 (20%)
óku sjálfir. Þeir sem leituðu á BMT með brjóstverk þekktu flestir
algengustu einkenni kransæðastíflu, svo sem brjóstverk, mæði og
dofa í vinstri handlegg. Sama má segja um samanburðarhóp þeirra
sem komu á BMT vegna annarra vandamála en frá hjarta.
Ályktanir: Þekking sjúklinga á helstu einkennum kransæðasjúk-
dóms virðist vera góð. Hins vegar bíða margir með að leita sér
aðstoðar vegna brjóstverks og innan við helmingur kemur með
sjúkrabifreið á sjúkrahúsið. Þörf er á fræðslu um mikilvægi þess að
leita aðstoðar snemma og flutningsmáta á sjúkrahús.
V 08 Algengi lyfjanotkunar aldraðra í hóprannsókn
Hjartaverndar
Aðalstcinn Guðmundsson1 w, Bjöm Einarsson1-2, Pálmi V. Jónsson1-2, Thor Aspelund',
Vilmundur Guðnason'
'Hjartavemd, 2Landspítali, 3Hrafnista
agudnumd@hrafnista.is
Inngangur: Aldraðir eru stækkandi hópur notenda lylja. í lyfjafaralds-
fræðirannsóknum hafa komið fram áður óþekktar upplýsingar um
ýmist jákvæð, neikvæð eða takmörkuð áhrif lyfja á aldraða einstaklinga.
Takmarkaðar upplýsingar eru fyrir hendi um lyfjanotkun aldraðra á
Islandi en opinberir lyfjagagnagrunnar hafa ekki verið aðgengOegir
eða nýttir með þetta í huga. í Hóprannsókn Hjartavemdar em auk
framskyggnar ferilrannsóknar, möguleikar á gagnlegri þverskurðar-
rannsókn á lyljanotkun aldraðra á skilgreindu tímaskeiði.
Tilgangur: Að afla vitneskju um lyfjanotkun aldraðra og bera
saman notkun eftir kyni og aldri.
Efniviður og aðferðir: Þýðið er einstaklingar sem tóku þátt í sjötta
áfanga Hóprannsóknar Hjartaverndar sem hófst árið 1991 og lauk
1997. Þessi áfangi var öldrunarrannsókn og náði til karla og kvenna
á aldursbilinu 70-88 ára. Af 2043 þátttakendum voru 833 karlar og
1210 konur, meðalaldur 75,8 og 76,9 ár. Auk hefðbundinnar upp-
lýsingaöflunar úr fyrri áföngum var aflað upplýsinga um sjúkdóma,
félagslegar aðstæður og færni sem einkum snerta eldra fólk. Þeir
sem gátu ekki mætt á Rannsóknarstöð Hjartaverndar af heilsufars-
ástæðum var vitjað á stofnanir eða í heimahús. Upplýsinga um lyfja-
notkun var aflað hjá öllum einstaklingum þar sem spyrill flokkaði
og skráði lyfin samkvæmt ATC kóða.
Niðurstöður: Af heildarhópi tóku 15% engin lyf og 9,7% tóku sjö
lyf eða fleiri. Algengustu lyfjaflokkarnir voru hjarta- og æðasjúk-
dómalyf og tauga- og geðlyf. Lyfjanotkun var skoðuð fyrir bæði kyn
í þremur aldurshópum: 73 ára og yngri, 74-77 ára og 78 ára og eldri.
I þessum aldurshópum var meðalfjöldi lyfja hjá körlum 2,1; 2,6 og
3,2 og hjá konum 2,6; 3,2 og 3,8.
Ályktanir: I helstu atriðum er lyfjanotkun aldraðra á íslandi sam-
bærileg við niðurstöður rannsókna erlendis á sama tímabili. Lyfja-
notkun er meiri með hækkandi aldri og hjá konum.
26 Læknablaðið/Fylgirit 49 2004/90