Morgunblaðið - 22.04.1975, Blaðsíða 1

88. tbl. 62. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 1975
Prontsmiðja Morgunblaðsins.
SIGURSÆL SÓKN —
Þessir Norður-Víetnömsku
hermenn, sem hér sjást
aka sigri hrósandi um
borgina Da Nang í Suður-
Víetnam, eftir fall hennar,
hafa tekið þátt f þeirri
stórsókn kommúnísku
herjanna sem nú hefur
neytt Thieu forseta til að
láta af embætti.
aras
a
ARFTAKINN — Tran Van
Huong, hinn nýi forseti, sem sum-
ir telja að verði þó ekki lengi f
embætti.
SAGÐI AF SER — Thieu fyrrum
forseti.
heyrnarlaus" fyrir brotum
kommúnista á Parfsarsamkomu-
laginu og kvartaði reiðilega yfir
neitun um aðstoð frá Washington
og svik á leynilegum loforðum.
Hann kvaðst hafa beðið Ford
Bandaríkjaforseta fyrir minna en
mánuði um hjálp til að stöðva
sókn kommúnista sem nú er næst-
um þvf við þröskuld höfuðborgar-
innar, með sérstakri ósk um B-52
herþotur, en hann hefði ekkert
svar fengið.
• Þegar f stað var Tran Van
Huong varaforseti, 71 árs að aldri,
Ijóðskáld, konfúsfusarsinni, af
Laosstjórn segir vopna-
hléið í landinuí hættu
Kommúnistar halda áfram árásum
Vientiane, Hong Kong,
21. apríl. NTB — Reuter.
ARASIR kommúnista ógnuðu
hinni mikilvægu samgönguleið
þjóðveg 13 milli Vientiane,
höfuðborgar Laos og keisara-
höfuðborgarinnar Luang
Prabang, að þvf er Sishouk Na
Champassak, fursti og varnar-
málaráðherra landsins, skýrði frá
f dag. Hann hélt þvf fram að rfkis-
stjórnin ætti nú á hættu að missa
yfirráð yfir þjóðveginum úr
höndum sér eftir að stjórnarher-
irnir urðu að yfirgefa tvær bæki-
stöðvar í gær. Hann sagði að
þessar árásir sfðustu daga, undir
forystu norður-vfetnamskra her-
sveita, stofnuðu vopnahléinu f
landinu f hættu.
Bardagarnir héldu áfram í dag
nálægt mikilvægum vegamótum
um 145 km norður af Vientiane.
Flugvélar stjórnarinnar vörpuðu
sprengjum á stöðvar kommúnista,
og liðstyrkur var sendhr til
svæðisins, sagði Sishouk.
Souvanna Pouma forsætisráð-
herra hefur sent aðalstöðvum
Pathet Lao simskeyti þar sem
hann biður um að árásarsveit-
irnar verði kvaddar heim. Ef svo
verði ekki gert segir Sishouk
vopnahléinu frá árinu 1973 vera
ógnað.
Norður-Víetnamstjórn vísaði í
gær á bug ásökunum Laosstjórnar
um að hersveitir sínar hefðu
hafið hernaðaraðgerðir innan
landamæra Laos.
Vopnuð
í Portúgal
vinstri manna
miðdemókrata
Versta ofbeldisatvik kosningabaráttunnar til þessa
Lissabon, 21. april.
AP — Reuter — NTB.
VOPNAÐIR vinstri menn réðust í
dag á samkomu Miðdemókrata-
flokksins f bænum Guimares f
norðurhluta Portúgal og særðust
meir en 20 manns f átökunum.
Miðdemókratar hafa neyðst til að
fresta kosningafundi af þessum
sökum, en kosningarnar eru á
föstudag, á ársafmæli byltingar-
innar. Talsmaður miðdemókrata
sagði að vinstri mennirnir hefðu
a.m.k. hleypt af einni vélbyssu
við áhlaupið, þrátt fyrir nærveru
portúgalskra hermanna sem
reyndu að vernda flokksmenn,
alls um 200 talsins, sem voru
innlyksa f leikhúsi einu f borg-
inni. Þetta er alvarlegasta
ofbeldisatvikið f kosningabarátt-
unni f Portúgal sem hófst 2. aprfl.
Öryggisráðstafanir hafa verið
hertar á þessum slóðum.
Talsmaður miðdemókrata neit-
aði að segja til um hverjir árásar-
mennirnir hefðu verið, en i
höfuðstöóvum flokksins í Lossa-
bon var sagt að þeir hefðu verið
úr röðum Þjóðlegu lýðræðishreyf-
ingarinnar, sem nú á sæti í ríkis-
stjórninni, og Sameinaða bylt-
ingarflokknum, sem er öfga-
flokkur til vinstri kunnur af
ofbeldisaðgerðum. Einnig bárust
fregnir af árásum á
miðdemókrata i Óportó og Aveiro,
þar sem tveir menn særóust.
Miðdemókratar segjast ætla aó
mótmæla þessum árásum við
kosninganefnd rikisins.
I gær, sunnudag sóttu meir en
100.000 manns kosningafund
sósialistaflokksins i Lissabon. Á
fundinum sagði Mario Soares,
leiðtogi flokksins, að þó að
sósialistar væru bandamenn hers-
ins, þá þyrftu þeir ekki að sleikja
Framhald á bls. 24
Herœfingar Rússa:
Flotadeildir við ís-
land og Azor-eyiar
Brússel, 21. april. AP.
FLOTAÆFINGAR þær, sem
Rússar haida um þessar mundir
um allan heim virðast ætla að
verða umfangsmestu flotaæfing-
ar sem um getur í sögu Sovétrfkj-
anna að sögn embættismanna
Enn engar fréttasendingar frá Kambódíu:
Flóttamannavandamál í Thailandi
Bangkok, Peking, Moskvu,
21. apríl. AP — Reuter.
HINIR nýju valdhafar f
Kambódfu héldu I dag áfram að
loka sig af frá umheiminum og
svo til engar fréttir bárust frá
landinu, fimmta daginn f röð. Ut-
varpsstöðvar Rauðu Khmeranna
útvörpuðu aðeins tónlist og
fagnaðarboðskap yfir unnurn
sigri. Haft var eftir áreiðanlegum
heimildum í Bangkok að um
20.000 Kambódfumenn hefðu flú-
ið til Thailands eftir fall Phnom
Penh, og héldi þetta flóttafólk sig
nálægt landamærunum, sem
thailenzk yfirvöld hafa reynt að
loka. Utanríkisráðherra Thai-
lands, Chartchai Choonhavan,
ítrekaði í dag að leiðtogum fyrr-
verandi stjórnar í Kambódfu yrði
ekki veitt hæli i Thailandi, en
straumur flóttamannanna yfir
landamærin hefur bakað
thailenzku ríkisstjórninni vanda,
þvf hún bfður nú eftir viðbrögð-
um Kambódfustjórnar um stjórn-
málasamband grannrfkjanna
tveggja.
M.a. stafar vandinn af þvi að
enn eru i Thailandi 50.000 flótta-
menn frá Vietnam, og enn fremur
skapa flóttamennirnir mannúðar-
legt vandamál, þar eð enn er ekki
vitað hvað mun mæta þeim ef
þeim verður snúið heim til
Kambódíu á ný. Chartchai utan-
rikisráðherra sagði í dag að
Framhald á bls. 24
Atlantshafsbandalagsins í
Briissel í dag.
Skip og flugvélar bandalagsins
fylgjast með sovézku flotaæfing-
unum á Atlantshafi, Kyrrahafi og
Indlandshafi. Æfingarnar fara
einnig fram á Miðjarðarhafi. Auk
þess hefur sézt til langfleygra
sovézkra flugvéla á Karíbahafi og
undan ströndum Vestur-Afríku.
Sovézkar flotadeildir hafa sézt
norður af Azor-eyjum, umhverfis
Island, suðaustur af Kamtchatka
á Kyrrahafi og suður af Japans-
hafi.
Embættismennirnir í
aðalstöðvum NATO í Brússel
sögðu að æfingar Rússa hefðu
farið hægt af stað en aukizt allt í
einu á undanförnum dögum. Þeir
telja að þær geti orðið umfangs-
meiri en svokallaðar „Okean“-
æfingar Rússa 1970. I þeim æfing-
um tóku þátt rúmlega 200 deildir
sovézkra herskipa og flugvéla.
Bandarískir liðsforingjar kalla
Framhald á bls. 24
til
fíæöi fulltrúar
Saigonstjórnar og
Vietcong lýsa yfir:
Vilji
friðarviðræðna
í Víetnam eftir afsögn
C ní f-r/vM IirnnKi ri rrirtn Dot»íc nrr iríAoe
Saigon, Washington, París.og víðar
21. apríl. AP — Reuter — NTB.
0 Henry Kissinger, utanrfkisráðherra Bandarfkjanna, sagði Banda-
rfkjaþingi f kvöld að afsögn Nguyen Van Thieu, forseta Suður-
Vfetnams, í dag gæti leitt til friðarviðræðna í Vfetnam, og fleiri
pólitfskar breytingar gætu átt sér stað f Saigon f kjölfar afsagnarinnar.
Hann sagði að samningaumleitanir af ýmsu tagi væru f gangi. 1 Parfs
kváðust bæði fulltrúar Saigonstjórnar og Vfetcong vilja hefja samn-
ingaviðræður, — Vfetcongfulltrúarnir að vísu með fyrirvörum. 1
sjálfri höfuðborg Suður-Vfetnam sögðu stjórnarandstöðuflokkarnir að
afsögn Thieus væri þýðingarlaus ef hún leiddi ekki til myndunar
rfkisstjórnar á breiðum grundvelli sem getur hafið samningaviðræður
við kommúnista.
• Nguyen Van Thieu, hinn 52
ára gamli forseti, sem verið hefur |
erkióvinur kommúnfsku innrás-
arherjanna frá þvi er hann tók
við embætti 1967, skýrði frá W
ákvörðun sinni f dramatfsku út- i
varpsávarpi frá forsetahöllinni,
þar sem hann var annað veifið te
meinhæðinn eða með tárin f aug- 9HE. %
unum. Hann ásakaði Bandarfkja- A
stjórn fyrir að „vera blind og wHHl, JugBÉM
bændaættum settur inn í emb-
ætti. Hann er sagður farinn að
heilsu og telja sumir stjórnmála-
skýrendur að hann muni innan
tfðar víkja fyrir Tran Van Lam,
62 ára þingforseta. En Huong er
kunnur fyrir heiðarleika og dugn-
að, og er almennt talið f Saigon að
hann muni strax reyna að ná
málamiðlun við stjórnarand-
stöðuflokkana um samræmda af-
stöðu til kommúnista.
Sendinefnd Víetcong í París
kvaðst, sem fyrr segir, í kvöld
vera reiðubúin til viðræðna um
frið í Víetnam, en aðeins við
stjórn sem raunverulega vildi
frið, sjálfstæði, lýðræði og þjóðar-
einingu. Þá settu fulltrúar Víet-
cong það skilyrði að Bandaríkin
flyttu burt alla hernaðarlega
ráðunauta sem dulbúnir væru
sem borgarar.
Viðbrögð Sovétstjórnarinnar
við afsögn Thieus voru ekki kunn
nema hvað Tass-fréttastofan
skýrði frá henni og kvað hana enn
eina sönnun þess að spillingar-
stjórnin í Suður-Víetnam væri að
Framhald á bls. 24