Félagsbréf - 01.03.1960, Blaðsíða 36

34
FÉLAGSBRÉF
líkama á pallinum, líkama, sem ekki
lifðu, en verkuðu samkvæmt lög-
málum þessara víðáttumiklu tjalda.
Hún hvíslar í neyð sinni „Miranda",
og hann snýr sér við. „En andlitið
var stirðnað, hálsinn var stirðnaður.
Ég sá það nú, að það var ekki hann,
sem leit á mig, heldur afmynduð vera
háð lögum eitrunarinnar. Tillitið
var stjarft tillit eiturlyfjaneytand-
ans.“ Hinum var þetta ósaknæmt æði.
En fyrir Miriam var þetta dauðinn
í hryllilegustu mynd, „flótti inn í
dauðan heim sköpunarverkanna, þar
sem ekkert hjarta bærist, enginn tónn
hljómar, en þar sem hjörtu og hold
og tónar ná fullkomnuninni, heimi
óbreytileikans, þaðan sem ekkert cr
hægt að endurheimta, — þar sem
leitin eftir formi hefir sprengt sein-
asta atómið og gert það skýranlegt,
gert öll fyrirbæri augljós og fasl-
ákveðin, þannig að ekkert er framar,
sem hægt er að breyta eða flytja eða
láta lifa í þeirri sjálfsmótsagna-
kenndu hlýju, sem er eini möguleiki
lífsins.“ — Hvergi í verkinu sjáum
við greinilegar en hér Johan Borgen
sem verndara þess mannlega í heimi,
sem virðist á leið til vélmennisaldar.
Þegar öllu er á botninn hvolft, er
þriggja binda skáldsagan Litli lávarð-
urinn óhugnanlegt verk um upplausn
persónuleikans og tortímingu manns-
ins. Gegn þessari 'þróun stendur
Miriam í broddi fylkingar. Hún hef-
ir eðlilegar og mannlegar tilfinning-
ar og býður við því vanskapaða.
Að skáldið lætur Wilfred missa
hægri höndina, lætur hann verða
líkamlega lýttan, virðist eðlileg stað-
festing innri eyðileggingarinnar.
Þetta gerist eitt sinn, er hann og
Miriam koma á markað, þar sem
einnig er hringekja. „Orlög mín eru
bundin hringekjum,“ hafði hann
eitt sinn sagt og nefnt nokkur
dæmi úr þjóðlífinu, sem Miriam
virtust eins og martröð, þar sem allt
snerist í hring, upplausn, en hann
hafði haldið fram nauðsyn þess að
aðskilja höfuðskepnurnar til þess að
geta staðið óháður gegn möguleik-
um fyrirmyndarinnar. í þetta skipti
mætti hann örlögum sínum í hring-
ekjunni, „eyðilegri afturgöngu. Hún
stóð tóm og sem stirðnuð í einmana-
kika sínum inni á milli trjánna.
Hnarreistir hestar og kýr og sebra-
dýr horfðu döprum tréaugum undir
dreifðum rafmagnsperum. Málning-
in hafði flagnað af svönum, sem með
stífum glæsibrag þöndu vængina
hátt yfir sætin, sem þeir áttu að
hylja sjónum manna.“
Ósjálfrátt finnur maður örlaga-
rík tengsl hans við þessa tómu og
einmana hringekju, en annars var
hlutverk hennar að snúast í hring
og lokka fram gleði, áþekka þeim
andlega tómleika, sem við finnum á
sérhverjum uppgerðar-skemmtistað.