Morgunblaðið - 12.08.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 1978
Páfakjör:
Hámarksfrestur ákved-
inn vegna ó vissuástands
Vatikaninu, 12. áKÚst — AP
AF ÓTTA við sundurleita
og óútreiknanlega niður-
stöðu af kardinálasamkom-
unni ákváðu meðlimir hins
heilaga skóla Kardinála
130 að tölu á 2fA klukku-
stundar löngum fundi í
gær að bíða í lengstu lög
með það að ákveða hver
verður eftirmaður Páls
páfa sjötta á stóli. Kosning
næsta páfa hefst 25. ágúst,
19 dögum eftir lát Páls
páfa, en ekki hefur fyrr á
þessari öld liðið svo langur
tími frá andláti páfa fram
að kardinálasamkundunni.
Reglugerðir kardinálasamkund-
unnar leyfa að hámark 20 dagar
líði frá andláti páfa þar til
samkundan skuli hefjast. Þrátt
fyrir að nú sé þotuöld ákváðu
kardinálarnir einróma að bíða svo
lengi með að hefja samkunduna,
og er þetta talið bera ljósan vott
um það að skiptar skoðanir séu um
hver skuii hljóta hnossið og að
margir séu til þess kallaðir. Mun
þessi rúmi fyrirvari gefa mönnum
kost á að bera saman bækur sínar,
beita brögðum og ef til vill komast
að samkomulag um fáa kandidata
áður en kardinálarnir loka sig inni
í sistinekapellunni 25. ágúst til að
kjósa eftirmann Páls páfa.
í Vatikaninu skýrðu heimildar-
menn frá því að þessi rúmi tími til
kardinálasamkomu hefði verið
ákveðinn svö að kardinálar
kommúnistaríkjunum næðu
örugglega til hennar. Vegna erfið-
leika í samskiptum ríkis og kirkju
í kommúnistalöndunum eiga
margir kardinálarnir erfitt með á
fá að fara úr landi og ferðafrelsi
þeirra er heft. Þessi skýring er
dregin í efa, því að samúðarskeyti
frá kommúnistalöndum vegna láts
Páls páfa sjötta voru meðal þeirra
allra fyrstu sem bárust til Vati-
kansins. Þá var sendinefnd rúss-
nesku rétttrúnaðarkirkjunnar ein
fyrsta kirkjulega sendinefndin
sem kom til Rómar til að vera
viðstödd útför Páls páfa. Talin er
líklegri sú skýring að fresturinn
veiti mönnum tækifæri til að bera
saman bækur sínar í ljósi þeirrar
óvissu sem ríkir.
Fresturinn mun einnig koma til
góða kardinálunum 15 sem eru
orðnir áttræðir og eiga ekki kost á
að kjósa um næsta páfa. Með þessu
móti fá þeir góðan tíma og
tækifæri til að tala fyrir „sínum“
mönnum, en kardinálar þessir eru
mjög reiðir yfir ákvörðun Páls
páfa frá 1975 sem bannar kardin-
álum yfir áttrætt að kjósa til páfa.
Þessir kardinálar eru taldir geta
haft mikil áhrif á hver verður
næsti páfi, því að þeir hafa haft
mikil siðferðileg áhrif síðustu
árin.
Þeir eru þó ekki sammála um
hvaða eiginleika eftirmaður Páls
páfa sjötta skuli hafa til að bera.
„Hann verður að fara eftir niður-
stöðum annars kirkjuþings Vati-
kansins," sagði Carlo Confalonieri,
85 ára forstöðumaður hins heilaga
skóla kardinála í gær. En aðrir,
eins og t.d. Alfredo Ottavini og
Pietro Parente, sem báðir eru 87
ára, vilja að næsti páfi verði
íhaldssamur og hafi sýnt slíkt í
orði og á borði. Þeir gætu sætt sig
mjög vel við ítalann Pericle Felici,
67 ára áhrifamann í páfagarði.
Einn helzti stuðningsmaður Felici
er Joseph Höffner erkibiskup af
Köln en við komu sína til Rómar í
fyrrakvöld sagði hann að nýi
páfinn „má ekki fylgja sömu línum
og Páll páfi eða nokkur annar páfi,
heldur kaþólskri línu".
Tíminn fram að kardinálasam-
kundunni mun einnig gefa kardin-
álum þriðja heimsins og annarra
landa kost á að bera saman bækur
sínar og ef til vill greiða götu fyrir
því að næsti páfi verði ekki Itali,
en meira en hálf öld er nú liðin frá
því svo var ástatt. Kardinálasam-
kundan sjálf er talin munu verða
e'rfið og tímafrek áður en komist
verður að endanlegri niðurstöðu.
Þá er tíminn fram að henni talinn
verða mjög strembinn fyrir
kardinálana sem á næstunni munu
mæla gólf barokk-salanna í Vati-
kaninu.
Hættir verkfalli
þegar leyfi f æst
til brottfarar
Moskvu 12. ágúst. Reuter.
ARMENSK húsmóðir. sem er í
setuverkfalli í bandaííska sendi-
ráðinu í Moskvu ásamt tveimur
ungum sonum sinum. sagðist í
dag ekki mundu yfirgefa sendi-
ráðið fyrr en henni yrði lofað
brottfararleyfi fyrir sig og fjöl-
skyldu sína til Bandaríkjanna til
endurfunda við ættingja.
„Og þá fer ég aðeins héðan
hlekkjuð við konsúlinn og skil
drengina hér eftir svo lögreglan
hneppi okkur ekki“, sagði frú Eliza
Ovsepyan, 35 ára húsmóðir, frétta-
manni í skrifstofu konsúlsins í
sendiráðinu þar sem hún hefur
haldið til frá því í gær.
Frú Ovsepyan skýrði svo frá að
systir hennar búsett í Los Angeles
hefði boðið fjölskyldunni að heim-
sækja sig, en sér hefði verið neitað
um ferðaleyfi bæði í Moskvu og í
Yerevan. Ovsepyan er fædd í
Sýrlaníi, en kom til Sovétríkjanna
ásamt foreldrum sínum 1946. Sjö
aðrir sovézkir borgarar, meðlimir í
rússneska hvítasunnusöfnuðinum
í Síberíu, hafa haldið til í banda-
ríska sendiráðinu í Moskvu í
rúmar sex vikur í þeirri von að
aðgerðir þeirra leiði til þess að
sovézk yfirvöld veiti þeim um síðir
leyfi til að flytja úr landi.
Veður
Amsterdam 20 skýjað
Apena 35 heiðskýrt
Berlín 19 skýjað
Brtissel 23 heiðskírt
Chícago 26 skýjað
Frankfurt 20 rigning
Genf 23 léttskýjað
Helsinki 17 heiðskírt
Jóhannesarb. 22 léttskýjað
Kaupmannah. 20 skýjað
Lissabon 31 léttskýjað
London 19 léttskýjað
Los Angeles 30 heiðskírt
Madrid 31 léttskýjaö
Miami 30 skýjað
Moskva 20 skýjað
New York 28 heíðskírt
Osló 20 skýjað
Palma 25 skýjað
París 20 skýjað
Reykjavík 14 rigning
Róm 21 skýjað
Stokkhólmur 20 léttskýjaö
Tel Aviv 29 heiðskírt
Tókýó 34 skýjað
Vancouver 20 heiðskírt
Vínarborg 19 skýjað
V andr æðalaus
„hægagangur”
París, 12. ágúst, Reuter.
FRANSKIR flugumferðarstjórar
hófu í gærmorgun fjórða „hæga-
gang" sinn á einum mánuði, en
fátt benti þó til þess síðdegis að
örtröð mundi myndast á flugvöll-
um í Evrópu líkt og gerðist er
flugumferðarstjórarnir efndu til
samskonar aðgerða f lok júlímán-
aðar.
Búizt var við því að einnar
klukkustundar seinkun yrði á
áætlunarferðum síðdegis, en um
miðjan dag gekk umferð til og frá
flugvöllum Parísar eðlilega fyrir
sig. Nokkur flugfélög aflýstu
ferðum á leiðum sem lágu um
franska flugstjórnarsvæðið, enda
hvatti franski samgöngumálaráð-
herrann, Joel Le Theule, flugfélög
óspart til þess.
Nýhafin hægagangslota frönsku
flugumferðarstjóranna mun
standa til miðvikudagsmorguns.
Þetta gerðist
1974 — Leyniþjónustunefnd
Bandaríkjaþings krefst þess af
dómstólum að þeir veiti nefnd-
inni leyfi til að rannsaka
segulbandsupptökur Richards
Nixons fyrrum forseta til að
kanna umsvif CIA í Chile.
1974 — Átta sovézkar konur
láta lífið í tilraun sinni til að
klífa þriðja hæsta tind Sovét-
ríkjanna, Lenin-tindinn.
1972 — Síðasta land-herdeild
Bandaríkjamanna í Suður-Víet-
nam leggur niður vopn.
1970 — Vestur-Þjóðverjar og
Rússar undirrita samkomulag í
Moskvu um að hvorugur aöili
muni erta hinn til reiði.
1%9 — Kaþólikkar, mótmæl-
endur og lögregla takast á í
Londonderry á Norður-Irlandi í
verstu ofbeldisóeirðum í landinu
í 30 ár.
1942 — Winston Churchill,
Bretlandi, Averell Harriman,
Bandaríkjunum og Joseph
Stalín, Sovétríkjunum, hefja
viðræður í Moskvu.
1914 — Bretar lýsa stríði á
hendur Austurríki — Ungverja-
landi við upphaf heims-
styrjaldarinnar fyrri.
1898 — Hawaii eyjar í Kyrra-
hafi afhentar Bandaríkjamönn-
Afmælii Robert Southey, brezk-
ur rithöfundur (1774—1843).
Cantinflas, mexíkanskur
gamanleikari (1911— ). John
Derek, bandarískur leikari
(1926- ).
Spakmæli dagsins. Lögin ráða
ekki, heldur lögfræðingarnir —
ókunnur spekingurt
Innlent. Tilraun til myndunar
vinstri stjórnar fer út um þúfur
1974 — Stöðumælar teknir t
notkun i Reykjavík 1957 —
„Frekjan" kemur til Reykjavík-
ur 1940 — Prentsmiðjan Guten-
berg stofnuð 1904 — D. Níels
Jónsson skáld 1857 — Egill
Eyjólfsson biskup 1341 — F.
Steindór Steindórsson 1902 —
Thor Vilhjálmsson 1925.
Glasa-barnið:
Fóstrið 2 /2 sólar-
hring í glasinu
London. 12. áKÚst. Routor.
BREZKU vísindamennirnir tveir,
sem stóðu að fyrstu heppnuðu
tilrauninni með „glasa“-barnið
skýra frá því í bréfi til læknarits-
ins Lancet að þeir hafi geymt
móðurcggið í tvo og hálfan
sólarhring I tilraunagalsi áður en
fóstrið, sem þá var orðið átta
frumur, var sett í moðurlífið.
Þetta er hið eina sem vísinda-
mennirnir Patrick Steptoe og
Robert Edwards hafa látið uppi
um tæknina sem þeir notuðu við
að gcra sköpun Luise Brown
mögulega.
Læknarnir sögðu þó að fóstrið
hefði þroskazt lítið eftir 30 vikur í
móðurkviði, en þó tekið mikinn
vaxtarkipp síðustu 10 dagana fyrir
fæðinguna.
Þeir Steptoe og Edwards láta í
ljós þá von i bréfinu að þeir geti
skýrt nánar frá tilrauninni innan
tíðar, en vísindamönnum leikur
einkum hugur á að fræðast um
hvernig þeim heppnaðist að finna
réttar hormónagjafir handa frú
Brown svo móðurlífið afneitaði
ekki fóstrinu eftir að því var
komið fyrir þar.
Rhódesía:
Mordingjar trú-
boðanna drepnir
Grand Reef, Rhódesíu.
11. ágúst. AP
TVEIR félagar úr hópi þjóðernis-
sinnaðra skæruliðasamtaka
blökkumanna sem sakaðir hafa
verið um að hafa myrt 13 trúboða
og börn þeirra fyrr á þessu ári
við austurlandamæri Rhódesiu,
voru skotnir til bana af hersveit-
um stjórnarinnar. að því er
talsmenn stjórnarinnar tilkynntu
í dag, föstudag.
Fréttamönnum voru sýnd lík
mannanna tveggja, sem lýstir eru
ábyrgir fyrir hryllilegustu atlögu
að hvítum mönnum sem um getur
í sex ára kynþáttastríði í
Rhódesíu. Annar þeirra sem var
skeggjaður og virtist nálægt
þrítugu, hafði verið skotinn í
andlitið: Félagi hans, sem hafði
verið skotinn í fæturna og brjóst-
ið, leit út fyrir að hafa verið innan
við tvítugt.
Svæði það, er skæruliðarnir
voru drepnir á, er umsetið skæru-
liðum sem styðja þjóðfrelsishreyf-
ingu Mugabes og sá orðrómur
hefur komið upp, að hópar tengdir
honum eigi sök á drápi skærulið-
anna. Mugabe neitar því og segir
sökina vera Rhódesíuhers.
Lödu hrúgað á
markað í Kanada?
Xoronto. 12. áKÚst. AP.
KANADÍSKIR bifreiðainnflytj-
cndur hafa nú miklar áhyggjur
og spyrja sig þeirrar spurningar
hvort Rússar „hrúgi" Lada-bif-
reiðinni á markað í Kanada, þar
sem innflytjandinn auglýsir hana
á 3,495 dali, eða 804.000 íslcnzkar
krónur. hifreið sem seld er á yíir
8.000 dali, rúmlega 1,8 milljónir
króna, í Sveótríkjunum. Síðasta
sending kostaði á íslandi frá
1,8—2,3 m.kr. hver bíll.
„Hvernig getur þetta átt sér
stað, þegar hafður er í huga hinn
hái innflutningstollur (15%) sem
er á innfluttum bifreiðum," sagði
Umberto Gabbi forstjóri Fíat í
Kanada í dag. Lada-bifreiðin er
einn ódýrasti bíllinn á markaði í
Kanada, því Fiat 128 kostar 4,295
dali og Fiat 131 5,670 dali.
Peter Dennis forstöðumaður
Lada í Kanada neitaði í dag þeim
ásökunum að bifreiðinni væri
„hrúgað“ á markað í Kanada þó
hún kostaði minna þar en í
Sovétríkjunum. „Mér sýnist við
selja bifreiðina á svipuðu verði og
Bretar. Og hvers virði er svo
rssneska rúblan? Hún er kannski
sögð verða virði 1,30 dals, en hún
er ekki notuð í viðskiptum og því
mjög erfitt að ákveða verðgildi
hennar." Dennis sagði að helzta
ástæðan fyrir lágu verði Lada-bif-
reiða væri sú að verksmiðjurnar
væru gífurlega stórar, gætu fram-
leitt allt að einni milljón bifreiða á
ári.