Morgunblaðið - 04.04.1978, Blaðsíða 18

Morgunblaðið - 04.04.1978, Blaðsíða 18
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. APRÍL 1978 Umferðarljós ekki virt — engin vitni 12. febrúar 1975 varð árekstur á Katnamótum Grensásvegar og Mikiubrautar í Reykjavík, bif- reiðinni X var ekið suður Grensásveg og bifreiöinni Y austur Miklubraut, en á þessum gatnamótum eru umferðarljós. Á árekstrarstað kvaðst öku- maður X hafa ekið á u.þ.b. 40 km hraða miðað við klukkustund. Þegar hann hafi verið að aka inn á gatnamótin hafi skipt á umferðarljósunum frá grænu yfir á gult, en hann sagðist hafa verið kominn það langt að hann taldi sig ekki geta stöðvað bifreiðina og ók því áfram yfir. . Rétt áður en bílarnir rákust saman hefði hann litið á um- ferðarljósin og þá hafi verið komið rautt ljós, en fyrr hefði hann ekki séð Y. Ökumaður Y kvaðst hafa stöðvar augnablik við Grensás- veg á meðan ljósin hafi skipt frá rauðu yfir á grænt og hefði rétt verið búinn að aka af stað aftur á grænu ljósi þegar X hafi komið í veg fyrir sig. Y hefði hemlað, en bifreiðin runnið í hálkunni og bifreiðarnar rekist saman og eftir áreksturinn hefði X snúist í hálfhring. Y var ekið í fyrsta ganghraðastigi. Öku- maður kvaðst ekki hafa séð til X enda hefði hún ekki reiknað með því að hún þyrfti að líta til hægri eða vinstri þegar ekið væri yfir gatnamót á grænu Ijósi. Iláðir töldu hinn eiga alla sök — engin vitni 8. apríl s.á. höfðaði ökumaður Y mál fyrir bæjarþingi Reykja- víkur gegn ökumanni X til greiðslu á kr. 120.670 auk 2% dráttarvaxta f.vrir hvern byrjað- an mánuð frá 3. mars þ.á. til greiðsludags og málskostnaðar, og stefndi jafnframt trygg- ingarfélagi X til réttargæzlu. Stefndi krafðist aðallega sýknu, og málskostnaðar sér að skað- lausu en til vara að sök yrði skipt og honum yrði einungis gert að greiða lægstu hugsan- legar bætur og að málskostnað- ur yrði felldur niður. Trygg- ingarfélagið setti engar kröfur fram í málinu enda voru engar kröfur gerðar á hendur því. Stefnufjárhæðin sem krafist var greiðslu á var fyrir vinnu og efni vegna viðgerðar og málningar, varahlutir, númer- spjald og ljósastilling. Stefnandi rökstuddi kröfur sínar með því m.a. að stefndi hafi með ólöglegum og ógætileg- um akstri sínum yfir gatnamót- in valdið árekstri bifréiðanna, en hann hafi ekið gegn gulu og síðan rauðu ljósi suður Grensás- veg yfir gatnamótin. Bóta- kröfurnar byggðust fyrst og fremst á 69. gr., sbr. 67. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, en akstur stefnda væri skýlaust brot á 1. mgr. 37. gr., 38. gr., sbr. 66. gr. og 3. mgr. 49. gr. c-lið umferðarlaga svo og reglugerð 61/1959, sbr. rgj. 106 og 240/1968. Ennfremur vísaði Af hálfu stefnda var því haldið fram, að af skýrslu lögreglunnar og frumburðum aðila verði einungis ráðin sú staðreynd að um kl. 14.30 þennan dag hafi bifreiðinni Y í eigu stefnda verið ekið inn í hægri hlið bifreiðarinnar X í eigu stefnanda á gatnamótum Miklubrautar og Grensásvegar. Samkvæmt framburðum aðila í sömu skýrslu hafi árekstur þessi orðið rétt í sama mund og umferðarijós voru að stöðva umferð um G-veg og heimila umferð um M-braut. Um að- draganda að árekstrinum sé einungis frásögn aðila málsins og því verði að meta framburð þeirra og kanna að hve miklu leyti þeir samrýmist stöðu bifreiðanna og aðstæðum eftir áreksturinn. Sýknukröfuna byggði stefndi á því m.a. að hann hafi ekki átt sök á því, að tjón varð á bifreið Dómur Hæstaréttar 7. mars s.l.: árekstur hann m.a. til lögregluskýrslu Og fleiri skjala, en þar er því haldið fram að ef framburður öku- manns X um að hann sjái rautt Ijós rétt u.þ b. sem árekstur verður eða u.þ.b. 27,8 m frá stöðvunarlínu hljóti hann að hafa séð gula Ijósið kvikna þegar hann er staddur u.þ.b. 6,8 m frá stöðvunarlinu og því átt að geta stöðvað. Miðað við 40 km hraða ætti hann að sleppa yfir götuna ef gult ljós kviknaði um leið og hann fer yfir stöðvunar- línu og þess þá heldur ef hann hafi verið kominn lengra inn á gatnamótin og til viðbótar ferðatíma þessum hafi hann 2 sekúndur, sem rautt ljós logar á öllum ljósum og 2. sek., sem gult ljós lifi með rauðu. Því virtist augljóst af öllum gögnum málsins, að stefndi hefði með akstri sínum þver- brotið reglur umferðarlaga og væri því skaðabótaskyldur gagnvart stefnanda. stefnanda og að ósannað væri að stefndi hefði á nokkrun hátt hegðað sér gagnstætt umferðar- lögum. Orsökin fyrir tjóninu á bifreið stefnanda hafi verið ógætni hans sjálfs, skortur á aðgæzlu og röng viðbrögð. Ólík- legt væri að stefnandi hefði ekið úr kyrrstöðu þar sem hemlaför eftir bifreið hans hefðu verið rúmir 2 metrar og ákoman allhörð. Út frá tímaskiptingu umferðarljósa og hraða eigin bifreiðar vildi hann halda því fram að nær lægi að álykta að stefnandi hafi ekið yfir stöðvunarlínu gegnt rauðu ljósi eða rauðu með gulu og árekstur- inn væri því hans sök, og hann verði því að bera tjón sitt sjálfur. Ennfremur mótmælti stefndi fjárhæð stefnukröfu sem allt of hárri og rangri og færði rök fyrir því. Varakröfuna setti stefndi fram af því tilefni, að dómurinn kæmist að þeirri niðurstöðu, að hann ætti einhverja sök á tjóni stefnanda. Óskipt fébótaábyrgð dæmd í niðurstöðum undirréttar segir m.a. að engar vitnaleiðslur hefðu farið fram í máli þessu, enda ekki vitað um önnur vitni en 9 ára gamla dóttur stefn- anda. Til rökstuðnings kröfum sínum hefðu lögmenn aðila vísað m.a. til skýrslu lögregl- unnar, framburða aðila fyrir dómi og bréfs gatnamálastjór- ans í Reykjavík um tímaskipt- ingu umferðarljósa á gatnamót- um Miklubrautar og Grensás- vegar. En snjókoma og hálka hafi verið er áreksturinn varð. Þegar litið væri til framburð- ar stefnda um, að ha.m hafi ekið inn á gatnamótin á um 40 km hraða á grænu ljósi, gult ljós hafi hann séð þá er hann var kominn á miðja nyrðri akbraut Miklubrautar, er. rautt ljós hafi hann séð skömmu áður en áreksturinn varð, en í bréfi DÓMSMÁL Umsjón: ÁSDÍS RAFNAR gatnamálastjóra kæmi það fram, að gult ljós á eftir grænu fyrir umferð suður Grensásveg lifi í 3 sekúndur, þá virtist framburður hans ekki geta staðist. Lögmenn aðila væru sammála um það, að bifreið sem ekið væri með 40 km hraða á klst., berist 11,1 m á sekúndu. Samkvæmt uppdrætti af gatna- mótunum væri vegalengdin frá stöðvunarlínu fyrir umferð suður Grensásveg og þar til komið væri suður yfir gatna- mótin um 35 metrar, en vega- lengdin frá miðri nyrðri akbraut Miklubrautar að árekstrarstað um 17 metrar. Ákvæði 4. mgr. 32. gr. reglu- gerðar nr. 61/1959 þótti verða að skilja þannig að ökumaður sem ekur yfir gatnamót á gulu ljósi beri að haga akstri sínum þannig, að ekki stafi meiri hætta eða röskun umferðar af akstrinum en af stöðvun bifreið- ar. Var ennfremur tekið tillit til þess að bifreið stefnanda kom stefnda á hægri hönd. Framburði stefnanda um að hún hefði ekið yfir gatnamótin á grænu ljósi þótti ekki hafa verið hnekkt og ekkert þótti benda til þess að hún hefði ekið ógætilega. Samkvæmt þessu þótti stefndi eiga sök á árekstrinum og bera óskipta fébótaábyrgð á tjóni stefnanda skv. 1. og 3. mgr. 69. gr. umferðarlaga. Meðdómendur töldu fjárkröf- una ekki óeðlilega háa og voru kröfur stefnanda teknar til greina að öðru leyti en því að vextir voru ákveðnir 13% árs- vextir. Ökumaður X áfrýjaði málinu til Hæstaréttar, en með vísan til forsendna undirréttardómsins var hann staðfestur í Hæsta- rétti. í héraði dæmdu Auður Þor- bergsdóttir borgardómari, Haraldur Þórðarson bifreiða- smíðameistari og Finnbogi Eyjólfsson bifvélavirkjameist- ari. En í Hæstarétti dæmdu hæstaréttardómararnir Ár- mann Snævar, Benedikt Sigur- jónsson, Björn Sveinbjörnson, Magnús Þ. Torfason og Þór Vilhjálmsson. Eyjólfur Guðmundsson: Heræfingar í Noregi Konur geta gegnt herþjónustu í oregi rétt eins og karlar. Ungir Norðmenn af báðum kynjum sýna landvörnum vaxandi áhuga. Skjoiden, Noregi — I Norður-Noregi hafa staðið yfir heræfingar á vegum Atlandshafsvandalagsins (NATO) og með þátttöku um 15000 hermanna frá 7 þjóðum innan bandalagsins. Sovéskum hershöfðingjum hefur verið boð- ið að fylgjast með æfingunum, en það er í samræmi við samkomulag, sem náðst hefur milli NATO-landanna annars vegar og Varsjárbandalagsins hins vegar. Norðmenn eiga þá í staðinn að fá að fylgjast með heræfingum Sovétmanna á Kolaskaganum, en miðað er við að um 25 þúsund hermenn, eða fleiri, taki þátt í slíkum æfing- um. Heræfingarnar i N-Noregi munu í heild hafa tekist vel, þrátt fyrir fimbulvetur, og snjódýpt kringum einn og tvo metra og frosthörku niður í +35 stig á celsíus. Eftir því sem komið hefur fram í blöðum, skeði það þó að flytjá varð bandaríska hermenn út af kald- asta æfingarsvæðinu, þar sem kuldinn var að gera útaf við þá. Norskir herflokkar, sem voru á sama svæði, héldu áfram æfing- um sínum eftir áætlum, og brutust áfram yfir snæviþakta fjallhryggi, meðan þeir banda- rísku voru fluttir annað. Þetta atriði, með öðru, hefir orðið til þess að styrkja þá skoðun Norðmanna, að ef til ófriðar drægi, muni þeir verða að treysta meira á eigin heralfa en herflokka annarra þjóða. Opinberlega hafa Bandaríkja- menn lofað að hjálpa Norð- mönnum við að verja landið, og Kanadamenn hafa sérþjálfaða herdeild sem ætluð er til þess að berjast við hlið Norðmanna gegn sovéskum liðsgrúa á norðurslóðum. Vitað er að þessir menn munu gera sitt bezta, en kjarni málsins er samt sá að herstyrkur og bardagavilji Norðmanna sjálfra skiptir meginmáli. Talið er að Sovét- menn hafi nú um 100.000 manna herlið á Kolaskaganum gegnt landamærum Noregs, en á skömmum tíma geta þeir tvö- faldað þann liðstyrk með því að flytja lið frá Leningradsvæðinu. Norðmenn hafa á hinn bóginn aðeins nokkur þúsund hermenn á norðurslóðum, en gert er ráð fyrir að hægt sé að vopna nokkra tugi þúsunda á tiitölu- lega skómmum tíma. í sambandi við heræfingar hefir m.a. eftirfarandi komið fram: Ef til ófriðar dregur, er vafamál að Norðmönnum takist að halda yfirráðum í lofti, nema því aðeins að flugherinn verði efldur og F—16 orrustuflugvélin tekin í notkun. í annan stað, nauðsynlegt er að efla loftvarnir við flugvelli og þéttbýli, en að öðrum kosti má ætla að Sovét- Framhald á bls. 31 Þyrlurnar gegna vaxandi hlutverki í hernaði og þá ekki síst sem flutningatæki.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.